Σε μια άνευ προηγουμένου εξέλιξη, η γαλλική Εθνοσυνέλευση καταψήφισε με συντριπτική πλειοψηφία την κυβέρνηση του Φρανσουά Μπαϊρού, σηματοδοτώντας την πρώτη φορά στα 67 χρόνια της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας που μια κυβέρνηση που έχει σχηματιστεί από τον εκλεγμένο αρχηγό του κράτους αποδοκιμάζεται από το κοινοβούλιο.

Ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού έχασε την κρίσιμη ψηφοφορία που ο ίδιος είχε προκαλέσει, ζητώντας από την Εθνοσυνέλευση ψήφο εμπιστοσύνης για να προωθήσει αντιδημοφιλή μέτρα λιτότητας, με στόχο τον εξορθολογισμό των δημοσίων οικονομικών.

Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας αποτελεί ένα ισχυρό πολιτικό χτύπημα για τον πρόεδρο της χώρας, Εμανουέλ Μακρόν, του οποίου η δημοτικότητα κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα, μεταξύ 15% και 17%. Ο Μπαϊρού απέτυχε να εξασφαλίσει την ψήφο εμπιστοσύνης, με 364 βουλευτές να καταψηφίζουν την κυβέρνηση και μόλις 194 να την υποστηρίζουν. Αυτό υποδηλώνει ότι η κυβέρνηση Μπαϊρού έλαβε περίπου 20 ψήφους λιγότερες από τις έδρες των πολιτικών κομμάτων που τυπικά τη στηρίζουν.

Τα γαλλικά Μέσα ενημέρωσης περιέγραψαν την εξέλιξη ως το τέλος μιας προδιαγεγραμμένης πορείας για τον Μπαϊρού, ο οποίος φάνηκε να λειτουργεί ως πολιτικός "καμικάζι", προκαλώντας μια ψηφοφορία με σχεδόν βέβαιο αρνητικό αποτέλεσμα. Με αυτή την κίνηση, κατάφερε να ενώσει εναντίον του τις δύο μεγαλύτερες κοινοβουλευτικές ομάδες: τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν και τον ετερόκλητο συνασπισμό της Αριστεράς, γνωστό ως «Νέο Λαϊκό Μέτωπο», όπου κυρίαρχη δύναμη είναι η ριζοσπαστική «Ανυπότακτη Γαλλία» (LFI) του Ζαν-Λικ Μελανσόν. Από διαφορετικές αφετηρίες, και οι δύο παρατάξεις αντιτάχθηκαν σθεναρά στα μέτρα του Μπαϊρού για περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες, το "πάγωμα" των συντάξεων και την κατάργηση δύο από τις 11 επίσημες αργίες του έτους.

Στην έναρξη της χθεσινής διαδικασίας, ο 74χρονος Μπαϊρού εκφώνησε μια δραματική ομιλία. «Έχετε τη δύναμη να ανατρέψετε την κυβέρνηση, αλλά δεν έχετε τη δύναμη να διαγράψετε την πραγματικότητα», τόνισε ο κεντρώος πολιτικός, υποστηρίζοντας με έμφαση ότι διακυβεύεται η ίδια η επιβίωση της Γαλλίας λόγω του «υπερτροφικού» χρέους της, που αγγίζει το 114% του ΑΕΠ. Επικαλούμενος το μέλλον των νεότερων γενιών, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «οφείλουμε να επανεφεύρουμε το κοινωνικό μας μοντέλο».

Η πίεση του Μπαϊρού απευθυνόταν κυρίως προς τους Σοσιαλιστές, οι οποίοι είχαν συμμαχήσει με τον Μελανσόν στις βουλευτικές εκλογές του 2024, όχι στη βάση μιας σταθερής πολιτικής συμφωνίας, αλλά για λόγους πολιτικής επιβίωσης. Ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών στο κοινοβούλιο, Μπορίς Βαλό, ήταν κατηγορηματικός: «Ο Εμανουέλ Μακρόν δεν σταμάτησε ποτέ να καταστρέφει τη χώρα. Μόνο ένα άτομο ευθύνεται για την κρίση: ο πρόεδρος της Γαλλίας».

Ακόμη πιο αιχμηρά ήταν τα σχόλια της κοινοβουλευτικής εκπροσώπου της LFI, Ματίλντ Πανό. «Αφού δεν εννοεί να αλλάξει πολιτική, πρέπει εμείς να αλλάξουμε πρόεδρο. Φύγετε σήμερα, κύριε Μπαϊρού, ο Εμανουέλ Μακρόν θα σας ακολουθήσει σύντομα», δήλωσε η αριστερή πολιτικός. Μετά την καταψήφιση της κυβέρνησης, ο ίδιος ο Μελανσόν έθεσε θέμα παραίτησης του Μακρόν και προκήρυξης πρόωρων προεδρικών εκλογών, οι οποίες είναι προγραμματισμένες για το 2027.

Από την πλευρά της, η Μαρίν Λεπέν περιορίστηκε να ζητήσει τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών, ελπίζοντας ότι το κόμμα της θα ενισχύσει περαιτέρω τη δύναμή του και θα διεκδικήσει την πρωθυπουργία.

Σήμερα το πρωί, ο Φρανσουά Μπαϊρού αναμένεται να επισκεφθεί το Ελιζέ για να υποβάλει την παραίτησή του. Οι αναλυτές εικάζουν ότι ο Μακρόν δεν θα διαλύσει την Εθνοσυνέλευση, αλλά θα αναθέσει τον σχηματισμό κυβέρνησης σε ένα πρόσωπο της επιλογής του, ελπίζοντας ότι θα καταφέρει να περάσει τον προϋπολογισμό του 2026.

Σύμφωνα με ένα σενάριο, ο Μακρόν, έχοντας δοκιμάσει τον δεξιό Μισέλ Μπαρνιέ και τον κεντρώο Φρανσουά Μπαϊρού, ενδέχεται να στραφεί τώρα σε κάποιο πρόσωπο από τον χώρο του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Στο μεταξύ, το κίνημα «Bloquons Tout» (Να μπλοκάρουμε τα πάντα) έχει προγραμματίσει κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας με την υποστήριξη της Αριστεράς.