Ενώ ο πρωθυπουργός ετοιμάζεται για την ομιλία του στη ΔΕΘ και ο Αλέξης Τσίπρας μιλά στο συνέδριο του Economist, η οικονομική ασφυξία των πολιτών βρίσκεται στο επίκεντρο. Η στέγαση αναμένεται να είναι ένα από τα βασικά θέματα των εξαγγελιών του Κυριάκου Μητσοτάκη. Παράλληλα, φοιτητές, καθηγητές, δημόσιοι υπάλληλοι και ηλικιωμένοι αγωνιούν για μια προσιτή κατοικία, αναζητώντας λύσεις συγκατοίκησης.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της ισπανικής El Pais, που έγινε viral στην Ελλάδα, η στεγαστική κρίση μαστίζει μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Μια εταιρεία στην Βαρκελώνη, που ιδρύθηκε από δύο 33χρονους, επεκτείνεται στη Μαδρίτη, τη Βαλένθια και τη Γρανάδα, προσφέροντας μια απλή λύση: ενοικίαση δωματίου. Στην Ελλάδα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι παλεύουν να νοικιάσουν ένα δωμάτιο, και δεν είναι πια μόνο φοιτητές ή ηλικιωμένοι.

Εξειδικευμένες πλατφόρμες και σελίδες στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης φέρνουν σε επαφή υποψήφιους συγκάτοικους. Μια χαρακτηριστική αγγελία αναφέρει: «Ψάχνω συγκάτοικο (κοπέλα) με υπάρχoν σπίτι σε περιοχές του κέντρου. Το budget μου είναι έως 270€ (με λογαριασμούς). Είμαι ήσυχη, κοινωνική, καθαρή, LGBTQ+ friendly, και σέβομαι τον προσωπικό χώρο…». Από την άλλη πλευρά, ενοικιαστές αναζητούν κάποιον να μοιραστεί το κόστος: «ψάχνω κάποιον/α που να μπορούμε να συνεννοούμαστε… Είμαι άντρας 38 χρονών. Το κόστος που θα σου αναλογεί είναι 300 ευρώ τον μήνα, συμπεριλαμβανομένων τω ν λογαριασμών».

Ο Θεμιστοκλής Μπάκας, Πρόεδρος Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, επισημαίνει ότι η συγκατοίκηση δεν περιορίζεται πλέον σε φοιτητές ή νέους εργαζόμενους, αλλά εξελίσσεται σε αναγκαία στρατηγική επιβίωσης. Οι τιμές των ενοικίων συνεχίζουν να αυξάνονται, ενώ οι οικονομικές επιλογές περιορίζονται. Στο κέντρο της Αθήνας, σχεδόν 9 στα 10 διαθέσιμα ακίνητα έως 50 τ.μ. κοστολογούνται πάνω από 400 ευρώ μηνιαίως.

Εργαζόμενοι, εργένηδες και συνταξιούχοι επιλέγουν να μοιράζονται ένα σπίτι για να μειώσουν το κόστος στέγασης. Ο Μπάκας αναφέρει ότι υπάρχουν ακόμη και πρώην ζευγάρια που παραμένουν συγκάτοικοι λόγω του κόστους. «Στην Ελλάδα έχει ήδη διαμορφωθεί ένας νέος όρος, ο «οικονομικά άστεγος», που περιγράφει τον ενήλικο εργαζόμενο που δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις του για επαρκή στέγαση».

Ο Νίκος Βράντσης, αστικός γεωγράφος, τονίζει ότι η αναζήτηση συγκατοίκησης δείχνει τις πραγματικές διαστάσεις της στεγαστικής κρίσης. «Η εκτόξευση των ενοικίων, σε συνδυασμό με τους παγωμένους μισθούς, σπρώχνει όλο και περισσότερους ανθρώπους σε λύσεις ανάγκης».

Ο Βράντσης επισημαίνει ότι υπάρχουν μορφές αναγκαστικής συγκατοίκησης που οι στατιστικές συχνά κρύβουν, όπως γυναίκες που παραμένουν σε βίαια νοικοκυριά και νέοι που μένουν εγκλωβισμένοι στη γονεϊκή κατοικία. «Δεν πρόκειται για επιθυμία ή επιλογή, αλλά για ανάγκη, για να μπορέσουν να ανταποκριθούν σε ενοίκια που έχουν μετατρέψει την αγορά κατοικίας σε ζούγκλα, σε μια χώρα με μηδενικό απόθεμα κοινωνικής κατοικίας».

Εν αναμονή των πρωθυπουργικών εξαγγελιών, ο Βράντσης αξιολογεί αρνητικά τις ως τώρα κυβερνητικές κινήσεις, λέγοντας ότι «τα κυβερνητικά προγράμματα όχι μόνο δεν δίνουν λύση, αλλά επιδεινώνουν την κρίση» και ενισχύουν την κερδοσκοπία. Παράλληλα, αναφέρει ότι «ξεφυτρώνουν και αντιστάσεις: ενώσεις ενοικιαστριών, πρωτοβουλίες αλληλέγγυας συγκατοίκησης, προσπάθειες απο-εμπορευματοποίησης της κατοικίας».

«Μπαίνουμε σε μια περίοδο εντεινόμενων κοινωνικών διεκδικήσεων γύρω από το ζήτημα της κατοικίας» καταλήγει ο ερευνητής.