Ένα κολοσσιαίο παγόβουνο, γνωστό με την ονομασία A23a, το οποίο αποκολλήθηκε από την Ανταρκτική πριν από 39 χρόνια, βρίσκεται σε μια φάση ραγδαίας διάλυσης, καθώς μετακινείται σε θερμότερα ύδατα. Το A23a, το οποίο κάποτε κατείχε τον τίτλο του μεγαλύτερου παγόβουνου στον κόσμο, αποτελεί ένα τρανταχτό παράδειγμα των μεταβολών που υφίστανται οι πάγοι του πλανήτη, λόγω των πιέσεων που ασκεί η κλιματική αλλαγή.

Στις αρχές του 2024, το A23a είχε βάρος περίπου 1 τρισεκατομμύριο τόνους και καταλάμβανε μια έκταση της τάξεως των 4.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, μια περιοχή δηλαδή κατά 50% μεγαλύτερη από το Λουξεμβούργο. Ωστόσο, η αναχώρησή του από τον παγωμένο Νότιο Ωκεανό, καθώς και η πορεία του προς βορειότερα και θερμότερα ύδατα, είχαν ως αποτέλεσμα την απόσπαση μεγάλων τμημάτων του. Σύμφωνα με ανάλυση του Γαλλικού Πρακτορείου, η οποία βασίστηκε σε δορυφορικές εικόνες της ευρωπαϊκής υπηρεσίας Copernicus, η σημερινή επιφάνειά του αγγίζει μόλις τα 1.770 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Ο ωκεανολόγος Άντριου Μέιτζερς, από το Ινστιτούτο Ερευνών της Ανταρκτικής του Ηνωμένου Βασιλείου, υπογραμμίζει την αναμενόμενη διάλυση του παγόβουνου: «Θα έλεγα ότι πραγματικά οδεύει προς το τέλος (…) Είναι, πολύ απλά, στη διαδικασία της αποσάθρωσης. Το νερό είναι υπερβολικά ζεστό για να επιβιώσει. Λιώνει σταθερά», ανέφερε, προβλέποντας πως «θα γίνει αγνώριστο μέσα σε λίγες εβδομάδες».

Το A23a αποκολλήθηκε το 1986 και έκτοτε παρέμεινε αγκυροβολημένο στη Θάλασσα του Γουέντελ για τρεις δεκαετίες, καθώς ήταν "εγκλωβισμένο" στον πυθμένα του ωκεανού. Το 2020, άρχισε και πάλι να κινείται, ενώ παρασυρόταν από τα ισχυρά ρεύματα της περιοχής. Τον Μάρτιο του 2024, προσάραξε κοντά στη Νότια Γεωργία, ένα βρετανικό νησί στον Νότιο Ατλαντικό, γεγονός που προκάλεσε ανησυχία στους επιστήμονες σχετικά με τις επιπτώσεις στην τοπική πανίδα, όπως τους πιγκουίνους και τους θαλάσσιους ελέφαντες.

Τελικά, το παγόβουνο προσπέρασε τη Νότια Γεωργία και επιτάχυνε την πορεία του, καθώς ωθούνταν από τα κύματα και τα αυξημένα θερμοκρασιακά δεδομένα των βορείων ωκεανών. Οι ερευνητές δηλώνουν «αιφνιδιασμένοι» με τη μακροβιότητά του, ενώ σημειώνουν πως «τα περισσότερα παγόβουνα δεν ταξιδεύουν τόσο μακριά. Είναι καταδικασμένα μόλις φύγουν από την προστασία του κλίματος της Ανταρκτικής», όπως σχολιάζει ο Μέιτζερς.

Η δημιουργία παγόβουνων αποτελεί μια φυσική διαδικασία, ωστόσο οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι ο ρυθμός σχηματισμού τους έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια. Μια πιθανή εξήγηση θεωρείται η κλιματική αλλαγή, η οποία αποδίδεται κυρίως στην ανθρώπινη δραστηριότητα.