Έξω από το σερβικό κοινοβούλιο, η ατμόσφαιρα είναι τεταμένη, καθώς το κυβερνών κόμμα του Αλεξάνταρ Βούτσιτς διοργανώνει συγκέντρωση υποστηρικτών. Το Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα (SNS) έχει ναυλώσει λεωφορεία για να μεταφέρει κόσμο από διάφορες περιοχές της Σερβίας στο Βελιγράδι. Η συγκέντρωση λαμβάνει χώρα στον χώρο όπου εδώ και οχτώ μήνες βρίσκεται ένας καταυλισμός υποστηρικτών του Βούτσιτς, ενώ η επίσημη αιτιολογία είναι η «υποδοχή Σέρβων πολιτών από το Κόσοβο που πεζοπορούν για να εκφράσουν την υποστήριξή τους στον πρόεδρο».

Σε απόσταση λίγων μέτρων, η Ντίανα Χρκα, μητέρα θύματος της τραγωδίας στο Νόβι Σαντ, πραγματοποιεί απεργία πείνας εδώ και τέσσερεις ημέρες. Η Χρκα απαιτεί την έναρξη νομικών διαδικασιών για την απόδοση ευθυνών για τον θάνατο του γιου της και άλλων 15 ανθρώπων στον σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ την 1η Νοεμβρίου 2024.

Πολίτες έχουν συγκεντρωθεί γύρω από τη μητέρα που απεργεί, εκφράζοντας την αλληλεγγύη τους. Φοιτητές από το Βελιγράδι, το Νόβι Σαντ και πόλεις της νότιας Σερβίας έχουν οργανώσει συγκέντρωση συμπαράστασης για σήμερα το απόγευμα. Η συνύπαρξη των δύο αντίπαλων ομάδων εγείρει φόβους για πιθανά επεισόδια.

Ο πρόεδρος Βούτσιτς απηύθυνε έκκληση στους υποστηρικτές του να διαδηλώσουν ειρηνικά και να σεβαστούν το δικαίωμα των πολιτικών αντιπάλων να εκφράζουν τις απόψεις τους. Ωστόσο, η αντιπολίτευση κατηγορεί τον πρόεδρο ότι δημιουργεί κλίμα πόλωσης και εχθρότητας στην κοινωνία, προκειμένου να παρατείνει την παραμονή του στην εξουσία.

►Το Σάββατο, περισσότεροι από 100.000 Σέρβοι τίμησαν την πρώτη επέτειο της τραγωδίας του Νόβι Σαντ. Οι διαδηλώσεις, που ήταν σε μεγάλο βαθμό ειρηνικές τον τελευταίο χρόνο, σημαδεύτηκαν αυτό το καλοκαίρι από βία μεταξύ υποστηρικτών του προέδρου και διαδηλωτών, με αποτέλεσμα εκατοντάδες συλλήψεις.

Το τσιμεντένιο στέγαστρο του σιδηροδρομικού σταθμού κατέρρευσε την 1η Νοεμβρίου 2024, λίγους μήνες μετά την ανακαίνισή του. Για τους αντιπάλους του Βούτσιτς, το δυστύχημα συμβολίζει τη διαφθορά που φέρεται να μαστίζει τα δημόσια έργα σε ολόκληρη τη χώρα.

ΟΗΕ: «Δεν έχει δρομολογηθεί καμία σοβαρή διαδικασία»

Ο ΟΗΕ καταδίκασε την έλλειψη νομικής δράσης στη Σερβία, ένα χρόνο μετά την κατάρρευση του στεγάστρου στον σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ, που στοίχισε τη ζωή σε 16 ανθρώπους και προκάλεσε μαζικές διαδηλώσεις.

Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ, ζήτησε νέες προσπάθειες για τη διασφάλιση της δικαιοσύνης, τονίζοντας τη σημασία της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης του κοινού στους θεσμούς και της τήρησης του κράτους δικαίου στη Σερβία.

Όπως δήλωσε ο Τουρκ, «Δεν έχει δρομολογηθεί καμία σοβαρή διαδικασία για την αποκάλυψη της αλήθειας και την απόδοση δικαιοσύνης μετά την τραγωδία στο Νόβι Σαντ. Αυτό συμβαίνει παρά τις αδιάκοπες απαιτήσεις δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων που βγήκαν στους δρόμους για να απαιτήσουν δικαιοσύνη».

«Ακόμα χειρότερα, πολυάριθμες καταγγελίες για βίαιες επιθέσεις και αυθαίρετες συλλήψεις ειρηνικών διαδηλωτών και δημοσιογράφων κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων δεν έχουν διερευνηθεί και παραμένουν ατιμώρητες. Αντίθετα, τέτοια περιστατικά συνεχίζουν να συμβαίνουν», πρόσθεσε.

Ο Τουρκ ζήτησε την ολοκλήρωση γρήγορων, διαφανών, ανεξάρτητων και αποτελεσματικών ερευνών, καθώς οι νομικές διαδικασίες εναντίον των φερόμενων ως υπεύθυνων έχουν καθυστερήσει. Επίσης, ζήτησε παρόμοιες έρευνες για τις καταγγελίες για αυθαίρετες συλλήψεις και κρατήσεις, καθώς και για την περιττή ή δυσανάλογη χρήση βίας κατά τις διαδηλώσεις. «Η πλήρης άσκηση δικαιωμάτων στην ελευθερία της έκφρασης και ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικώς είναι θεμελιώδης για την ορθή λειτουργία μιας δημοκρατικής κοινωνίας», τόνισε ο Ύπατος Αρμοστής, υπογραμμίζοντας τη σημασία της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, «του μόνου τρόπου για να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη του κοινού στο κράτος δικαίου». Στην τελευταία έκθεση προόδου της, σχετικά με την ενταξιακή διαδικασία της Σερβίας στην ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε, μεταξύ άλλων, «τη μείωση των πολιτικών παρεμβάσεων στη δικαστική εξουσία και την εισαγγελία».