Πάνω από 300.000 παιδιά στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν σοβαρούς κινδύνους λόγω της κλιματικής αλλαγής. Η UNICEF, σε έκθεσή της για το 2024, τονίζει ότι η κλιματική κρίση αποτελεί καίρια «κρίση των δικαιωμάτων των παιδιών», καθώς τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Οι αυξανόμενες καταστροφές επηρεάζουν δυσανάλογα τα παιδιά, δημιουργώντας προβλήματα στην εκπαίδευση, τα μέσα διαβίωσης, την υγεία και την ευημερία τους. Ιδιαίτερα ευάλωτες είναι οι γυναίκες, τα άτομα με αναπηρία, τα εκτοπισμένα παιδιά και οι οικογένειες που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Οι καταστροφές θέτουν σε κίνδυνο τα θεμελιώδη δικαιώματα των παιδιών, όπως αυτά κατοχυρώνονται στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, σχετικά με τη ζωή, την επιβίωση, την προστασία, την ανάπτυξη και την ελεύθερη έκφραση.

Σύμφωνα με την έκθεση, το 2023 ήταν το θερμότερο έτος των τελευταίων 30 ετών και το τρίτο ξηρότερο από το 1991. Επιπλέον, 25 δήμοι κήρυξαν κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω ξηρασίας και υδατικής πίεσης μεταξύ Μαΐου και Σεπτεμβρίου 2024. Το εθνικό πλαίσιο για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα για τα παιδιά, ενώ η Πελοπόννησος, η Θεσσαλία και η Δυτική Ελλάδα αντιμετωπίζουν τον υψηλότερο κίνδυνο καταστροφών.

Συγκεκριμένα, 307.763 παιδιά στην Ελλάδα εκτιμάται ότι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να πληγούν από την κλιματική αλλαγή. Το 80% των εκπαιδευτικών που συμμετείχαν σε σχετική συζήτηση ανέφεραν ότι τα σχολεία τους δεν είναι επαρκώς εξοπλισμένα για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομένων. Επιπλέον, σχεδόν το 70% των μαθητών που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του U-Report δήλωσαν ότι δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν κανονικά τα μαθήματά τους λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών. Το αυξημένο άγχος και η απώλεια πρασίνου είναι οι κύριες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που έχουν αναφερθεί από τους νέους.

Η κλιματική αλλαγή έχει ήδη σημαντικές επιπτώσεις στην Ελλάδα, και οι επιπτώσεις αυτές αναμένεται να ενταθούν εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα. Η Ελλάδα θεωρείται ένα από τα κλιματικά «hotspots» της Ευρώπης, με σοβαρές συνέπειες για το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία.

Η μέση ετήσια θερμοκρασία αυξάνεται σταθερά από τη δεκαετία του 1960, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Προβλέπεται ότι μέχρι το 2050, ο αριθμός των ημερών με καύσωνα θα αυξηθεί κατά 15-20 ημέρες ετησίως. Οι βροχοπτώσεις αναμένεται να μειωθούν κατά 12% κατά μέσο όρο, κυρίως το καλοκαίρι, επιδεινώνοντας την ξηρασία και αυξάνοντας τον κίνδυνο ερημοποίησης.

Η Ελλάδα βιώνει όλο και πιο συχνά έντονα καιρικά φαινόμενα, όπως ξηρασίες, πλημμύρες και καταιγίδες. Ο αριθμός των ημερών με υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά, καθιστώντας τη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών μια τεράστια πρόκληση. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες και η μειωμένη διαθεσιμότητα νερού επηρεάζουν την αγροτική παραγωγή και αυξάνουν το κόστος άρδευσης. Επιπλέον, οι αυξημένες ανάγκες για κλιματισμό κατά τη διάρκεια των καυσώνων ασκούν πίεση στο ηλεκτρικό δίκτυο, αυξάνοντας τον κίνδυνο διακοπών ρεύματος.

Παρατηρείται μείωση των αποθεμάτων νερού, αύξηση της αλατότητας στα παράκτια ύδατα και υποβάθμιση των υγροτόπων. Τα δασικά οικοσυστήματα απειλούνται από τις μειωμένες βροχοπτώσεις, τους καύσωνες και τις δασικές πυρκαγιές, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιοποικιλότητα της χώρας. Η αυξημένη θερμική δυσφορία, ιδίως στα αστικά κέντρα, και η αύξηση των ασθενειών που μεταδίδονται από φορείς ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία του πληθυσμού.