Η λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας έχει μετατραπεί σε πεδίο σφοδρής πολιτικής αντιπαράθεσης. Το «φρένο» που επιχειρούν να βάλουν τρία υπουργεία στην επαναφορά της κυκλοφορίας στον συγκεκριμένο οδικό άξονα έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τα πολιτικά κόμματα.

Η υπόθεση αναδεικνύει εκ νέου τους όρους κηδεμονίας με τους οποίους η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τον αυτοδιοικητικό θεσμό, εμποδίζοντας έναν δήμαρχο από αντίπαλο πολιτικό χώρο να υλοποιήσει μία από τις βασικές προεκλογικές του δεσμεύσεις. Οι εξελίξεις γύρω από την αθηναϊκή λεωφόρο φαίνεται να αποκτούν πανελλαδική διάσταση. Η «υπόθεση Βασ. Όλγας» αποτελεί για τους δημάρχους του προοδευτικού χώρου μία ακόμη αφορμή για ένα αυτοδιοικητικό μέτωπο απέναντι στην κυβέρνηση, ενόψει της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ).

Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται με ενδιαφέρον η συνέντευξη Τύπου που παραχωρεί σήμερα ο Χάρης Δούκας στο δημαρχείο Αθηναίων (12.00). Η συνέντευξη θα επικεντρωθεί στα ευρύτερα προβλήματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και στις διεκδικήσεις του θεσμού ενόψει ΔΕΘ, με τον δήμαρχο Αθηναίων να μιλά και ως επικεφαλής της παράταξης της μείζονος αντιπολίτευσης της ΚΕΔΕ «Αυτοδιοίκηση Τώρα». Στη συνέντευξη Τύπου θα είναι παρών και ο επικεφαλής της «Ανοιχτής Πόλης» –και μέλος του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ με την παράταξη «Αυτοδιοίκηση Τώρα», καθώς και εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ– Κώστας Ζαχαριάδης. Αναμένεται να παρευρεθεί και ο επί σειρά ετών δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών Σίμος Δανιηλίδης.

Πέρα από τα οικονομικά προβλήματα της Αυτοδιοίκησης, την απουσία του θεσμού από τις κυβερνητικές εξαγγελίες και τα κυβερνητικά σχέδια για τη διαχείριση του νερού και των απορριμμάτων, ο δήμαρχος Αθηναίων θα αναφερθεί και στην υπόθεση της Βασ. Όλγας, η οποία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα απόπειρας επιβολής «τετελεσμένων» από την κυβέρνηση.

Δύο ημέρες μετά την έγκριση της κυκλοφοριακής μελέτης από το δημοτικό συμβούλιο Αθηναίων για τις αλλαγές που πρέπει να συνοδεύσουν τη μετατροπή της Βασ. Όλγας σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας, με κοινή τους ανακοίνωση τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πολιτισμού και Υποδομών και Μεταφορών, απαιτούν ουσιαστικά να έχουν τον τελευταίο λόγο επί των αλλαγών που προωθεί ο Χάρης Δούκας. Αναφέρουν ότι οι παρεμβάσεις που προωθεί ο Δήμος Αθηναίων «προϋποθέτουν εκ νέου αποφάσεις των αρμόδιων υπηρεσιών των συναρμόδιων υπουργείων».

Επισημαίνουν ότι η Βασ. Όλγας βρίσκεται εντός κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου και προσθέτουν ότι οι πρωτοβουλίες του δήμου απαιτούν τη σύμφωνη γνώμη του ΟΑΣΑ –λόγω της διέλευσης του τραμ– αλλά και των Τεχνικών Υπηρεσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής. «Οι πρωτοβουλίες του Δήμου Αθηναίων δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα. Ο Δήμος καλείται να τηρήσει τις προβλεπόμενες από το θεσμικό πλαίσιο διαδικασίες», κατέληξαν στην ανακοίνωσή τους τα τρία υπουργεία.

