Η κλιματική κρίση μεταμορφώνει τις πυρκαγιές σε μια ολοένα και πιο σύνθετη και απειλητική πραγματικότητα για την Ελλάδα. Δεν πρόκειται πλέον για ένα φυσικό φαινόμενο που περιορίζεται στους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά για μια μόνιμη περίοδο κινδύνου που θέτει σε δοκιμασία ανθρώπους, υποδομές και τα ευαίσθητα οικοσυστήματα της χώρας.

Ο Κώστας Λαγουβάρδος, Διευθυντής Ερευνών του Αστεροσκοπείου Αθηνών, μιλώντας στο ΕΡΤNews, σκιαγράφησε το φετινό σκηνικό χρησιμοποιώντας αριθμούς, παραδείγματα και ανησυχητικές διαπιστώσεις.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Λαγουβάρδος, «Aυτή την στιγμή έχουμε περίπου 450.000 στρέμματα καμένα, μέχρι τώρα, το οποίο είναι κοντά στον μέσο όρο των τελευταίων 20 ετών. Δηλαδή αν σταματούσαν οι φωτιές δεν έχουμε άλλες καμένες εκτάσεις, τις επόμενες εβδομάδες θα είμαστε κοντά στα κανονικά, αλλά αυτό πιθανότατα δεν θα συμβεί. Θα έχουμε φωτιές, γιατί διαχρονικά ξέρουμε ότι και η υπόλοιπη περίοδος χαρακτηρίζεται διαχρονικά από πυρκαγιές».

«Μιλάμε για μια κατάσταση που είναι αρκετά δύσκολη και φέτος είναι η 5η χειρότερη επίδοση των τελευταίων 20 ετών. Βέβαια, πολύ μακριά από τις μεγάλες πυρκαγιές του 2007 ή το 2023. Ένα άλλο χαρακτηριστικό που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια που έχουμε παρατεταμένα υψηλές θερμοκρασίες, να υπενθυμίσω εδώ τα τέσσερα από τα πέντε τελευταία καλοκαίρια, συμπεριλαμβανομένου και του φετινού, έχουμε πολύ μεγάλους καύσωνες σε διάρκεια στη χώρα μας, πράγμα το οποίο δεν είχε συμβεί ποτέ χρονικά, να πέσουν τόσοι πολλοί μέσα σε μία πενταετία. Είχαμε καύσωνες στο παρελθόν, αλλά όχι τόσο συχνά. Σίγουρα κάνουν πολύ πιο δύσκολη την ιστορία των πυρκαγιών».

Ο κ. Λαγουβάρδος τόνισε την επέκταση της αντιπυρικής περιόδου, σημειώνοντας ότι «Επίσης βλέπουμε να επεκτείνεται η αντιπυρική περίοδος και έχει μεγάλη σημασία γιατί κουράζονται οι πυροσβέστες πολύ νωρίτερα. Πέρσι σας υπενθυμίζω είχα μια μεγάλη πυρκαγιά τέλος Σεπτεμβρίου στην Κορινθία που ήταν προς το τέλος της αντιπυρικής περιόδου και αυτό προφανώς δημιουργεί μία κόπωση καταρχάς στους ανθρώπους και φυσικά και στα μηχανήματα, σε όλη τη διαδικασία της πυροσβεσης».

Αναφερόμενος στην εμφάνιση πυρκαγιών στα όρια των αστικών περιοχών, ο κ. Λαγουβάρδος σχολίασε: «Αυτό το είδαμε και για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Πέρσι το είχαμε στην περιοχή της Βόρειας Αττικής, η φωτιά έφτασε μέχρι το Χαλάνδρι, ουσιαστικά μέχρι το Πάτημα Χαλανδρίου. Στο Αστεροσκοπείο καιγόταν πριν από ένα χρόνο εδώ απ’ έξω και φυσικά και φέτος στην Πάτρα με περιοχές στις οποίες είναι μέρος της πόλης, δεν είναι χωριά. Επομένως είναι ένα πρόβλημα, γιατί αυτό τώρα το βλέπουμε. Τι σημαίνει αυτό;».

