Η ιστορία της Πολίν Καρπίδα μοιάζει βγαλμένη από μυθιστόρημα. Από τις λαϊκές αγορές του Μάντσεστερ στη New Bond Street του Λονδίνου, η ζωή της ήταν μια διαρκής μεταμόρφωση: από κορίτσι που εργαζόταν σκληρά, σε μοντέλο, επιχειρηματία με μπουτίκ στον Πειραιά, και τελικά σε συλλέκτη έργων τέχνης παγκόσμιας κλάσης. Η συλλογή της, εκτιμώμενης αξίας 80 εκατομμυρίων ευρώ, ετοιμάζεται να δημοπρατηθεί από τον οίκο Sotheby’s.

Το διαμέρισμά της στο The Lancasters, απέναντι από το Hyde Park του Λονδίνου, ήταν κάτι περισσότερο από ένα απλό σπίτι. Ήταν ένα σκηνικό βγαλμένο από όνειρο: βιβλιοθήκες γεμάτες τόμους φιλοσοφίας και ψυχανάλυσης, υφάσματα λεοπάρ που έλαμπαν, χάλκινα κλαδιά που στήριζαν κρεβάτια σαν μικρά δάση, και στους τοίχους, πίνακες που θα μπορούσαν να γεμίσουν τρεις πτέρυγες μουσείου. Εκεί, ανάμεσα σε έργα των Ρενέ Μαγκρίτ, Ιβ Τανγκύ, Νταλί και Λεονορά Κάρινγκτον, η Πολίν Καρπίδα έζησε τη δική της, ιδιωτική μυθολογία.

Τον Σεπτέμβριο, ο Sotheby’s «σηκώνει την κουρτίνα» και παρουσιάζει τη συλλογή της «κυρίας με τα καπέλα και τα γράμματα που δεν τελειώνουν ποτέ», όπως την αποκαλούσαν. Από τις 8 έως τις 19 Σεπτεμβρίου, τα έργα τέχνης από το θρυλικό διαμέρισμα θα εκτίθενται στη New Bond Street. Η Evening Auction θα πραγματοποιηθεί στις 17 Σεπτεμβρίου και η Day Sale στις 18 Σεπτεμβρίου, ενώ η online δημοπρασία θα διαρκέσει από τις 8 έως τις 19 Σεπτεμβρίου. Περίπου 250 αντικείμενα διεκδικούν νέο ιδιοκτήτη, με τη συνολική αξία τους να εκτιμάται στα 80 εκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πώληση συλλογής ενός ιδιώτη που έχει πραγματοποιήσει ποτέ ο Sotheby’s στην Ευρώπη.

Όσοι βρεθούν στο Λονδίνο θα έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά τη θρυλική συλλογή, συμπεριλαμβανομένου του «La Statue volante» του Μαγκρίτ, τις Μούσες του Γουόρχολ, σχέδια του Νταλί και σπάνιες σελίδες από το ιδιωτικό βιβλίο του σουρεαλισμού. Η έκθεση και οι δημοπρασίες υπόσχονται να μοιραστούν την ιδιωτική αφήγηση της Πολίν Καρπίδα σε νέα σπίτια.

Η ιστορία της ξεκινά από το Μάντσεστερ. Γεννημένη το 1942 (ή ’43, ανάλογα την αφήγηση), κόρη μιας καθαρίστριας και ενός άνεργου πατέρα, η Πολίν ξεκίνησε να δουλεύει από μικρή ηλικία. Στα δώδεκα εργαζόταν στη λαϊκή αγορά, στα δεκαπέντε σε σχολή δακτυλογράφησης και στα δεκαεννέα έγινε μοντέλο στο Λονδίνο. Ακόμη και τότε, υπήρχε κάτι στην προσωπικότητά της που τραβούσε την προσοχή.

Η Ελλάδα μπήκε στη ζωή της νωρίς. Στα είκοσί της, μετακόμισε στην Αθήνα και άνοιξε μια μπουτίκ στον Πειραιά με το όνομα «My Fair Lady». Εκεί γνώρισε τον Κωνσταντίνο (Ντίνο) Καρπίδα, μηχανικό από οικογένεια βιομηχάνων, έναν άνθρωπο που αγαπούσε την τέχνη το ίδιο με την επιστήμη. Εκείνος αγόραζε ήδη έργα τέχνης, ενώ εκείνη έφερε μαζί της τη δίψα για μεταμόρφωση. Μετά τον γάμο τους, το ζευγάρι εισήλθε σε κοσμικούς κύκλους στο Παρίσι, τη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο.

