Τέσσερα χρόνια μετά το πρώτο πληθωριστικό κύμα του καλοκαιριού του 2021, η ακρίβεια όχι μόνο δεν υποχωρεί, αλλά επιταχύνεται.

Όσοι πήγαν διακοπές το καλοκαίρι, έστω και για λίγο, αλλά και όσοι έμειναν στις πόλεις, το βίωσαν έντονα. Τα πακέτα διακοπών, το ρεύμα, τα ενοίκια, και μια πληθώρα αγαθών και υπηρεσιών, από τα εστιατόρια μέχρι τα τρόφιμα και τα ασφάλιστρα υγείας, κατέγραψαν αισθητές αυξήσεις.

Ο πληθωρισμός μπορεί να γεμίζει τα κρατικά ταμεία, μέσω των υπερεσόδων από έμμεσους φόρους και φόρο εισοδήματος, αλλά παράλληλα μειώνει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, τα οποία αναγκάζονται να περιορίσουν τις μη ελαστικές δαπάνες. Οι συνέπειες είναι ήδη εμφανείς στο μικρομεσαίο λιανεμπόριο, εκτός των τροφίμων, το οποίο δεν ανέκαμψε ούτε με τις θερινές εκπτώσεις. Ακόμα και η εστίαση, που συνήθως ωφελείται από την τουριστική περίοδο, παρατηρεί μείωση στους τζίρους. Σύμφωνα με τον Γιώργο Καββαθά, πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων, η μέση απόδειξη στην εστίαση έχει μειωθεί κατά 15%-20%, παρόλο που ακόμα και το σουβλάκι τείνει να γίνει είδος πολυτελείας.

Η κυβέρνηση, αντιμέτωπη με τις συνέπειες των σκανδάλων του ΟΠΕΚΕΠΕ και τις καταστροφικές πυρκαγιές, ετοιμάζει ένα πακέτο παροχών στη ΔΕΘ, με στόχο να κατευνάσει τη μεσαία τάξη. Ωστόσο, είναι αμφίβολο αν οι εξαγγελίες θα μπορέσουν να αντισταθμίσουν την ακρίβεια, ιδίως αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα για τον περιορισμό της αισχροκέρδειας και του πληθωρισμού της απληστίας, μέσω ελέγχου των ολιγοπωλίων και ενίσχυσης του ανταγωνισμού.

Στον τομέα των τροφίμων, που αποτελούν βασικό μέρος των εξόδων των νοικοκυριών μαζί με τη στέγαση και τις μετακινήσεις, τα σημάδια είναι ανησυχητικά. Οι αυξήσεις τιμών δεν παρατηρούνται μόνο στη λιανική, ιδίως στα φρέσκα τρόφιμα, αλλά και στη χονδρική. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι τιμές χονδρικής στη βιομηχανία για τα εισαγόμενα τρόφιμα και τις πρώτες ύλες αυξήθηκαν κατά 7,9% τον Ιούνιο, μετά από αυξήσεις 7,5% τον Μάιο και 7,1% τον Απρίλιο. Είναι θέμα χρόνου αυτές οι αυξήσεις να μεταφερθούν και στα ράφια, αυξάνοντας τις τιμές των συσκευασμένων τροφίμων, όπως έχει ήδη συμβεί με τον καφέ, το κακάο, τα σοκολατοειδή και τα είδη πρωινού.

«Οι αυξήσεις στα τρόφιμα δεν δικαιολογούνται. Είναι ξεκάθαρα προϊόν της απληστίας των κερδών και της αισχροκέρδειας, αφού φέτος είχαμε μεγάλη πρωτογενή παραγωγή», δηλώνει στο in ο Aπόστολος Ραυτόπουλος, πρόεδρος της Ένωσης Εργαζόμενων Καταναλωτών Ελλάδας  (ΕΕΚΕ).

