Εντός του Σεπτεμβρίου, ολοκληρώνεται η εκπαίδευση των Ελλήνων χειριστών και τεχνικών που θα υποστηρίζουν τα νέα μη επανδρωμένα αεροχήματα τύπου V-ΒΑΤ, δωρεά του ιδρύματος Λασκαρίδη προς τον στρατό ξηράς. Σύμφωνα με ανώτατη στρατιωτική πηγή, η επιχειρησιακή αξία των δύο συστημάτων, που αποτελούνται από τέσσερα UAV, είναι τεράστια, καθώς θα επιτηρούν τα ανατολικά σύνορα της χώρας, από τον Έβρο μέχρι τα νότια όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Για τον σκοπό αυτό, τα UAV θα εγκατασταθούν σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Το ένα σύστημα θα καλύπτει την περιοχή από τη Θράκη μέχρι τη Χίο και τη Σάμο, ενώ το δεύτερο τα Δωδεκάνησα και την Ανατολική Μεσόγειο. Η ένταξη των V-BAT σε υπηρεσία θα πολλαπλασιάσει τα ελληνικά «μάτια» σε νευραλγικές περιοχές, ένα έργο που σήμερα αναλαμβάνουν σχεδόν αποκλειστικά τα ισραηλινής προέλευσης UAV Heron. Παρόλα αυτά, ο επιχειρησιακός σχεδιασμός προβλέπει την ένταξη και άλλων μη επανδρωμένων συστημάτων, το μέλλον των οποίων παραμένει αβέβαιο.

Τα V-BAT παρουσιάστηκαν τον Μάιο σε ειδική τελετή στην ΑΣΔΕΝ, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Σχεδόν τέσσερις μήνες μετά, τα συστήματα είναι έτοιμα να επιχειρήσουν, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας "Καθημερινή", το επιτελείο εξετάζει την προμήθεια δύο επιπλέον συστημάτων για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες εναέριας επιτήρησης.

Αν και τυπικά ανήκουν στον στρατό ξηράς, ο ρόλος των συγκεκριμένων drones θα είναι διακλαδικός, καθώς διαθέτουν τερματικό link 16, μέσω του οποίου μεταφέρουν πληροφορίες για στόχους και απειλές σε όλη την γκάμα των συστημάτων αποτροπής, όπως τα νέα πλοία του στόλου, τις φρεγάτες FDI, τα μαχητικά της Πολεμικής Αεροπορίας και τα συστήματα αεράμυνας. Τα V-BAT «συνεργάζονται» και με τα F-35, ανταλλάσσοντας κρίσιμες πληροφορίες για την τακτική κατάσταση στο πεδίο. Η Αθήνα προσβλέπει στην αξιοποίησή τους σε λειτουργία σμήνους (swarm) με τα F-35, με την προσθήκη περισσότερων συστημάτων.

Αρμόδιες πηγές επισημαίνουν ότι τα V-BAT «ενσωματώνουν όλα τα διδάγματα από την Ουκρανία», καθώς επιχειρούσαν με επιτυχία σε περιοχές με άρνηση επικοινωνιών και GPS. Ένας ακόμη λόγος για την επένδυση στο συγκεκριμένο σύστημα είναι η ευκολία με την οποία επιχειρεί σε κάθε είδους ανάγλυφο, χάρη στην κάθετη απογείωση και προσγείωση (VTOL), που το καθιστά ιδανικό για το νησιωτικό περιβάλλον, αλλά και για χρήση από τις μεγάλες μονάδες του στόλου. Με κύριο ρόλο την επιτήρηση, τη στοχοποίηση και τις αποστολές έρευνας και διάσωσης, τα V-BAT διαθέτουν ηλεκτροπτικούς και υπέρυθρους αισθητήρες που τους επιτρέπουν να «βλέπουν» ημέρα και νύχτα, ακόμη και σε αντίξοες καιρικές συνθήκες, ενώ μπορούν να φέρουν συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και jammers, διαταράσσοντας τις επικοινωνίες και τα ραντάρ του εχθρού.

Ωστόσο, αρκετά προγράμματα εμφανίζουν σημαντικές καθυστερήσεις. Μεταξύ αυτών είναι τα γαλλικά UAV Patroller του Στρατού Ξηράς και τα αυστριακά Camcopter S-100, τα οποία θα αποτελούν τα οργανικά drones των φρεγατών FDI. Σύμφωνα με πληροφορίες, η καθυστέρηση στην παραλαβή των Patroller οφείλεται στην εγκατάσταση συστήματος link-16, για την οποία υπήρχαν αντιρρήσεις από την αμερικανική πλευρά. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι υπήρξε υπέρβαση των προβλημάτων και τα πρώτα UAV αναμένονται στις αρχές του 2026, σχεδόν έναν χρόνο μετά την προβλεπόμενη ημερομηνία. Σε εκκρεμότητα από τον Ιούνιο του 2024 βρίσκεται και το πρόγραμμα των Camcopter S-100, που αν και έχει εγκριθεί από το ΚΥΣΕΑ και τη Βουλή και έχει συμβασιοποιηθεί από τη ΓΔΑΕΕ, δεν έχει προχωρήσει παρά το γεγονός ότι το Πολεμικό Ναυτικό παραλαμβάνει την πρώτη φρεγάτα FDI στα τέλη του έτους. Στον αντίποδα, η προμήθεια των αμερικανικών περιπλανώμενων πυρομαχικών Switchblade 300 & 600 κινείται εντός χρονοδιαγράμματος.

Επιπλέον, σύμφωνα με πληροφορίες, τα επιτελεία θέτουν ως προϋπόθεση για το ελληνικής κατασκευής UAV «Αρχύτας» της ΕΑΒ τη δυνατότητα άφεσης όπλων και εξοπλισμού με συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου. Το ΕΛΚΑΚ πρόκειται να ανακοινώσει προγράμματα για μη επανδρωμένα συστήματα που θα ενσωματώνουν τεχνολογίες σμήνους (swarming), ηλεκτρομαγνητικών παλμών (EMP) καθώς και την παραγωγή drones από εκτυπωμένα υλικά που θα κατασκευάζονται γρήγορα και με χαμηλό κόστος κοντά στο πεδίο των επιχειρήσεων.