Από τα ξημερώματα της Τετάρτης, η Νέα Υόρκη μπορεί να αποκτήσει έναν δήμαρχο που θα συζητηθεί. Ο πολιτειακός βουλευτής, Ζόραν Μαμντάνι, ένας υποστηρικτής των πολιτικών των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών (DSA), μουσουλμάνος στο θρήσκευμα και πολέμιος των πολιτικών του Ντόναλντ Τραμπ, φέρεται ως ο επικρατέστερος νικητής, καθιστώντας την εκλογική διαδικασία της Τρίτης ιστορική.

Μέχρι πριν από λίγους μήνες, μια τέτοια εξέλιξη φάνταζε απίθανη. Ας δούμε τα σημεία κλειδιά που οδήγησαν σε αυτή τη δραματική τροπή στις εκλογές για τη δημαρχία της Νέας Υόρκης.

Πώς ο άσημος πολιτειακός βουλευτής της Αστόρια, Ζόραν Μαμντάνι, έφτασε να διεκδικεί με αξιώσεις το Δημαρχείο της Νέας Υόρκης;

Ο Ζόραν Μαμντάνι συμμετείχε στις προκριματικές του Δημοκρατικού Κόμματος χωρίς να είναι το φαβορί. Η εκστρατεία του ήταν δύσκολη, αλλά και ευνοημένη από συγκυρίες. Αρχικά, δεν υπήρχε το πλεονέκτημα του εν ενεργεία δημάρχου. Ο απερχόμενος δήμαρχος, Έρικ Άνταμς, ένας κεντρώος Δημοκρατικός, βρέθηκε μπλεγμένος σε σκάνδαλα και παραιτήθηκε, αποφεύγοντας τις δικαστικές περιπέτειες με χάρη από τον πρόεδρο Τραμπ. Αυτό τον αποξένωσε από τους ψηφοφόρους του. Επιπλέον, απέτυχε να υλοποιήσει βασικές δεσμεύσεις, όπως η καταπολέμηση της εγκληματικότητας, με αποτέλεσμα οι μετριοπαθείς Δημοκρατικοί να τον εγκαταλείψουν. Ο Μαμντάνι βρήκε απέναντί του τον πρώην Κυβερνήτη Άντριου Κουόμο, ο οποίος παραιτήθηκε το 2021 μετά από καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση, αλλά παρέμεινε συνδεδεμένος με οικονομικούς και πολιτικούς μηχανισμούς.

Πώς είναι δυνατόν ένας έμπειρος πολιτικός, όπως ο Κουόμο, να χάνει από τον Μαμντάνι;

Ο Κουόμο θεώρησε τον εαυτό του σίγουρο νικητή και απέφυγε τις δημόσιες εμφανίσεις. Μιλούσε μόνο σε συνεντεύξεις και δεν προσέγγισε τον μέσο Δημοκρατικό ψηφοφόρο. Αντίθετα, ο Μαμντάνι, νέος, εμφανίσιμος και επικοινωνιακός, έστησε μια πιο διεισδυτική καμπάνια. Επικεντρώθηκε στα προβλήματα των κατοίκων της Νέας Υόρκης, όπως τα υψηλά ενοίκια και το κόστος ζωής. Αξιοποίησε τη δυναμική της σοσιαλιστικής πτέρυγας του Δημοκρατικού Κόμματος, με τη συμμετοχή νέων ανθρώπων και την εξοικείωση με τα νέα μέσα επικοινωνίας. Σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg, στην καμπάνια του Μαμντάνι συμμετείχε ένας αριθμός - ρεκόρ εθελοντών.

Είναι πρωτοφανές ένας υποψήφιος Δήμαρχος Νέας Υόρκης να έχει τέτοια προεκλογική υπεροχή;

Οι Δημοτικές Εκλογές στη Νέα Υόρκη θεωρούνται συνήθως “τελειωμένες” πριν το Νοέμβριο, λόγω της υπεροχής του Δημοκρατικού Κόμματος. Οι πραγματικές εκλογές είναι οι εσωκομματικές του Δημοκρατικού Κόμματος, που γίνονται τον Ιούνιο. Οι δέκα ποσοστιαίες μονάδες διαφορά ανάμεσα σε Μαμντάνι και Κουόμο είναι αμφίρροπες για τα δεδομένα της Νέας Υόρκης τα τελευταία 12 χρόνια. Αυτό συμβαίνει επειδή ο βασικός αντίπαλος δεν είναι Ρεπουμπλικανός, αλλά ένας “ανεξάρτητος” όπως ο Άντριου Κουόμο. Εάν ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος Κέρτις Σλίουα αποχωρούσε, μια συμμαχία κεντρώων Δημοκρατικών και δεξιών Ρεπουμπλικανών θα μείωνε τη διαφορά. Με τη συμμετοχή του Σλίουα, όμως, δεν σπάει η ψήφος των Δημοκρατικών στα δυο, αλλά η ψήφος του μετώπου ενάντια στον Μαμντάνι. Εάν υπήρχε δεύτερος γύρος, ο Κουόμο θα ήταν το φαβορί.

