Στο πλευρό της Fed όλοι οι κεντρικοί τραπεζίτες

Παγκόσμιος συναγερμός για την ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών: Τι φοβούνται;

Οικονομία
Δημοσιεύθηκε  · 3 λεπτά ανάγνωση

Στο περιθώριο των συναντήσεων στο Τζάκσον Χολ, οι κεντρικοί τραπεζίτες εξέφρασαν φόβους ότι η «καταιγίδα» που απειλεί τη Federal Reserve (Fed) μπορεί να παγιδεύσει και τους ίδιους. Οι προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ να αναδιατάξει τη Fed, σε συνδυασμό με τις πιεστικές εκκλήσεις για μείωση των επιτοκίων, έχουν εντείνει την ανησυχία σχετικά με το κατά πόσον η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ μπορεί να διατηρήσει την ανεξαρτησία της και την αξιοπιστία της στην πολιτική ελέγχου του πληθωρισμού.

Εάν η ισχυρότερη κεντρική τράπεζα του κόσμου υποκύψει στις πιέσεις του Τραμπ ή αν ο ίδιος βρει τρόπο να αλλάξει τα στελέχη της, θα δημιουργηθεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο για τις κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο, από την Ευρώπη μέχρι την Ιαπωνία. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, οι ηγέτες θα μπορούσαν να ανατρέψουν τους κανόνες της ανεξάρτητης νομισματικής πολιτικής. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Ολι Ρεν, στέλεχος της ΕΚΤ, και οι ομόλογοί του στήριξαν με θέρμη τον Πάουελ, ακόμη και όταν άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο μείωσης των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο.

Οι συζητήσεις με αρκετούς κεντρικούς τραπεζίτες στο περιθώριο του συμποσίου της Fed αποκάλυψαν ότι μια πιθανή απώλεια της ανεξαρτησίας της θα θεωρηθεί άμεση απειλή για την αποστολή τους και για τη σταθερότητα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Έχουν ήδη ξεκινήσει να προετοιμάζονται και καλούν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της αρμοδιότητάς τους να παρακολουθούν προσεκτικά την έκθεσή τους στο αμερικανικό νόμισμα. Μια συνθηκολόγηση της Fed θα έδινε τέλος σε ένα καθεστώς που διασφάλισε σχετική σταθερότητα τιμών για τουλάχιστον 40 χρόνια.

Στη διάρκεια αυτών των 40 ετών, όλο και περισσότερες κεντρικές τράπεζες ακολούθησαν το μοντέλο της ανεξαρτησίας από πολιτικές επιρροές, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές τους στον στόχο να διατηρήσουν τον πληθωρισμό κοντά στο 2%. «Όσα συμβαίνουν μας θυμίζουν πως η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη», τονίζει ο Γιόαχιμ Νάγκελ, πρόεδρος της Bundesbank και μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ, και προσθέτει πως «πρέπει να ανταποκριθούμε στην αποστολή μας και να καταστήσουμε σαφές ότι η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας είναι η συνθήκη εκ των ων ουκ άνευ σε ό,τι αφορά τον έλεγχο των τιμών».

Ωστόσο, οι κινήσεις του Τραμπ θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν τις κυβερνήσεις παγκοσμίως, ιδίως όσες έχουν τάσεις λαϊκισμού, να πάρουν τον έλεγχο των κεντρικών τραπεζών τους. Υπάρχει, άλλωστε, το παράδειγμα της Ιαπωνίας, όταν το 2013 ο τότε πρωθυπουργός, Σίνζο Αμπε, επέκρινε τον τότε διοικητή της κεντρικής τράπεζας, Μασάακι Σιρακάουα, επειδή δεν κατέβαλλε αρκετές προσπάθειες για να αντιμετωπίσει τον αποπληθωρισμό. Τον αντικατέστησε με τον Χαρουχίκο Κουρόντα πριν από τη λήξη της θητείας του Σιρακάουα, και ο Κουρόντα προώθησε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αγοράς τίτλων που αποδυνάμωσε το γιεν και εξέπληξε τους κεντρικούς τραπεζίτες, καθώς μετέτρεψε την κεντρική τράπεζα σε κύριο δανειστή της κυβέρνησης.