Επί των προαναφερθέντων, πηγές του Δήμου Αθηναίων ξεκαθαρίζουν στην «Εφ.Συν.» ότι «όσα προβλέπονται από τον νόμο έχουν τηρηθεί κατά γράμμα» και μάλιστα «υπέρ το δέον»: ενημερώθηκε ο ΟΑΣΑ εγκαίρως, πριν από τη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της Τετάρτης για την έγκριση της κυκλοφοριακής μελέτης –με τον Δήμο μάλιστα να εισπράττει τα «εύσημα» του ΟΑΣΑ ότι είναι ο μόνος που έδειξε τέτοια μέριμνα, ο δε Οργανισμός να απαντά ότι το δημοτικό αίτημα για έγκριση των κυκλοφοριακών αλλαγών θα εξεταστεί προσεχώς– ενώ ενήμερη είναι και η Τροχαία. Σχετικά με τις αρχαιότητες που αποκαλύφθηκαν κατά την ανάπλαση, οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι δεν επηρεάζονται από τη διέλευση των Ι.Χ., επισημαίνοντας ότι σε άλλες περιπτώσεις, όπως αυτήν της Πύλης του Αδριανού, η κυκλοφορία των Ι.Χ. συνυπάρχει με το μνημείο με ασφάλεια. Όσον αφορά την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, από τον έλεγχό της περνούν ούτως ή άλλως όλες οι αποφάσεις των δήμων.

Ο Δήμος Αθηναίων ξεκαθάρισε ότι «δεν θα κάνει πίσω». Από τη δημοτική αρχή κάνουν λόγο για πολιτικές σκοπιμότητες της κυβέρνησης, παρατηρώντας ότι «τρία υπουργεία ενώνονται για να υπερασπιστούν τον ηττημένο των εκλογών κ. Μπακογιάννη» και πως «με μια πρωτοφανή πρακτική αγνοούν τη βούληση των πολιτών και της ευρύτερης πλειοψηφίας του δημοτικού συμβουλίου της Αθήνας». Ο Δήμος Αθηναίων κάλεσε όλα τα κόμματα και τους βουλευτές της Αθήνας «να πάρουν ξεκάθαρη θέση. Το δικαίωμα στην πόλη είναι θέμα δημοκρατίας», κατέληξε η ανακοίνωση της δημοτικής αρχής.

Ακολούθησαν ανακοινώσεις υψηλών τόνων από πλευράς αντιπολιτευόμενων κομμάτων. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγόρησε την κυβέρνηση για «μεθοδεύσεις πρωτόγνωρες για ευρωπαϊκή χώρα» που συνιστούν «άλλον έναν στραγγαλισμό της Αυτοδιοίκησης». Κάλεσε τη Νέα Δημοκρατία και τον πρώην δήμαρχο Κώστα Μπακογιάννη «να αποδεχτούν την εκλογική ήττα τους στον Δήμο Αθηναίων έστω και δύο χρόνια μετά» και ξεκαθάρισε ότι βρίσκεται όχι μόνο δίπλα στη δημοτική αρχή του Χάρη Δούκα, «αλλά και σε όλους τους δημάρχους που αγωνίζονται για μια ακηδεμόνευτη Αυτοδιοίκηση».

«Αλαζονεία, αυταρχισμό και απροκάλυπτη περιφρόνηση προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση», καταλόγισε η Νέα Αριστερά στην κυβέρνηση, καλώντας της «αντί για τελεσίγραφα και απειλές», να «συνεργαστεί για μια Αθήνα που αναπνέει»· διαφορετικά η κυβέρνηση «θα μείνει για άλλη μια φορά στην ιστορία ως δύναμη που έπνιγε την πόλη στο τσιμέντο και στην αλαζονεία της».

Παρατηρητές των εξελίξεων σχολίαζαν την απουσία ανακοίνωσης από πλευράς ΠΑΣΟΚ για την υπόθεση Βασ. Όλγας. Πάντως, για το θέμα τοποθετήθηκε ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ, Κώστας Τσουκαλάς, σχολιάζοντας δηκτικά σε τηλεοπτική του συνέντευξη (ΟΡΕΝ) ότι «δεν έχω συνηθίσει να βλέπω υπουργούς να εμποδίζουν το έργο μιας δημοτικής αρχής», ενώ ο Θανάσης Γλαβίνας, μέλος του Πολιτικού Κέντρου του ΠΑΣΟΚ, κάλεσε την κυβέρνηση «να χωνέψει ότι υπάρχουν και άλλες Αυτοδιοικήσεις που δεν είναι του χεριού της».

