
Βενεζουέλα: Πολεμική απειλή ή προεκλογικό παιχνίδι ΗΠΑ–Μαδούρο;
Η διοίκηση Τραμπ κλιμακώνει την ένταση με τη Βενεζουέλα, χαρακτηρίζοντας καρτέλ ναρκωτικών ως τρομοκρατικές οργανώσεις και επικηρύσσοντας τον Νικολάς Μαδούρο με 50 εκατομμύρια δολάρια, χαρακτηρίζοντάς τον «έναν από τους μεγαλύτερους εμπόρους ναρκωτικών στον κόσμο». Αμερικανικές δυνάμεις έπληξαν πλοίο με ναρκωτικά στην Καραϊβική, σκοτώνοντας 11 «ναρκοτρομοκράτες» και προανήγγειλαν νέες επιχειρήσεις στην περιοχή.
Οι κινήσεις αυτές αλλάζουν τα δεδομένα, καθώς μέχρι πρότινος τα καρτέλ ναρκωτικών αντιμετωπίζονταν ως συνδικάτα εγκλήματος και όχι ως τρομοκρατικές οργανώσεις. Ο Τραμπ, όμως, χρησιμοποιεί τον όρο «ναρκοτρομοκράτες» και αναθέτει στον στρατό την πάταξή τους, επικαλούμενος λόγους «εθνικής ασφάλειας». Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, το βενεζουελανικό καρτέλ «Tren de Aragua» (TdA) συνεργάζεται με το «Cartel de los Soles», με επικεφαλής τον Μαδούρο, και μέλη του έχουν διεισδύσει στις ΗΠΑ, προωθούν την παράνομη μετανάστευση και αποσταθεροποιούν τις δημοκρατίες.
Ωστόσο, υπάρχουν αντιφατικές απόψεις σχετικά με την απειλή των βενεζουελανικών καρτέλ, ακόμη και εντός των ΗΠΑ. Ο Φιλ Γκάνσον, ερευνητής του International Crisis Group, δηλώνει στο CNN ότι «Το “Cartel de los Soles”, καθαυτό, δεν υπάρχει. Είναι μια δημοσιογραφική έκφραση που δημιουργήθηκε για να αναφερθεί στην εμπλοκή των αρχών της Βενεζουέλας στο εμπόριο ναρκωτικών». Η δεξαμενή σκέψης InSight Crime αναφέρει ότι ο όρος άρχισε να χρησιμοποιείται στα βενεζουελανικά μίντια τη δεκαετία του 1990, όταν αποκαλύφθηκε η εμπλοκή στρατιωτικών σε υποθέσεις ναρκωτικών.
Χώρες όπως η Αργεντινή, ο Ισημερινός και η Παραγουάη στηρίζουν την Ουάσιγκτον, ενώ η Βενεζουέλα και η Κολομβία αμφισβητούν την ύπαρξη του «Cartel de los Soles». Ακόμη και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, στην έκθεσή του «International Narcotics Control Strategy Report», δεν αναφέρει το εν λόγω καρτέλ.
Αναφορικά με το «Tren de Aragua», οι απόψεις διίστανται επίσης. Τον περασμένο Απρίλιο, οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ υποβάθμισαν τον βαθμό στον οποίο το καρτέλ μπορεί να εργαλειοποιήσει το μεταναστευτικό και τις σχέσεις του με τον Μαδούρο.
Το αμερικανικό πλήγμα στην Καραϊβική στις 2 Σεπτεμβρίου, κατά πλοίου που φέρεται να μετέφερε ναρκωτικά, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως «εξωδικαστική αυθαίρετη δολοφονία» και «παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου», σύμφωνα με τον καθηγητή Λουκ Μόφετ. Ο Κένεθ Ροθ σχολίασε στο Twitter: «Drug trafficking is a crime, not an act of war. Traffickers must be arrested, not summarily executed, which U.S. forces just illegally did. https://t.co/OhyluBcmAZ»
Οι New York Times σχολιάζουν ότι η επίθεση στην Καραϊβική ήταν «αξιοσημείωτη απόκλιση» από την πάγια προσέγγιση, ενώ ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ προανήγγειλε νέες στρατιωτικές επιχειρήσεις, υπογραμμίζοντας ότι η επίθεση αποτελεί την αρχή μιας κλιμακούμενης έντασης.
Οι ΗΠΑ στέλνουν πολεμικά πλοία στα ανοιχτά της Βενεζουέλας, ικανά να μεταφέρουν 4.000 πεζοναύτες. Αναλυτές εκτιμούν ότι προς το παρόν δεν τίθεται θέμα εισβολής. «Εάν οι Αμερικανοί ήθελαν να εισβάλουν, δεν θα το προανήγγελλαν αλλά θα το έκαναν αιφνιδίως», λένε αναλυτές.
Ο Μαδούρο υποστηρίζει ότι η χώρα του αντιμετωπίζει μια υπαρξιακή απειλή από τις ΗΠΑ και ενισχύει τις δυνάμεις του στις ακτές, ενώ παράλληλα απειλεί να δώσει όπλα στον λαό σε περίπτωση εισβολής.
Και οι δύο πλευρές, Τραμπ και Μαδούρο, θα μπορούσαν να εκμεταλλευθούν πολιτικά την ένταση, ο μεν Τραμπ για να υπερτονίσει την ανάγκη υπεράσπισης της αμερικανικής «εθνικής ασφάλειας», ο δε Μαδούρο για να συσπειρώσει τον λαό γύρω από την «ιμπεριαλιστική αμερικανική απειλή» και να νομιμοποιήσει την παραμονή του στην εξουσία.