Αδιέξοδο στις ΗΠΑ: Κρατικές παροχές στον «πάγο» – Τι σημαίνει αυτό;
Έναν μήνα συμπληρώνει το shutdown της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στις ΗΠΑ, με τις συνέπειες να επηρεάζουν πλέον άμεσα δεκάδες εκατομμύρια νοικοκυριά. Σύμφωνα με το Bloomberg, από την 1η Νοεμβρίου 2025, οι καθυστερήσεις και αναστολές που προκαλεί το shutdown χτυπούν βασικές παροχές, με πρώτο τα κουπόνια τροφίμων (SNAP). Παράλληλα, τα προγράμματα παιδικής φροντίδας και η ενίσχυση θέρμανσης βρίσκονται σε κατάσταση υψηλού κινδύνου.
Το «φρένο» στις πληρωμές του SNAP συνεπάγεται ότι εκατομμύρια χαμηλόμισθοι και οικογένειες με παιδιά ενδέχεται να μείνουν χωρίς την μηνιαία στήριξη για βασικά είδη διατροφής. Η πίεση δεν είναι μόνο κοινωνική αλλά και οικονομική, καθώς οι συγκεκριμένες παροχές τροφοδοτούν άμεσα την κατανάλωση σε χιλιάδες παντοπωλεία και σούπερ μάρκετ, ιδίως σε επαρχιακές και αστικές «τροφικές ερήμους».
Στον τομέα της προσχολικής αγωγής, δεκάδες προγράμματα Head Start σε περισσότερες από 40 Πολιτείες αντιμετωπίζουν διακοπή χρηματοδότησης, με τον κίνδυνο προσωρινών λουκέτων να είναι ορατός. Για χιλιάδες παιδιά από ευάλωτα νοικοκυριά, δεν πρόκειται απλώς για φύλαξη, αλλά για ένα ολοκληρωμένο πακέτο υπηρεσιών που περιλαμβάνει γεύματα, προληπτικές εξετάσεις και υποστήριξη οικογένειας. Η απώλεια αυτής της καθημερινής «ασπίδας» έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στους γονείς και στους εργοδότες τους.
Επιπλέον, το ομοσπονδιακό πρόγραμμα ενίσχυσης για τη θέρμανση (LIHEAP), το οποίο κάθε φθινόπωρο διοχετεύει δισεκατομμύρια δολάρια σε Πολιτείες και δήμους για την κάλυψη λογαριασμών θέρμανσης, έχει «μπλοκάρει». Καθώς ο χειμώνας πλησιάζει και οι τιμές ενέργειας είναι αυξημένες, εκατομμύρια νοικοκυριά κινδυνεύουν με καθυστερήσεις στις πιστώσεις ή ακόμη και με διακοπές ρεύματος, εφόσον δεν αποδεσμευτούν άμεσα τα κονδύλια.
Στο τρέχον αδιέξοδο προστίθεται και η δημοσιονομική επίπτωση. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, κάθε επιπλέον εβδομάδα παράτασης του shutdown έχει αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα του τέταρτου τριμήνου, καθώς συσσωρεύονται μισθολογικές οφειλές σε ομοσπονδιακούς υπαλλήλους, «παγώνουν» υπηρεσίες και αναβάλλονται κρατικές πληρωμές προς την οικονομία.
Στις υποδομές της καθημερινότητας, η πίεση είναι εμφανής: ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας και προσωπικό ασφαλείας στα αεροδρόμια εργάζονται με καθυστερημένη ή μηδενική μισθοδοσία, αυξάνοντας τον κίνδυνο καθυστερήσεων στις πτήσεις. Μικρές επιχειρήσεις βλέπουν δάνεια και εγκρίσεις της SBA να καθυστερούν, ενώ προβλήματα καταγράφονται και στις υπηρεσίες έκδοσης διαβατηρίων και στις προξενικές υπηρεσίες που εξαρτώνται από ομοσπονδιακούς πόρους.
Οι Πολιτείες προσπαθούν να καλύψουν τα κενά με έκτακτες πιστώσεις σε τράπεζες τροφίμων και κοινωνικά ταμεία, ωστόσο οι δυνατότητές τους είναι περιορισμένες και άνισες. Ακόμη κι εκεί όπου υπάρχουν αποθεματικά, αυτά δεν μπορούν να υποκαταστήσουν μόνιμα τις ομοσπονδιακές ροές δισεκατομμυρίων. Το αποτέλεσμα είναι μια άνιση προστασία για τους δικαιούχους, ανάλογα με τον τόπο κατοικίας τους.
Το πολιτικό αδιέξοδο παραμένει το βασικό εμπόδιο. Η διαφωνία για τη σειρά των κινήσεων – εάν θα προηγηθεί το άνοιγμα της κυβέρνησης ή η διαπραγμάτευση επί αμφιλεγόμενων δαπανών – διατηρεί «κλειστή» τη «στρόφιγγα» της χρηματοδότησης. Τα δικαστήρια έχουν αρχίσει να εξετάζουν ασφαλιστικά μέτρα για να δοθούν κάποιες πληρωμές σε συγκεκριμένες κατηγορίες δικαιούχων, χωρίς όμως μέχρι στιγμής να έχει βρεθεί μια οριζόντια λύση.