Η χορήγηση επιδόματος στέγης, που φτάνει έως ένα ενοίκιο με ανώτατο όριο τα 800 ευρώ, αρχικά φάνηκε ως θετική εξέλιξη. Τα εισοδηματικά κριτήρια θα διασφαλίσουν ότι το ποσό θα φτάσει σε όσους το έχουν ανάγκη, όπως και στο πρόγραμμα «Το Σπίτι μου, 2». Αναμφίβολα, αποτελεί μια ανάσα σε μια περίοδο ακρίβειας και μειωμένης αγοραστικής δύναμης. Όμως, είναι τα πράγματα τόσο απλά όσο φαίνονται;

Ένας προβληματισμός που διατυπώνεται είναι το πού πραγματικά στοχεύει το μέτρο. Σύμφωνα με κάποιους, η ΑΑΔΕ βρίσκεται σε μια μεγάλη προσπάθεια να «ασπρίσει» τις συμφωνίες ενοικίασης, οι οποίες συχνά περιλαμβάνουν και αδήλωτα ποσά.

Τα «μαύρα» χρήματα είναι αυτά που κανείς ιδιοκτήτης δεν παραδέχεται ότι ζητά εκτός συμβολαίου και κανείς ενοικιαστής δεν ομολογεί ότι προσφέρει για να πετύχει χαμηλότερο ενοίκιο. Και οι δύο πλευρές θα το αρνηθούν κατηγορηματικά.

Γιατί λοιπόν ανακοινώθηκε αυτό το επίδομα, το οποίο θα καταβληθεί τον Νοέμβριο, ενώ οι γνώστες της αγοράς ακινήτων αντιλαμβάνονται ότι σύντομα θα ενσωματωθεί στο μίσθωμα;

Στην πράξη, αν τεθεί θέμα «ασπρίσματος», είναι πιθανό οι δύο πλευρές να μην συμφωνήσουν. Εάν υπάρχουν αδήλωτα χρήματα, ο ιδιοκτήτης δεν θα δεχθεί να τα δηλώσει και να πληρώσει τον φόρο που αναλογεί. Αντίστοιχα, ο ενοικιαστής δεν θα θελήσει να επωμιστεί την επιπλέον επιβάρυνση του ιδιοκτήτη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διατάραξη των σχέσεών τους.

Το ιδανικό για το κράτος θα ήταν ο ενοικιαστής να πιέσει τον ιδιοκτήτη να δηλώσει μεγαλύτερο τίμημα, ακόμη και αν συμφωνήσουν να μοιραστούν τον επιπλέον φόρο. Κάποιος που ήθελε να το εφαρμόσει μέχρι τώρα, θα το είχε ήδη κάνει, υποστηρίζεται.

Ένας ενοικιαστής με παλιό συμβόλαιο που λήγει σε 3-4 χρόνια, απλώς θα λάβει το επίδομα και δεν θα ασχοληθεί περαιτέρω. Όμως, για κάποιον που το συμβόλαιό του λήγει σύντομα ή αναζητά νέο ακίνητο, το επίδομα θα αποτελέσει παράγοντα στη διαπραγμάτευση με τον ιδιοκτήτη. Σε μια αγορά με έλλειψη ακινήτων, είναι πιθανό να ζητηθούν περισσότερα χρήματα.

Εάν ο πραγματικός στόχος είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής στα ενοίκια, τότε θα μπορούσαν να εφαρμοστούν άλλες λύσεις:

A. Η σωστή εφαρμογή της πρότασης της ΠΟΜΙΔΑ για τριετή φορολογική απαλλαγή σε κλειστά σπίτια που θα διατεθούν στην αγορά. Αυτό θα αυξήσει την προσφορά ακινήτων και θα οδηγήσει σε δήλωση μεγαλύτερου ενοικίου.

B. Η μείωση της φορολογίας ενοικίων για όλους, αν και αυτό θα είχε σημαντικό δημοσιονομικό κόστος.

Εν κατακλείδι, σε μια αγορά με περιορισμένη προσφορά ακινήτων, η αύξηση της ζήτησης και η παροχή επιπλέον χρημάτων στους ενοικιαστές πιθανότατα θα οδηγήσει σε αύξηση των ενοικίων.

(Στην εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής στις 17 Ιανουαρίου, θα συζητηθεί η μεγάλη, δομική αλλαγή που αναμένεται στα ενοίκια από τη νέα χρονιά).

*Ο Ηλίας Π. Παπαγεωργιάδης διοικεί τον όμιλο εταιρειών MORE, είναι επενδυτής, αναλυτής και σύμβουλος. Στις 16 και 17 Ιανουαρίου οργανώνει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών την τρίτη του μεγάλη εκδήλωση με τίτλο «Ελλάδα 2026. Επιχειρείν, Ακίνητα, Επενδύσεις».

[email protected]

ΥΓ. Έγιναν πολλές αντιδράσεις επειδή εξηγήθηκε τι θα συμβεί αν επιβληθεί πλαφόν στα ενοίκια. Πολλοί θεωρούν δεδομένο ότι οι ιδιοκτήτες θα αποδεχθούν ένα πλαφόν 400 ευρώ, όταν στην πραγματικότητα παίρνουν 700 "μαύρα".