Η κινηματογραφική μνήμη γίνεται πραγματικότητα με την αποκατάσταση της «οικίας Κοκοβίκου» στην Πλάκα, γνωστής από την ταινία «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα» (1964). Το κτίριο στην οδό Τριπόδων 32 θα μετατραπεί σε χώρο προβολής ταινιών, ανοίγοντας τις πόρτες του τον Οκτώβριο.

Παράλληλα, ο Ιωάννης Τρεβλός, μέσα από το YouTube κανάλι του «Σκουριασμένη Πόλη», αναδεικνύει ξεχασμένα κομμάτια του ελληνικού σινεμά και της πόλης. Στη «Σκουριασμένη πόλη» θα βρείτε βίντεο όπως «Πού γυρίστηκε ο “Κατήφορος”» και «Πού γυρίστηκε ο “Μάγος της Αθήνας”», προσφέροντας ένα νοερό ταξίδι στο παρελθόν και το παρόν της πόλης.

«Ηθελα να εκφράσω μέσα από τον φακό μου κάτι που με απασχολεί: το πώς η Αθήνα έφτασε ώς εδώ πολεοδομικά και κοινωνικά και να δώσω τη διάσταση της πόλης του τότε και του τώρα. Ετσι σκέφτηκα “τι καλύτερη πηγή από τις παλιές ταινίες;”», δήλωσε ο Ιωάννης Τρεβλός.

Με ενδελεχή έρευνα, ο κ. Τρεβλός χαρτογραφεί την πόλη μέσα από το ελληνικό σινεμά, εντοπίζοντας σημεία και κτίρια που εμφανίζονται σε θρυλικά πλάνα. «Εκπαίδευσα σιγά σιγά τον εαυτό μου στο να ξετυλίγει το νήμα της αναζήτησης, η αρχή του οποίου είναι συνήθως υποθέσεις για το πού μπορεί να βρίσκεται το σπίτι του Βέγγου, για παράδειγμα, στην ταινία “Θα σε κάνω βασίλισσα”. Καμία φορά η αρχή είναι και τα διακριτικά στοιχεία που μου ξυπνούν αναμνήσεις. Βλέποντας τις ταινίες συχνά έχω σκεφτεί “έχω περάσει από αυτό το σημείο”», εξηγεί.

Η έρευνά του ξεκινά από τη δεκαετία του 1930 και φτάνει μέχρι και το πρόσφατο παρελθόν, όπως είναι τα «Φτηνά Τσιγάρα» του Ρένου Χαραλαμπίδη. Ο εντοπισμός σημείων σε ταινίες του βωβού σινεμά ήταν ιδιαίτερα απαιτητικός. «“Οι Απάχηδες των Αθηνών”, ταινία του 1931, γυρίστηκε στην Πλάκα, στη συνοικία Βρυσάκι, εκεί όπου απλώνεται σήμερα ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Αγοράς, αφού απαλλοτριώθηκε από την Αμερικανική Αρχαιολογική Εταιρεία. Για καλή μου τύχη η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών διέθετε διαδικτυακά πλούσιο φωτογραφικό υλικό με τους δρόμους όπου έγινε η ανασκαφή και έτσι άρχισα να συγκρίνω έναν έναν δρόμο με τα καρέ της ταινίας», επισημαίνει ο κ. Τρεβλός. Ο ίδιος τονίζει ότι το σημαντικότερο εργαλείο του είναι τα πόδια του και ότι η «Σκουριασμένη πόλη» απαιτεί να γίνεις ένα με την Αθήνα.

«Είναι σαν να ψάχνεις ένα κόσμημα της μητέρας σου, που ξέρεις ότι υπάρχει κάπου μέσα στο σπίτι αλλά δεν γνωρίζεις την ακριβή θέση του. Αυτό είναι το συγκλονιστικό: ότι χάνεις κάτι ή νομίζεις ότι χάνεις και τελικά το ξαναβρίσκεις».

Πέρα από την χαρτογράφηση, τα βίντεο του Ιωάννη Τρεβλού αποτελούν μια κοινωνιολογική έρευνα, αναδεικνύοντας τις αλλαγές της πόλης και τις μετατοπίσεις στις κοινωνικές αντιλήψεις. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του «Νόμου 4000» (1962), όπου η «Σκουριασμένη πόλη» αποκαλύπτει το σπίτι του αυστηρού καθηγητή Ανδρέα Οικονόμου (Βασίλης Διαμαντόπουλος) στην πλατεία Αττικής, καθώς και το σημείο του θρυλικού «γιαουρτώματος». Η σκηνή γυρίστηκε στη Φωκίωνος Νέγρη, με τον κ. Τρεβλό να υποδεικνύει τις εισόδους πολυκατοικιών που διακρίνονται.

«Σε ένα σημείο όπου έχουν γυριστεί πολλές ταινίες, μπορείς εύκολα να ανακαλύψεις το κινηματογραφικό του ενδιαφέρον. Ενα τέτοιο σημείο είναι τόσο η Φωκίωνος Νέγρη όσο και η Πλάκα, που πέρα από την ομορφιά τους, οι τότε παραγωγές είχαν μάθει πώς να στήνουν εκεί τα φώτα του συνεργείου κ.λπ.», λέει ο κ. Τρεβλός, που εργάζεται στον χώρο παραγωγής τηλεοπτικών ειδήσεων.

Αυτή την περίοδο ολοκληρώνει μια περιπλάνηση στους δρόμους της ταινίας «Πες τα, βρωμόστομε» (1983) με τον Στάθη Ψάλτη, και έχει ξεκινήσει την έρευνα για το «Βαρύ πεπόνι» (1977) του Παύλου Τάσιου.