Η γνωριμία με τον Αλέξανδρο Ιόλα έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Ο Ιόλας, ένας από τους σημαντικότερους εμπόρους τέχνης της μεταπολεμικής Ευρώπης, διέκρινε στην Πολίν κάτι ξεχωριστό. Της μίλησε για την ιστορία των έργων, τη «θεολογία» των συλλογών και την ευγενή ιδιοτροπία που μετατρέπει ένα δωμάτιο σε δήλωση. Η συμφωνία τους ήταν απλή: θα διάβαζε, θα έβλεπε, θα ρωτούσε, θα ξαναέβλεπε. «Δέκα αριστουργήματα σε δέκα χρόνια», της είπε ο Ιόλας.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70 και του ’80, η Πολίν Καρπίδα έγινε γνωστή στους κύκλους των δημοπρασιών. Με την κομψότητά της και τη σιγουριά της, απέκτησε σημαντικά έργα για τη συλλογή της, όπως το «Paysage au nuage rouge» του Τανγκύ και το «Le Sommeil» του Νταλί. Στη ζωή της μπήκε και ο Άντι Γουόρχολ, ο οποίος της χάρισε ένα ροζ πορτρέτο με αφιέρωση.

Ο Ιόλας συνέχισε να την μυεί στον κόσμο της τέχνης, από τον Μαγκρίτ στον Έρνστ και τον Κουνέλλη. Η Ελλάδα, και ιδιαίτερα η Ύδρα, έγινε το καλοκαιρινό της καταφύγιο, όπου καλλιτέχνες συγκεντρώνονταν για να δημιουργήσουν και να ανταλλάξουν ιδέες. Από το 1997 ως το 2021, τα «Hydra Workshops» λειτούργησαν ως ένα ανεπίσημο εργαστήριο σχέσεων, όπου η τέχνη γεννιόταν μέσα σε μια ατμόσφαιρα φιλική και δημιουργική.

Στο Λονδίνο, οι Ζακ Γκρανζ και Ντέιβιντ Γκιλ βοήθησαν στην δημιουργία του θρύλου των εσωτερικών χώρων του σπιτιού της. Καθρέφτες, έπιπλα και φωτιστικά δημιουργούσαν μια μοναδική ατμόσφαιρα, ενώ οι Lalanne της χάρισαν ένα κρεβάτι από χάλκινα κλαδιά και κοσμήματα. Το «La Statue volante» του Μαγκρίτ δέσποζε στο κέντρο του σπιτιού.

Η Πολίν Καρπίδα ήταν γνωστή για τα χειρόγραφα γράμματά της, τις τηλεφωνικές συνομιλίες αργά τη νύχτα και την αγάπη της για τους καλλιτέχνες. Στο σαλόνι της πέρασαν σημαντικές προσωπικότητες από τον κόσμο της τέχνης και του πολιτισμού, ενώ η σχέση της με την Ελλάδα ήταν κάτι παραπάνω από ένας απλός «δεσμός».

Η Ύδρα λειτούργησε ως πύλη προς το σύγχρονο, όπου γνώρισε καλλιτέχνες όπως ο Γκρέισον Πέρι, η Σίντι Σέρμαν και ο Τζορτζ Κόντο. Στην Ύδρα, οι φιλίες της έγιναν πυξίδα. Αν η Αγγλία της έδωσε τη μέθοδο, η Ελλάδα της έδωσε τον τόνο.

Στο τέλος, αυτό που μένει είναι η ικανότητα της Πολίν Καρπίδα να «βλέπει» την τέχνη. Να αναγνωρίζει πότε η ιστορία ενός έργου υπερβαίνει το ίδιο το αντικείμενο. Να δημιουργεί χώρους όπου η τέχνη δεν στέκεται, αλλά αναπνέει. Γι’ αυτό και η συλλογή της δεν μοιάζει με συλλογή, αλλά με σπίτι.

Η δημόσια έκθεση στο Λονδίνο θα είναι μια ευκαιρία να αισθανθεί κανείς αυτή τη ζεστασιά από κοντά. Οι δημοπρασίες θα μοιράσουν τα έργα της σε νέους ιδιοκτήτες, αλλά ο μύθος της θα συνεχίσει να ζει.

Ακολουθούν μερικά από τα σημαντικότερα έργα που θα δημοπρατηθούν:

René Magritte – La Statue volante: περίπου 12–16 εκατομμύρια ευρώ.
Andy Warhol – The Scream (After Munch): 3 με 5 εκατομμύρια ευρώ.
Salvador Dalí – Η Γκαλά ζωγραφισμένη με μολύβι: εκτιμώμενη τιμή 300.000–500.000 ευρώ.
Claude Lalanne – Η κλίνη από χαλκό σε μορφή κλαδιών και φύλλων: εκτίμηση άνω των 2 εκατομμυρίων ευρώ.
Yves Tanguy – Paysage au nuage rouge.

Η Πολίν Καρπίδα ήταν σκηνοθέτρια της ζωής της και της συλλογής της. Αυτός ο Σεπτέμβρης στο Λονδίνο είναι η τελική υπόκλιση σε μια ζωή γεμάτη τέχνη και πάθος.