«Μιλάμε καθημερινά με πλήθος παραγωγών και κτηνοτρόφων σε όλη την Ελλάδα, στο πλαίσιο της καλοκαιρινής μας περιοδείας. Φέτος οι αγρότες είχαν πολύ πιο πλούσια σοδειά από πέρυσι σε μια σειρά προϊόντων. Για παράδειγμα το σκληρό σιτάρι, φέτος το αγοράζουν οι βιομηχανίες ζυμαρικών από τους παραγωγούς στα 22 λεπτά το κιλό, από 24 πέρυσι. Είδατε εσείς μειώσεις στα ζυμαρικά; Εμείς βλέπουμε αυξήσεις, π.χ. πακέτο μακαρόνια σε γνωστή αλυσίδα πήγε σε ένα μήνα από τα 70 στα 75 λεπτά».

Αυτό μπορεί να φαίνεται μικρό μπροστά στην γενικότερη εικόνα της ακρίβειας, αλλά αντιστοιχεί σε ποσοστιαία αύξηση άνω του 7%, που προστίθεται στις προηγούμενες ανατιμήσεις, όσο και αν καμουφλάρεται προσωρινά από τις προσφορές.

Σύμφωνα με τον κ. Ραυτόπουλο, οι ανατιμήσεις στα ράφια είναι καθημερινές. «Το ίδιο προϊόν, επώνυμων αλλαντικών, που έκανε χθες 19.90 ευρώ, σήμερα το είδα να πωλείται στο ίδιο σουπερμάρκετ, στο ίδιο τοπικό υποκατάστημα, 19.94», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Αυτή η διαφορά μπορεί να περνάει αρχικά απαρατήρητη, όμως όταν οι τιμές αλλάζουν καθημερινά σε πολλά προϊόντα, το συνολικό αποτέλεσμα γίνεται αισθητό στο ταμείο.

Εφόσον ισχύουν όσα λέει ο πρόεδρος της ΕΕΚΕ, οι ανατιμήσεις ακολουθούν τη μέθοδο του "βραστού βατράχου". Όταν ρίξεις ένα βάτραχο σε καυτό νερό, αυτός αντιδρά και πηδάει έξω. Όταν όμως ανεβάζεις σταδιακά τη θερμοκρασία, ο βάτραχος ξοδεύει όλη του την ενέργεια για να προσαρμοστεί και πριν το καταλάβει έχει ήδη βράσει. Αντίστοιχα, η σταδιακή μετακύλιση των ανατιμήσεων βοηθάει να "γλυκάνει" το χτύπημα και ο καταναλωτής να το αποδεχθεί ως φυσική κατάσταση.

Ο εκπρόσωπος των καταναλωτών προβλέπει νέες αυξήσεις από το φθινόπωρο, τις οποίες θα δικαιολογήσουν με την κλιματική αλλαγή ή οτιδήποτε άλλο. «Μετά την κατάργηση του πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, έχει γίνει γαία πυρί μιχθήτω. Η παραπλάνηση του καταναλωτή πάει γόνατο», τονίζει χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος επιμένει ότι υπάρχει κερδοσκοπία σε όλα τα στάδια της αλυσίδας τροφίμων, με αποτέλεσμα οι τιμές να αυξάνονται από 3 έως και 10 φορές από το χωράφι στο ράφι. «Δεν ψήφισαν νόμο ότι κανένα προϊόν δεν θα φεύγει από το χωράφι χωρίς ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής ή τιμολόγιο; Γιατί δεν έχει εφαρμοστεί;» διερωτάται.

Η ΕΕΚΕ επιμένει στο αίτημα για τη μείωση του ΦΠΑ σε βασικά τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης, κάτι που η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά. «Ίσως ακούσουμε κάτι γι’ αυτό στη ΔΕΘ. Μπορεί να το παρουσιάσουν ως θετική εξαγγελία στους καταναλωτές, αλλά είναι υποχρέωση της χώρας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, διαφορετικά θα αντιμετωπίσει πρόστιμα», καταλήγει.