Θα είναι η εκλογή του Ζόραν Μαμντάνι μια “μουσουλμανική στροφή” της Νέας Υόρκης;

Η εκλογή ενός μουσουλμάνου δημάρχου, όπως ο Ζόραν Μαμντάνι, θα έχει συμβολική σημασία για τους μουσουλμάνους της Νέας Υόρκης. Είναι ένα ενδεχόμενο που φάνταζε μακρινό πριν από 25 χρόνια. Ο Μαμντάνι προέρχεται από ακαδημαϊκή οικογένεια και δεν έχει θρησκευτικά οξυμένο λόγο, αν και έχει μιλήσει ανοικτά για τις πεποιθήσεις του. Οι μουσουλμάνοι της Νέας Υόρκης θα νοιώσουν πιο άνετα με την εκλογή του, ενώ οι φιλοπαλαιστινιακές θέσεις του είναι γνωστές.

Μπορεί ο Μαμντάνι να αποτελέσει σύμβολο του αντι - Τραμπ μετώπου;

Το αντι - Τραμπ μέτωπο δεν είναι τόσο ισχυρό όσο ήταν το 2017 - 2020. Σήμερα, ο Τραμπ έχει μια πιο πιστή βάση, ενώ ορισμένα κέντρα που ήταν απέναντί του επιδεικνύουν ουδετερότητα. Ο Μαμντάνι συγκεντρώνει πολλά χαρακτηριστικά, αλλά η σύνδεσή του με τη ριζοσπαστική αριστερά αποτελεί δίκοπο μαχαίρι. Εάν ο Τραμπ προχωρήσει σε ενέργειες απέναντι στον Δήμο Νέας Υόρκης, μπορεί να αυξήσει τη δημοτικότητα του Μαμντάνι. Όμως, υπάρχει και το ενδεχόμενο ο Τραμπ να περιμένει μια αφορμή σχετικά με θέσεις του Μαμντάνι, ώστε να τον αναδείξει σε “αντιπαράδειγμα ακραίων πολιτικών”, ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών. Η περίπτωσή του θυμίζει έντονα τον Κυβερνήτη Καλιφόρνιας, Γκάβιν Νιούσομ.

Ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους ο Μαμντάνι θα στοχοποιηθεί από τους αντιπάλους του τα επόμενα χρόνια;

Οι πρώτες εξετάσεις αφορούν τους ψηφοφόρους του. Έχει υποσχεθεί κοινωνικά παντοπωλεία, δωρεάν μετακινήσεις με λεωφορεία, δωρεάν επίβλεψη παιδιών και σταθεροποίηση των ενοικίων. Εάν το πρόγραμμα αυτό προχωρήσει, θα φανεί αξιόπιστος. Το δεύτερο ερώτημα αφορά στη δημόσια ασφάλεια. Ως πολιτικός προϊστάμενος του NYPD, ο δήμαρχος μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο λειτουργίας του. Οι αντίπαλοί του υπενθυμίζουν ότι είχε ενστερνιστεί τη συνθηματολογία για “αποχρηματόδοτηση της Αστυνομίας”, όμως το ζητούμενο είναι τι αποτέλεσμα θα είχαν ορισμένες παρεμβάσεις στο NYPD. Το τρίτο είναι τα δημοτικά τέλη: Θα φορολογήσει όντως τους πλούσιους ή οι φόροι του θα στοχοποιήσουν τους μεσαίους επιχειρηματίες; Το τέταρτο, αφορά την αύξηση της φορολογίας ακινήτων στις “λευκές γειτονιές”.

Εν κατακλείδι…

Ο Ζόραν Μαμντάνι, εφόσον εκλεγεί δήμαρχος Νέας Υόρκης, μπορεί να εξελιχθεί είτε σε έναν πολιτικό με προοπτική “νέου Ομπάμα”, είτε να σημάνει μια “αυτοκτονία” του Δημοκρατικού Κόμματος. Η ανάδειξή του θέτει σε πρώτο πλάνο τη σύγκρουση ανάμεσα στις δύο πτέρυγες των Δημοκρατικών, σε μια στιγμή όπου το κόμμα αναζητά την πορεία που θα το απαλλάξει από τις πληγές του 2024. Προβάλλει ως ένας νέος αντίπαλος της πολιτικής του Ντόναλντ Τραμπ.