Η ακρίβεια στην ώρα είναι ένα χαρακτηριστικό που εκτιμάται σε όλους τους τομείς της ζωής, μαρτυρώντας πολλά για την προσωπικότητά μας.

Όσοι καθυστερούν ενδέχεται να αντιμετωπίζουν προβλήματα οργάνωσης του χρόνου ή έλλειψη διαχείρισής του, ενώ οι συνεπείς επιδιώκουν να εκπέμψουν εικόνα δέσμευσης. Αντίστοιχα, όσοι φτάνουν υπερβολικά νωρίς ίσως εκφράζουν ανασφάλεια ή φόβο.

Η Diana DeLonzor, ειδική στη διαχείριση χρόνου, ανέφερε στους NYT ότι όσοι είναι πάντα συνεπείς διαθέτουν καλύτερο αυτοέλεγχο και πιο ανεπτυγμένη αίσθηση του χρόνου. «Συνήθως σκέφτονται τα χειρότερα σενάρια και χρειάζονται χρόνο για να αντιμετωπίσουν τυχόν απρόοπτα», εξήγησε.

Επιπλέον, σύμφωνα με την ειδικό, όσοι φτάνουν πάντα νωρίτερα ή στην ώρα τους γίνονται πιο ανεκτικοί με όσους καθυστερούν, βλέποντας την καθυστέρηση ως ασέβεια.

Ο Βρετανός ψυχολόγος Oliver Burkeman επισημαίνει πως το να φτάνει κανείς νωρίτερα συνδέεται γενικά με την καλή διαχείριση του χρόνου, αλλά έχει και βαθύτερες αιτίες. Συχνά, όσοι προσέρχονται νωρίτερα φαντάζονται τα πιο αρνητικά σενάρια, γεγονός που υποδηλώνει πως είναι πιο αγχώδεις και ευάλωτοι στο στρες.

Ο Burkeman σημείωσε πως το να φτάνεις υπερβολικά νωρίς μπορεί να υποδηλώνει υπερβολικό άγχος και την επιθυμία να ευχαριστήσεις τους άλλους, χαρακτηριστικά που αποδίδονται στους λεγόμενους «people pleasers» (άτομα που θέλουν να γίνονται αρεστοί).

Στο βιβλίο του «Four Thousand Weeks: Time Management for Mortals» σημειώνει πως η punctualidade σχετίζεται με την προσπάθειά μας να ελέγξουμε τον χρόνο, σαν να είναι κάτι αναγκαίο. Ωστόσο, η προσωπική του άποψη είναι πως το αν είμαστε συνεπείς ή όχι δεν εξυπηρετεί αυτόν τον στόχο.

«Αν φτάνεις νωρίς, νιώθεις πως ελέγχεις την κατάσταση. Από την άλλη, αν κάνεις τους άλλους να περιμένουν, αυτό είναι κι ένας τρόπος να δείξεις την εξουσία σου και να καθορίσεις τα γεγονότα», ανέφερε.

Η υπερβολικά πρόωρη άφιξη ίσως αποκαλύπτει κάτι ακόμα πιο βαθύ: την προσπάθεια όχι μόνο να διαχειριστεί κάποιος τον χρόνο, αλλά και να εκμεταλλευτεί κάθε δευτερόλεπτο για μέγιστη αποδοτικότητα.

Σύμφωνα με τον ειδικό, αυτό μπορεί να αντανακλά δυσκολία στην αποδοχή των περιορισμών της ανθρώπινης ύπαρξης - σαν να ζει κανείς με την ψευδαίσθηση απόλυτου ελέγχου πάνω σε κάτι αβέβαιο.

Λαμβάνοντας υπόψη πιθανά απρόοπτα, όπως καθυστερήσεις σε μέσα μεταφοράς, κυκλοφοριακή συμφόρηση ή έλλειψη πάρκινγκ, αυτοί που φτάνουν πολύ νωρίς προσπαθούν να «νικήσουν» το άγνωστο - κάτι που δεν είναι εγγυημένο.

Αυτή η συμπεριφορά δημιουργεί μια αίσθηση ελέγχου και δύναμης, οδηγώντας σε υπερβολικά πρόωρες αφίξεις.

Η Diana DeLonzor επισημαίνει πως η καλή σχέση με τον χρόνο λειτουργεί συχνά ως μια καθιερωμένη συνήθεια, είτε με φυσιολογικά είτε με ψυχολογικά αίτια, και πως είναι δύσκολο να την αλλάξει κανείς αν είναι χρόνια ριζωμένη.

Όπως κάθε συνήθεια, μπορεί να έχει διδαχθεί στην παιδική ηλικία ή να είναι έμφυτη.

Η σύνδεση μεταξύ καλής σχέσης με τον χρόνο και προσωπικότητας, όπως τονίζει ο καθηγητής ψυχολογίας Lawrence T. White, είναι «απροσδόκητα περιορισμένη» και οι σχετικές μελέτες συχνά δίνουν αντιφατικά αποτελέσματα.

Οι περισσότερες προσπάθειες εστίασαν στο μοντέλο Big Five προσωπικότητας, το οποίο περιλαμβάνει πέντε βασικούς παράγοντες: άνοιγμα στην εμπειρία, ευσυνειδησία, εξωστρέφεια, ευχάριστη συμπεριφορά και νευρωτισμό.