Ατλαντικός: Το θερμό Ρεύμα του Κόλπου μπορεί να καταρρεύσει μέσα στα επόμενα χρόνια

Ρεύμα του Κόλπου: Επιταχύνεται η κατάρρευση – Τι σημαίνει αυτό για την Ευρώπη;

Περιβάλλον
Δημοσιεύθηκε  · 3 λεπτά ανάγνωση

Το σύστημα των ωκεάνιων ρευμάτων, συμπεριλαμβανομένου του Ρεύματος του Κόλπου (AMOC), που διατηρεί τη βορειοδυτική Ευρώπη ήπια, κινδυνεύει άμεσα. Μελέτη Ολλανδών κλιματολόγων εκτιμά ότι η κατάρρευση του AMOC, ή Μεσημβρινή Ανατρεπτική Κυκλοφορία του Ατλαντικού Ωκεανού, μπορεί να συμβεί ήδη από το 2060, επισπεύδοντας τις προηγούμενες προβλέψεις που την τοποθετούσαν μετά το 2100. Η κλιματική αλλαγή συνδέεται άμεσα με αυτό το φαινόμενο.

Σύμφωνα με τον Ρενέ φαν Φέστεν, του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, η αναφορά του 2060 ως πιθανής έναρξης της διακοπής του Ρεύματος του Κόλπου καθιστά το γεγονός ανησυχητικά συγκεκριμένο, καθώς "είναι νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως. Μπορεί ακόμη και να συμβεί κατά τη διάρκεια της ζωής μας".

Έρευνες έχουν αποδείξει την εξασθένηση του Ρεύματος του Κόλπου, με πιθανότητα ολικής διακοπής. Μια τέτοια διακοπή θα προκαλούσε κατακόρυφη πτώση των χειμερινών θερμοκρασιών στη βόρεια Ευρώπη, παρά τη συνεχιζόμενη υπερθέρμανση του πλανήτη.

Η επιτροπή του ΟΗΕ για το κλίμα (IPCC) είχε δηλώσει ότι το σημείο μη επιστροφής για το Ρεύμα του Κόλπου θα επέλθει με υπερθέρμανση 4 βαθμών Κελσίου, κάτι που, με τον τρέχοντα ρυθμό, θα συμβεί το 2060. Η μελέτη του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, ωστόσο, ανεβάζει την πιθανότητα στο 50% με υπερθέρμανση μόλις 2,5 βαθμών Κελσίου, ενώ σήμερα βρισκόμαστε ήδη στους 1,3 βαθμούς.

Ο φαν Φέστεν εξηγεί ότι η επιβράδυνση του Ρεύματος έχει ήδη επιπτώσεις, και πως "μπορούμε να περιμένουμε μια μικρή υποχώρηση τα επόμενα χρόνια".

Η Κάρολαϊν Κάτσμαν, ειδικός σε θέματα ωκεανών και κλίματος του Πανεπιστημίου της Ντέλφτ, τόνισε την ανάγκη μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου: "Δεν θέλουμε να μπούμε σε μια καθοδική πορεία χωρίς επιστροφή", είπε.

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος για το Κλίμα, Βόπκε Χούστρα, χαρακτήρισε τη μελέτη καμπανάκι αφύπνισης, επισημαίνοντας ότι το Ρεύμα του Κόλπου "μεταφέρει ζεστά τροπικά νερά στον βορρά, διατηρώντας τους χειμώνες της Βόρειας Ευρώπης πολύ πιο ήπιους από περιοχές στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος, όπως ο Καναδάς. Αυτή η νέα μελέτη λέει ότι το Ρεύμα του Κόλπου θα μπορούσε να καταρρεύσει κατά τη διάρκεια της ζωής μας".

Σε περίπτωση διακοπής του Ρεύματος, οι θερμοκρασίες στη Βόρεια Ευρώπη θα πέσουν κατακόρυφα, ενώ θα μειωθούν και οι βροχοπτώσεις, οδηγώντας σε ξηρότερα καλοκαίρια και καταστροφικές συνέπειες για τη γεωργία.

Η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Τερέσα Ριμπέρα, πρότεινε να "προστεθεί το AMOC στη λίστα με τα ακρωνύμια εθνικής ασφάλειας στην Ευρώπη".

Ο Σίμπρεν Ντρίτζφουτ, πρόεδρος του Τμήματος Επιστήμης των Ωκεανών και της Γης στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, χαρακτήρισε την μελέτη "αξιόπιστη". Ο ίδιος, ερευνητής στο Βασιλικό Ολλανδικό Μετεωρολογικό Ινστιτούτο, δημοσίευσε ξεχωριστή μελέτη με παρόμοια συμπεράσματα, υπογραμμίζοντας ότι το AMOC φτάνει σε σημείο καμπής αυτόν τον αιώνα, εξασθενώντας πριν "κλείσει" μετά το 2100.

Η μελέτη του αναφέρει ότι το απίθανο σενάριο υψηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έχει 70% πιθανότητα να οδηγήσει σε κατάρρευση του AMOC, ενώ το μέτριο σενάριο (αύξηση 2,7 βαθμών Κελσίου) παρουσιάζει 37% πιθανότητα. Ακόμη και ένα σενάριο χαμηλών εκπομπών, σύμφωνα με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού (υπερθέρμανση κάτω των 2 βαθμών Κελσίου), δίνει 25% πιθανότητα διακοπής του AMOC.

Ο Ντρίτζφουτ και οι συνεργάτες του τονίζουν ότι, ανεξάρτητα από το σενάριο, "ο κίνδυνος διακοπής λειτουργίας του Ρεύματος του Κόλπου είναι μεγαλύτερος από ό, τι είχε προηγουμένως θεωρηθεί".