Επεσήμανε επίσης τις συνέπειες για το περιβάλλον: «Πρώτα καταστρέφεις ένα περιβάλλον όμορφο, πολύ κοντά σε μία πόλη. Η καμένη έκταση έχει σαν αποτέλεσμα, το είδαμε και με δορυφορικές μετρήσεις να ανεβαίνει η θερμοκρασία του εδάφους. Δηλαδή ακόμα και ένα χρόνο μετά, η περιοχή της Πεντέλης έχει στις ζεστές ημέρες 10 βαθμούς υψηλότερη θερμοκρασία στο έδαφος και πιθανόν 2 με 3 στον αέρα από ό,τι είχε πριν την πυρκαγιά. Και εμφανίζεται ευαλωτότητα για τις βροχές».

Σχετικά με την πρόληψη, ο κ. Λαγουβάρδος υποστήριξε ότι «για την πρόληψη σίγουρα χρειαζόμαστε να αξιοποιήσουμε καλύτερα τα επιστημονικά εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας. Εγώ θα πρότεινα να έχουμε πιο λεπτομερείς χάρτες επικινδυνότητας δασικών πυρκαγιών και όχι σε επίπεδο δασαρχείου ή νομού σε ορισμένες περιπτώσεις που υπάρχει τώρα, για να δούμε τις διαφοροποιήσεις που έχουμε σε μια περιοχή. Άρα και τη διάταξη των δυνάμεων. Νομίζω ότι αυτός ο χάρτης και αυτή η ανάλυση που είχε πριν από 25 χρόνια ήταν πρωτοποριακός, στα 25 χρόνια μετά νομίζω μπορούμε και έχουμε τη δυνατότητα και το κάνουμε να είμαστε πιο λεπτομερείς, όπως επίσης να αξιοποιήσουμε και άλλα εργαλεία που θα κάνουμε τη μετάδοση και την ταχύτητα που εξαπλώνεται ένα μέτωπο πυρκαγιάς».

Αναφερόμενος σε νέα δεδομένα που καταγράφονται στις πυρκαγιές, ο κ. Λαγουβάρδος τόνισε: «Μας ανησυχεί πάρα πολύ να βλέπουμε πυρκαγιές, για παράδειγμα πέρυσι να βλέπουμε τέλη Μαρτίου, σε περιοχές που κανονικά θα είχαμε χιόνι σε μεγάλο υψόμετρο, να έχουμε πυρκαγιές, δείχνουν ότι υπάρχει μια αλλαγή με αύξηση θερμοκρασίας, λιγότερο χιόνι το οποίο οδηγεί σε πυρκαγιές και σε σημεία που έχουν αυξημένη υγρασία και λογικά δεν θα έπρεπε να είχαμε πυρκαγιές. Να βάλουμε εδώ και ένα άλλο παράγοντα σε πολλά από τα ελληνικά δάση, υπάρχει ξήρανση των δέντρων από κάποιους μύκητες».

Καταλήγοντας, προειδοποίησε ότι «Αυτό σημαίνει πέρα από την μεγάλη καταστροφή που σημαίνει αυτό, ότι έχεις και περισσότερα ξηρά δέντρα μέσα σε περιοχές οι οποίες ήταν λιγότερο εύφλεκτες, να το πω έτσι αυξάνεται αυτός ο αριθμός των ξηρών δέντρων σε αυτές τις περιοχές προφανώς είναι κάτι το οποίο ανησυχητικό για το τι θα συμβεί τις επόμενες χρονιές. Πλέον το βλέπουμε σε κάποιες περιπτώσεις πιο συχνά, πυρκαγιές και σε τύπους δασών και υψόμετρα και περιοχές που δεν είχαμε πολλές και μεγάλες πυρκαγιές».