Φοροαπαλλαγές ΔΕΘ: Ένα παιχνίδι εντυπώσεων με πολιτικές «σταθμίσεις»
Έπρεπε να είναι παροχές, αλλά να μη μοιάζουν με τέτοιες. Έπρεπε να μοιάζουν με μεταρρύθμιση. Αυτός ήταν ο ένας στόχος του πακέτου των φοροαπαλλαγών στη ΔΕΘ: Το οικονομικό επιτελείο ήθελε να αποφύγει την πεπατημένη της ψηφοθηρικής κουρελούς – της συρραφής από εφάπαξ ρουσφέτια άμεσης εξαργύρωσης. Ήθελε να μπορεί να παρουσιάσει τις εξαγγελίες ως συνεκτική οικονομική πολιτική.
Ο δεύτερος στόχος όμως δείχνει ότι ακόμη και στην πιο τεχνοκρατική μεταρρύθμιση δεν μπορούν παρά να εμφιλοχωρήσουν πολιτικές σταθμίσεις. Κάθε φοροαπαλλαγή σχεδιάστηκε για να πατήσει ένα «ταυτοτικό κουμπί» – να μετρήσει όχι μόνο ως χρήμα για τους παραλήπτες της, αλλά και ως συμβολικό συνάλλαγμα για το υποσυνείδητο της «όλης» Ν.Δ. Η μεθόριος και τα χωριά είναι η «πατρίς». Οι ελαφρύνσεις για τους νέους και τα παιδιά είναι η «οικογένεια». Ο ενδιάμεσος συντελεστής για τα εισοδήματα άνω των 40.000 είναι η «μεσαία τάξη». Με τη μέθοδο αυτή –της λιβανισμένης με εθνικοφροσύνη φοροαπαλλαγής– η οικονομική πολιτική μπορεί να συγκινήσει ακόμη και εκείνους που δεν την καρπώνονται. Μπορεί να την οσμιστεί και ο αστός συνταξιούχος, του οποίου η ευαισθησία διεγείρεται από την προστασία των ακριτικών νησιών και από την ενθάρρυνση της τεκνοποιίας.
Βέβαια, όταν προσπαθείς να πατήσεις πολλά κουμπιά μαζί, κινδυνεύεις να «τρελάνεις» το κομπιουτεράκι του φρονήματος. Χρειάζεται πολλή εξεζητημένη ανάλυση για να εξηγηθεί πώς συμβιβάζεται η μείωση του συντελεστή στα ενοίκια με την αναγνώριση του στεγαστικού προβλήματος ως μάστιγας για τους νέους. Χρειάζεται πολύς φιλελεύθερος ρομαντισμός για να περιμένεις ότι η ελάφρυνση των ιδιοκτητών θα φέρει μεγαλύτερη φορολογική συνέπεια.
Η ύφανση του πακέτου της ΔΕΘ και ο προσποιητός κυνισμός του Tetris.
Αυτές όμως είναι λεπτομέρειες – ραφές που δεν διακρίνονται σε όποιον βλέπει από μακριά το εργόχειρο. Στην προσωπική καμπάνια για την επίδειξη του εργοχείρου, που άρχισε πριν καν την ομιλία του πρωθυπουργού στο Βελλίδειο και ακόμη διαρκεί, ο υπουργός Οικονομικών επικαλέστηκε μια πιο νεωτερική παρομοίωση για να μαρτυρήσει το πολιτικό σκεπτικό της σύνθεσής «του»: το Tetris. Στο παιχνίδι με τη βροχή των γεωμετρικών σχημάτων «οι επιτυχίες εξαφανίζονται, αλλά τα λάθη συσσωρεύονται». Ακούγεται σαν κυνικός χρησμός για τη μοίρα της κυβέρνησης: Όσα πετυχαίνει δεν φαίνονται, ενώ τα λάθη της πέφτουν σαν μπάζα που κλείνουν τον πολιτικό της ορίζοντα.
Αυτό όμως ισχύει για την κυβέρνηση και όχι για τον υπουργό, που θα μπορεί να λέει ότι το «πακέτο Πιερρακάκη» δεν ήταν «πακέτο». Ήταν μεταρρυθμιστικό τεχνούργημα συμβατό με το πολιτικό προφίλ του τεχνουργού του.
Στον κόσμο των video games, κανείς δεν είναι όπως φαίνεται. Μπορεί να εμφανίζεσαι ως υδραυλικός με κόκκινη φόρμα και μπιροκοιλιά, ενώ ετοιμάζεσαι στο τέλος να σώσεις σαν ήρωας την πριγκίπισσα. Μπορεί να προεξοφλείς κυνικά τη ματαιότητα των προσπαθειών σου, ενώ πηδάς από πίστα σε πίστα σαν τον Super Mario.