Η υπόθεση με την ανάπλαση της Βασ. Όλγας αναδεικνύει τη διαμετρικά αντίθετη κυβερνητική στάση απέναντι στην πρώην και στη νυν δημοτική αρχή Αθηναίων και από πολλούς προβάλλεται ως τεκμήριο «πολιτικής εκδικητικότητας» κατά δημάρχων αντίπαλων πολιτικών χώρων. Η πεζοδρόμησή της δρομολογήθηκε στο πλαίσιο του «Μεγάλου Περιπάτου» επί διοίκησης Κώστα Μπακογιάννη. Τον Μάιο του 2020, δέκα ημέρες μετά την έγκριση του έργου από το δημοτικό συμβούλιο Αθηναίων εκδόθηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση που επέβαλε περιορισμούς στην κυκλοφορία αυτοκινήτων στο αθηναϊκό κέντρο με πρόσχημα την πανδημία. Αυτή η απόφαση ακυρώθηκε λίγους μήνες αργότερα από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), κατόπιν προσφυγής πολίτη. Μάλιστα, το ανώτατο δικαστήριο της χώρας απέρριψε ως προσχηματική την επίκληση της πανδημίας για τους κυκλοφοριακούς περιορισμούς.

Οι κυκλοφοριακοί περιορισμοί στη Βασ. Όλγας προχώρησαν μέσω κυβερνητικής τροπολογίας που προωθήθηκε άμεσα μετά την απόφαση του ΣτΕ. Η νομιμοποίηση της απόφασης της πρώην δημοτικής αρχής Αθηναίων συντελέστηκε με την παράταση της δυνατότητας που είχαν οι δήμοι να απαγορεύουν κατά παρέκκλιση του ΚΟΚ την κυκλοφορία των οχημάτων σε ορισμένους δρόμους, με αποφάσεις της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής – όργανα στα οποία οι δημοτικές αρχές είχαν (πλασματική) πλειοψηφία μέσω κυβερνητικών νόμων που κατάργησαν την εφαρμογή της απλής αναλογικής.

Οι τροποποιήσεις στις οποίες κατέληξε η πρώην δημοτική αρχή για τη Βασ. Όλγας επέτρεπαν την κυκλοφορία μόνο όσων οχημάτων πήγαιναν προς τον Όμιλο Αντισφαίρισης ή την «Αίγλη» Ζαππείου, διαμορφώνοντας έναν «πριβέ δρόμο για λίγους και εκλεκτούς» σύμφωνα με τον νυν δήμαρχο Χάρη Δούκα.

Σε αντίθεση με τη δημοτική αρχή Κ. Μπακογιάννη, η σημερινή δημοτική αρχή εκπόνησε κυκλοφοριακή μελέτη πριν από τη μετατροπή της Βασ. Όλγας σε λεωφόρο ήπιας κυκλοφορίας. Μεταξύ άλλων, σύμφωνα με αυτήν:

● Θα μειωθεί κατά 20% ο κυκλοφοριακός φόρτος στους γύρω άξονες.● Θα μειωθεί κατά 24% για κάθε όχημα ο μέσος χρόνος καθυστέρησης στην πρωινή περίοδο αιχμής και κατά 5% στην απογευματινή.● Θα αυξηθεί κατά 16% η μέση ταχύτητα των οχημάτων στην πρωινή περίοδο αιχμής και κατά 2% στην απογευματινή.

Κατά τις ώρες αιχμής η μέγιστη διέλευση οχημάτων από τη Βασ. Όλγας θα είναι 250 Ι.Χ./ώρα, «όγκος απολύτως διαχειρίσιμος», σύμφωνα με πηγές του δήμου που συμπληρώνουν ότι οι επιπτώσεις προς τα μέσα μαζικής μεταφοράς θα είναι αμελητέες.

Σύμφωνα με τη δημοτική αρχή του Χάρη Δούκα, το άνοιγμα της Βασ. Όλγας έρχεται να διορθώσει παραλείψεις της προηγούμενης διοίκησης και να προσφέρει λύσεις «με στοιχεία και μετρήσεις, όχι με επικοινωνία», καθώς και με τρόπο απόλυτα σύννομο. Όμως, θα επιμείνει η κυβέρνηση να αντιδρά, διατηρώντας μια κυκλοφοριακή ταλαιπωρία ενάντια στην επιθυμία που εξέφρασαν οι πολίτες στις τελευταίες δημοτικές εκλογές;