Σειρά μέτρων για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος ανακοίνωσε η κυβέρνηση, με στόχο την ενίσχυση της προσφοράς κατοικιών και την ελάφρυνση των πολιτών. Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, εξειδίκευσε τα μέτρα, δίνοντας έμφαση στην κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για την κύρια κατοικία σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους, σε βάθος διετίας. «Καταργείται ο ΕΝΦΙΑ σε βάθος διετίας για την κύρια κατοικία σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους», τόνισε ο κ. Πιερρακάκης, ένα μέτρο που αφορά πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες σε 12.720 οικισμούς σε όλη την Ελλάδα.

Επιπλέον, προβλέπεται η εισαγωγή ενδιάμεσου συντελεστή 25% στα ενοίκια, από 35% που ισχύει σήμερα, για εισοδήματα από 12.000 έως 24.000 ευρώ. Για παράδειγμα, για ετήσιο εισόδημα από ενοίκια 25.000 ευρώ, ο φόρος μειώνεται από 6.350 ευρώ σε 5.150 ευρώ, προσφέροντας όφελος 1.200 ευρώ στον ιδιοκτήτη. Παράλληλα, παρατείνεται έως το 2027 η απαλλαγή φόρου για κενά ακίνητα που νοικιάζονται, καθώς και η απαλλαγή ΦΠΑ στα νέα κτίρια για το 2026. Επίσης, επεκτείνεται η απαγόρευση νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων σε τρία δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας.

Μειώνονται, επίσης, κατά 30% μεσοσταθμικά τα τεκμήρια διαβίωσης, δηλαδή οι αντικειμενικές δαπάνες που υπολογίζει η εφορία βάσει περιουσιακών στοιχείων και τρόπου ζωής, όπως κατοικίες, σκάφη και αυτοκίνητα.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΘΟ, τα τελευταία χρόνια έχουν ήδη εφαρμοστεί μέτρα για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος. Ενδεικτικά, αναφέρονται:

1. Μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 34% μεσοσταθμικά για τα φυσικά πρόσωπα, με κόστος 860 εκατ. ευρώ ετησίως.

2. Κατάργηση του φόρου γονικών παροχών και δωρεών για συγγενείς πρώτου βαθμού, για δωρεές έως 800.000 ευρώ, από την 1η Οκτωβρίου 2021.

3. Αναστολή ΦΠΑ στις νέες οικοδομές τα τελευταία 6 έτη (2020-2025), με δημοσιονομικό κόστος 18 εκατ. ευρώ ετησίως.

4. Το πρόγραμμα «Σπίτι μου», που παρέχει χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια σε νέους και ζευγάρια ηλικίας 25-39 ετών για την αγορά πρώτης κατοικίας, με συνολικό προϋπολογισμό 750 εκατ. ευρώ από τη ΔΥΠΑ.

5. Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους», με προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ, που προσφέρει κίνητρα για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας και ανακαίνισης κατοικιών.

6. Το πρόγραμμα «Κάλυψη», που αξιοποιεί ιδιωτικές κατοικίες που είχαν διατεθεί για τη στέγαση αιτούντων διεθνή προστασία, για τη στέγαση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

7. Από την 1η Ιανουαρίου 2024, εφαρμόστηκε μεγαλύτερη μείωση φόρου (αύξηση από 40% σε 100%) για δαπάνες αναβάθμισης κτιρίων, λαμβάνοντας υπόψη και τις δαπάνες αγοράς αγαθών. Οι δαπάνες για την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε ετών, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, με ανώτατο όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ.

8. Το πρόγραμμα «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω» επιδοτεί έως το 40% του κόστους ανακαίνισης, με ανώτατο όριο τις 10.000 ευρώ, για κενές κατοικίες που θα μισθωθούν μακροχρόνια, με προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ.

9. Από την 1η Ιανουαρίου 2024, επιβάλλεται ΦΠΑ 13% και τέλος παρεπιδημούντων στις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων (τύπου Airbnb) για νομικά πρόσωπα και φυσικά πρόσωπα με τρία ή περισσότερα εκμισθωμένα διαμερίσματα, τα οποία πλέον πρέπει να ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Επίσης, αυστηροποιήθηκε ο ορισμός της βραχυχρόνιας μίσθωσης.

10. Αυστηροποιήθηκαν τα κριτήρια για τη χορήγηση Golden Visa από τον Σεπτέμβριο του 2024. Τα όρια αυξήθηκαν στις 800.000 ευρώ από 500.000 ευρώ στην Αττική, τη Θεσσαλονίκη, τη Μύκονο, τη Σαντορίνη και τα νησιά με πληθυσμό άνω των 3.100 κατοίκων. Επιπλέον, εισήχθη πλαφόν στο εμβαδόν, απαιτώντας το ακίνητο να είναι τουλάχιστον 120 τ.μ. και να είναι ένα μοναδικό ακίνητο. Στις υπόλοιπες περιοχές, το όριο αυξήθηκε από 250.000 ευρώ σε 400.000 ευρώ.

Πέρα από αυτά, το 2025 εφαρμόστηκαν τα εξής νέα μέτρα:

11. Δημιουργήθηκε το νέο πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ», με συνολικό προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ, με μειωμένο επιτόκιο κατά 50% από το τρέχον εμπορικό. Τα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια διευρύνονται σε σχέση με το πρώτο πρόγραμμα.

12. Ιδιοκτήτες που μετατρέψουν κενό ακίνητο ή ακίνητο σε βραχυχρόνια μίσθωση σε μακροχρόνια μίσθωση, από τις 8 Σεπτεμβρίου 2024 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, έχουν απαλλαγή φόρου εισοδήματος για το εν λόγω ενοίκιο για 3 έτη. Αφορά ακίνητα έως 120 τ.μ.

13. Στο κέντρο της Αθήνας, στα 1ο, 2ο και 3ο δημοτικά διαμερίσματα, δεν επιτρέπεται νέα βραχυχρόνια μίσθωση για ένα έτος με δυνατότητα παράτασης, από την 1η Ιανουαρίου 2025 έως το τέλος του έτους.

14. Αυξήθηκε το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση για βραχυχρόνιες μισθώσεις, από 0,5 έως 1,5 ευρώ τη διανυκτέρευση, σε 2 ευρώ τους χειμερινούς μήνες και 8 ευρώ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

15. Διπλασιάστηκε η μέγιστη επιδότηση του προγράμματος «Ανακαινίζω-Νοικιάζω» από τα 4.000 στα 8.100 ευρώ, αυξάνοντας την επιδότηση σε 60% δαπανών ύψους έως 13.500 ευρώ.

Παράλληλα, αλλάζει η ετήσια αντικειμενική δαπάνη με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης, μισθωμένης ή δωρεάν παραχωρούμενης κύριας κατοικίας.