Η κλιματική αλλαγή «στενεύει» ασφυκτικά τη Μικρή Πρέσπα, απειλώντας να μετατρέψει την περιοχή σε ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο. Οι επιστήμονες της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ) κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς η στάθμη του νερού πέφτει σταθερά από πέρυσι, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιοποικιλότητα και το μέλλον της περιοχής.

Ο βιολόγος και διδάκτορας οικολογίας, Γιώργος Κατσαδωράκης, επιστημονικός σύμβουλος της ΕΠΠ, εξηγεί: "Από το 1985, λόγω της κλιματικής αλλαγής, η Μεγάλη Πρέσπα άρχισε να χάνει νερό, με αποτέλεσμα σήμερα να έχει χάσει 10 μέτρα από τη στάθμη της. Όμως, από πέρσι ξεκίνησε και η πτώση της στάθμης της Μικρής Πρέσπας λόγω της ανομβρίας. Σε λίγα χρόνια θα μειωθεί δραματικά ή ακόμη και θα μετατραπεί σε ένα στενό ποτάμι".

Οι επιπτώσεις είναι ήδη ορατές, με επιπτώσεις στα πουλιά, τα ψάρια, τα άγρια ζώα και τους καλαμιώνες. Ακόμη, επηρεάζονται και οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν το νερό της Μικρής Πρέσπας για τις καλλιέργειες φασολιών, από τις οποίες εξαρτάται οικονομικά η περιοχή.

Ο κ. Κατσαδωράκης τονίζει: "Η Μικρή Πρέσπα από πέρσι έχει χάσει κάτι λιγότερο από ένα μέτρο, αλλά αυτή η πτώση θα γίνει πολύ μεγαλύτερη τα επόμενα χρόνια. Πρέπει να κηρύξουμε συναγερμό και να συζητήσουμε πώς θα προσαρμοστούμε στις απότομες αλλαγές". Εκτιμά δε, ότι οι επιπτώσεις θα είναι τεράστιες λόγω των μειωμένων εισροών νερού και της ταυτόχρονης απώλειας προς τη Μεγάλη Πρέσπα.

Οι δύο λίμνες, που κάποτε ήταν μία, συνδέονται υπογείως. Ο κ. Κατσαδωράκης εξηγεί: “Πρόκειται για δύο λίμνες με ξεχωριστή “συμπεριφορά” και πιστεύαμε ότι η στάθμη έπεσε μόνο στη Μεγάλη”. Και προσθέτει: “Εκτιμώ ότι αυτή η αλλαγή θα συνεχιστεί και τα επόμενα 5 χρόνια θα υπάρξει τεράστια πτώση αυτού του οικοσυστήματος”.

Η Μικρή Πρέσπα έχει έκταση 48 τετραγωνικά χιλιόμετρα και μέσο βάθος 4,5 μέτρα, ενώ η Μεγάλη Πρέσπα έχει έκταση 255 τετραγωνικά χιλιόμετρα και 14 μέτρα μέσο βάθος.

Η διευθύντρια της ΕΠΠ, Μυρσίνη Μαλακού, επισημαίνει την ανάγκη για διασυνοριακή συνεργασία, καθώς τη Μεγάλη Πρέσπα μοιράζονται η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία: “Πρέπει να σχεδιάσουμε παρεμβάσεις προσαρμοσμένες με τέτοιο τρόπο ώστε να δώσουμε και χρόνο στο οικοσύστημα να αντιδράσει”.

Η Βιβή Ρουμελιώτου, υπεύθυνη τμήματος πολιτικής της ΕΠΠ, τονίζει την έλλειψη πολιτικής προτεραιότητας για την υλοποίηση δράσεων από τα αρμόδια υπουργεία περιβάλλοντος.

Οι αποικίες υδρόβιων πουλιών της Πρέσπας αντιμετωπίζουν επίσης σοβαρά προβλήματα. Ο κ. Κατσαδωράκης εξηγεί: “Φέτος έπεσαν τόσο πολύ τα νερά που οι νησίδες ενώθηκαν με τη στεριά και τα πουλιά έγιναν θήραμα για αλεπούδες, τσακάλια και αρκούδες. Είχαμε τη μικρότερη αναπαραγωγική επιτυχία ειδών από το 1983”.

Η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών δρομολογεί παρεμβάσεις στο ποτάμι του Αγίου Γερμανού, με στόχο την απομάκρυνση ανθρωπογενών εμποδίων και τη διατήρηση ενδημικών ειδών.

Στους Ψαράδες, το μόνο ελληνικό χωριό στις όχθες της Μεγάλης Πρέσπας, η μείωση της στάθμης είναι εμφανής. Ο πρόεδρος της Ένωσης τουριστικών συναφών δραστηριοτήτων Πρεσπών, Θωμάς Μανούρης, δήλωσε στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι η κατάσταση είναι “τραγική”, καθώς οι τουριστικές και ψαρόβαρκες αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω των αβαθών.

Ο κ. Μανούρης ζητά την επέκταση της προβλήτας, ώστε να μπορούν να πλέουν οι βάρκες.