Η θερμή υποδοχή του Ντόναλντ Τραμπ στον Ταγίπ Ερντογάν στον Λευκό Οίκο φαίνεται να δημιουργεί νέα δυναμική στις σχέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας. Το κλίμα στη συνάντηση ήταν πολύ καλό, σύμφωνα με πηγές, και οι δύο ηγέτες εμφανίστηκαν αποφασισμένοι να αφήσουν πίσω τις παλιές δυσπιστίες. Στόχος τους είναι να οικοδομήσουν μια νέα σχέση στους τομείς της άμυνας, της ενέργειας, του εμπορίου και της επιχειρηματικότητας, η οποία θα είναι αμοιβαία επωφελής.

«Η συνάντηση με τον Ερντογάν παρήγαγε αποτελέσματα σε πολλούς τομείς και σύντομα θα γίνουν ανακοινώσεις», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος, γεμάτος αισιοδοξία. Στη συνέχεια, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, πρόσθεσε: «Θα μπορούσαμε εύκολα να κλείσουμε συμφωνία. Εξαρτάται από το τι θα κάνει πρώτα ο Ερντογάν για εμάς».

Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, Τομ Μπάρακ, δήλωσε στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση: «Ηταν εξαιρετικά συνεργάσιμες και οι δύο πλευρές και κατεγράφη πρόοδος σε όλα τα ζητήματα σε τέτοιο βαθμό, που θα εκπλαγούν πολλοί». Η πολυπληθής τουρκική αντιπροσωπεία, με σχεδόν ολόκληρο το υπουργικό συμβούλιο, υποδηλώνει την πρόθεση για διεύρυνση της διμερούς συνεργασίας σε όλους τους τομείς.

Στην ατζέντα βρέθηκαν τα θέματα των S-400, των F-35, των F-16, η συμφωνία για τα Boeing και η υπόθεση της Halkbank, για τα οποία αναμένονται εξελίξεις. Υπεγράφη επίσης μνημόνιο για τα πυρηνικά, συνέχεια της εικοσαετούς ενεργειακής συμφωνίας για την προμήθεια αμερικανικού LNG που είχε υπογραφεί στη Νέα Υόρκη. Ο Μπάρακ ανέφερε ότι οριστικοποιήθηκε η συμφωνία για την αγορά 200 και πλέον Boeing. Στη συνάντηση συζητήθηκαν ακόμη οι εξελίξεις στη Γάζα, στην Ουκρανία, αλλά και το θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

Σε σχέση με τα μαχητικά πέμπτης γενιάς, δεν έχουν γίνει γνωστές οι προτάσεις της τουρκικής πλευράς για την άρση του αδιεξόδου, ωστόσο, στον Λευκό Οίκο επικρατεί η αίσθηση ότι θα υπάρξουν εξελίξεις, παρά την πολυπλοκότητα του θέματος. Ο Μπάρακ υπενθύμισε στους δημοσιογράφους τη δήλωσή του ότι το ζήτημα θα έχει λυθεί έως το τέλος του έτους. Ο Τραμπ αναφέρθηκε στα συστήματα «Πάτριοτ», τα οποία χαρακτήρισε «τα καλύτερα που υπάρχουν», υπονοώντας πιθανές συζητήσεις για την αντικατάσταση των ρωσικών συστημάτων.

Αναλυτές στην Ουάσιγκτον σχολίασαν ότι ο Τραμπ αντιμετωπίζει τον Ερντογάν ως ισχυρό περιφερειακό παράγοντα, σε αντίθεση με την εικόνα της Τουρκίας στα αμερικανικά κέντρα λήψης αποφάσεων τα τελευταία χρόνια. Φορώντας καρφίτσα με ένα F-35, ο Τραμπ έδειξε το διαπραγματευτικό του χαρτί. Ο Ερντογάν αναφέρθηκε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, δεσμευόμενος να κάνει ό,τι χρειαστεί. «Οταν επιστρέψω, θα έχω την ευκαιρία να συζητήσω το θέμα αυτό με τον κ. Βαρθολομαίο», είπε, υπενθυμίζοντας την πρόσφατη συνάντηση του Οικουμενικού Πατριάρχη με τον Τραμπ. «Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία χρειάζεται λίγη βοήθεια», απάντησε ο Τραμπ.

