Γιατί το φθηνό ρεύμα δεν φθάνει στους καταναλωτές

Παράδοξο στην ενέργεια: Πληρώνουν για να δώσουν ρεύμα!

Επιχειρήσεις
Δημοσιεύθηκε  · 3 λεπτά ανάγνωση

Ένα παράδοξο φαινόμενο συμβαίνει στην αγορά ηλεκτρισμού για πέμπτη συνεχόμενη ημέρα: για κάποιες ώρες, οι παραγωγοί πληρώνουν αντί να πληρωθούν για την ενέργεια που διαθέτουν, ενώ οι προμηθευτές πληρώνονται για να την αγοράσουν. Το Σάββατο και την Κυριακή, αυτό συνέβαινε για 8 συνεχόμενες ώρες, με τη μεγαβατώρα να πωλείται έως και -12,92 ευρώ. Οι μεγάλοι κερδισμένοι είναι οι προμηθευτές και οι βιομηχανίες με ωριαία τιμολόγηση, οι οποίοι κάνουν κυριολεκτικά "πάρτι".

Στον αντίποδα, οι παραγωγοί ΑΠΕ χωρίς συμβάσεις με εγγυημένες τιμές είδαν τα έσοδά τους να μηδενίζονται. Οι οικιακοί καταναλωτές και οι μικρές επιχειρήσεις χωρίς έξυπνους μετρητές δεν έχουν άμεσο όφελος. Για αυτούς, το όφελος θα έρθει σταδιακά από την υποχώρηση της μέσης τιμής της μεγαβατώρας κατά σχεδόν 50% σωρευτικά στο πενθήμερο, ένα ποσοστό που οι προμηθευτές θα αποφασίσουν πώς θα μετακυλίσουν στους λογαριασμούς ρεύματος.

Η αρνητική πορεία των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά ξεκίνησε την περασμένη Παρασκευή και οφείλεται στην αυξημένη παραγωγή των ΑΠΕ, λόγω της ηλιοφάνειας και των ισχυρών ανέμων, σε συνδυασμό με την υποχώρηση της ζήτησης λόγω των διακοπών του Αυγούστου. Η συμμετοχή των ΑΠΕ στην κάλυψη της ζήτησης κυμάνθηκε από 60% έως 66%, και η μέση τιμή της μεγαβατώρας ήταν μεταξύ 53 ευρώ (Κυριακή) και 74 ευρώ (Τρίτη).

Αυτή η ανισορροπία προσφοράς-ζήτησης εξελίσσεται σε δομικό πρόβλημα της αγοράς ηλεκτρισμού, καθώς η διείσδυση των ΑΠΕ συνεχίζεται χωρίς αντίστοιχη τόνωση της ζήτησης. Επιπλέον, καθυστερούν τα έργα αποθήκευσης ενέργειας που θα μπορούσαν να εξισορροπήσουν την κατάσταση. Οι διαχειριστές αναγκάζονται να περικόπτουν όλο και μεγαλύτερες ποσότητες πράσινης ενέργειας για να διατηρήσουν την ευστάθεια του συστήματος, μειώνοντας τα έσοδα των παραγωγών ΑΠΕ και θέτοντας σε αμφιβολία τη βιωσιμότητα παλαιών και νέων έργων.

Στο πρώτο εξάμηνο του 2025, οι περικοπές ενέργειας έφτασαν το 9,6% της συνολικής παραγωγής των ΑΠΕ, υπερδιπλάσιες από τις περικοπές ολόκληρου του 2024 (3,5%). Σύμφωνα με στοιχεία του Green Tank, μόνο τον Ιούνιο φέτος πετάχτηκε το 12,3% της συνολικής παραγωγής (352 GWh), ενώ τον Ιούνιο του 2024 οι περικοπές ήταν 59,5 GWh, δηλαδή το 2,5% της παραγωγής. Αναμένεται ρεκόρ περικοπών στο τέλος του έτους, καθώς νέα έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 2,6 GW θα τεθούν σε λειτουργία, επιδεινώνοντας την ανισορροπία. Μικροί και μεγάλοι παραγωγοί ΑΠΕ αναδιαμορφώνουν τα σχέδιά τους για να περιορίσουν το ρίσκο και τις οικονομικές απώλειες.

Στον κλάδο των φωτοβολταϊκών, μικροί παραγωγοί φοβούνται την απώλεια εσόδων και την αδυναμία αποπληρωμής δανείων, με αποτέλεσμα να πουλούν τα έργα τους, ενισχύοντας την τάση συγκέντρωσης στην αγορά.