Ο Τραμπ επανέλαβε πολλές φορές το επίθετο «σκληρός» ως κομπλιμέντο για τον Ερντογάν. Τόνισε επίσης την ανάγκη να σταματήσει η Τουρκία να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο και μνημόνευσε την ουδετερότητα του Ερντογάν ως αρετή για τη διαμεσολάβηση στις διεθνείς κρίσεις. Παράλληλα, του απένειμε τα εύσημα για την κατάρρευση του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία. «Ξέρει καλύτερα από τον καθένα τι σημαίνει νοθεία στις εκλογές», είπε ο Τραμπ, μια αποστροφή που ερμηνεύθηκε ως αιχμή για τον Τούρκο πρόεδρο.

Τούρκοι αναλυτές επισήμαναν πως, παρά τα εγκωμιαστικά σχόλια του Τραμπ, δεν έλειψαν οι έμμεσες προσβολές. Όταν ο Τραμπ θύμισε την υπόθεση του Αμερικανού πάστορα Μπράνσον, ανέφερε πως ενώ τον είχαν καταδικάσει τα τουρκικά δικαστήρια, ο Ερντογάν προχώρησε αμέσως στην αποφυλάκισή του μόλις τον πήρε τηλέφωνο ο ίδιος. Η αναφορά αυτή θίγει την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης στην Τουρκία. Θεωρούν ανησυχητική την αμερικανική πίεση για το ρωσικό πετρέλαιο, δεδομένου ότι η Τουρκία είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικής ενέργειας μετά την Κίνα και την Ινδία.

Λίγες ώρες πριν από τη συνάντηση, ένταση προκάλεσε η συνέντευξη του Ερντογάν στο Fox News. Η διεύθυνση επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας εξέδωσε διορθωτική ανακοίνωση, αποδίδοντας σε κακή μετάφραση τις επικριτικές αναφορές του Ερντογάν στη διπλωματία Τραμπ. Το δίκτυο επέμεινε στην ακρίβεια των δηλώσεων. Απαντώντας σε ερώτηση για το πώς θα μπορούσαν να τερματιστούν οι συγκρούσεις στην Παλαιστίνη και στην Ουκρανία, ο Ερντογάν ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ο κ. Τραμπ είπε: “Θα τερματίσω τον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας”. Τελείωσε; Οχι. Αντιστοίχως, είπε: “Θα τερματίσω τον πόλεμο της Γάζας”. Τελείωσε; Οχι. Οταν εμπλέκεσαι με αυτές τις διαδικασίες, πληρώνεις ένα τίμημα».

Μετά τις δηλώσεις του Ερντογάν, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, προέβη σε σκληρή επίπληξη: «Οι ηγέτες μπορούν να λένε ό,τι θέλουν, αλλά όταν χρειάζεται μια λύση θέλουν να έρθουν στον Λευκό Οίκο. Ο Ερντογάν έρχεται κι αυτός να συναντηθεί με τον πρόεδρο αυτή την εβδομάδα. Ολοι θέλουν να μιλήσουν με τον Τραμπ. Ακόμη και σήμερα οι συναντήσεις μας συνεχίζονται και οι ηγέτες ουσιαστικά παρακαλούν να συμπεριληφθούν σε αυτές τις συνομιλίες».

Μετά τις δηλώσεις Ρούμπιο, το γραφείο της διεύθυνσης επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας έστειλε επίσημη δήλωση στο Fox News πριν πραγματοποιηθεί η συνάντηση μεταξύ Ερντογάν και Τραμπ. «Η αποτίμηση του προέδρου Ερντογάν για τον τερματισμό των πολέμων έχασε το νόημά της στη μετάφραση. Στη συνέντευξη, ο Ερντογάν τόνισε τις σημαντικές προκλήσεις και το κόστος τερματισμού των πολέμων και επαίνεσε τις προσπάθειες του προέδρου Τραμπ σε αυτό το θέμα». Ο παρουσιαστής του προγράμματος μετέδωσε τόσο τη συνέντευξη όσο και τη δήλωση της διεύθυνσης επικοινωνίας, λέγοντας: «Ο πρόεδρος της Τουρκίας ήθελε να διευκρινίσει αυτές τις παρατηρήσεις πριν από τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο. Ωστόσο, εμείς ως Fox News, υποστηρίζουμε την ακρίβεια της μετάφρασής μας».