Ένα απόγευμα στις αρχές Μαρτίου, τρεις ημέρες μετά από μια «καταστροφική» συνάντηση μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, η ουκρανική πρεσβεία στο Λονδίνο βρέθηκε στο επίκεντρο έντονων τηλεφωνικών παρασκηνίων, σύμφωνα με τον Guardian.

Η ομάδα του Τζέι Ντι Βανς επικοινώνησε για να κανονίσει μια τηλεφωνική συνομιλία με τον Βαλερί Ζαλούζνι, πρέσβη της Ουκρανίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και πρώην αρχηγό του στρατού. Ο Βανς και άλλοι από τον κύκλο του Τραμπ φέρεται να διερευνούσαν εναλλακτικές λύσεις αντί του Ζελένσκι, μετά την αντιπαράθεση που είχε προκληθεί στο Οβάλ Γραφείο με αφορμή τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ.

Σύμφωνα με πηγή που μίλησε στον Guardian, η ομάδα του Βανς «δοκίμασε διάφορα διπλωματικά και άλλα κανάλια» για να επικοινωνήσει με τον Ζαλούζνι. Ωστόσο, ο Ζαλούζνι, μετά από διαβούλευση με τον επικεφαλής του προσωπικού του Ζελένσκι, αρνήθηκε να δεχτεί την κλήση.

Ο Ζαλούζνι, που θεωρείται από πολλούς ως ο πιθανός «διάδοχος» του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είχε στηρίξει τον Ουκρανό πρόεδρο ήδη από τον Φεβρουάριο. «Το καθήκον μας προς το παρόν είναι να επιβιώσουμε και να προστατεύσουμε το κράτος», είχε δηλώσει τότε, στον απόηχο των δηλώσεων του Ντόναλντ Τραμπ που αμφισβήτησε τη δημοκρατική νομιμοποίηση του Ζελένσκι, ζητώντας εκλογές.

Ο ίδιος ο Ζαλούζνι δεν έχει ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του σχετικά με μια πιθανή υποψηφιότητα για την προεδρία. Έχει υποστηρίξει ότι αυτό το ζήτημα θα ήταν σχετικό μόνο εάν το ουκρανικό κράτος δεν απειλούνταν.

Παρά το γεγονός ότι είναι συνηθισμένος να εργάζεται μέσα σε μια αυστηρή στρατιωτική ιεραρχία, ο Ζαλούζνι παραμένει πιστός στην κυβέρνηση που υπηρετεί. Ωστόσο, πολλοί, τόσο στην Ουκρανία όσο και στο εξωτερικό, τον θεωρούν τον φυσικό επόμενο πρόεδρο και τον πιέζουν να ξεκινήσει πολιτική καμπάνια.

Σύμφωνα με συνεντεύξεις με άτομα κοντά στον Ζαλούζνι, πολιτικούς παράγοντες, διπλωμάτες και άλλα πρόσωπα με άμεση γνώση των γεγονότων, δεν προβλέπονται άμεσα εκλογές στην Ουκρανία, καθώς η ψηφοφορία είναι νομικά και τεχνικά αδύνατη ενόσω η χώρα βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση. Ακόμη και οι πιο ένθερμοι αντίπαλοι του Ζελένσκι δεν υποστηρίζουν τη διεξαγωγή εκλογών αυτή τη στιγμή, ενώ οι σχέσεις με τον Τραμπ έχουν βελτιωθεί.

Ωστόσο, όλοι στην Ουκρανία γνωρίζουν ότι αργά ή γρήγορα η πολιτική θα επιστρέψει. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Ζαλούζνι, ο οποίος ηγήθηκε της επιτυχημένης απόκρουσης της ρωσικής επίθεσης στην αρχή του πολέμου, είναι ο μόνος υποψήφιος που θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή απειλή για τον Ζελένσκι.

Ο Ζαλούζνι δεν έχει εκδηλώσει ποτέ δημόσια τις πολιτικές του φιλοδοξίες και αποφεύγει τις συνεντεύξεις. Η ομάδα του διαχειρίζεται προσεκτικά τις δημόσιες εμφανίσεις του στο Λονδίνο, προκειμένου να αποφύγει ερωτήσεις που θα μπορούσαν να τον φέρουν σε δύσκολη θέση. Παρόλα αυτά, η ουκρανική πρεσβεία στο Λονδίνο δέχεται μια σταθερή ροή πολιτικών, οι οποίοι προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, εκφράζουν την υποστήριξή τους ή προσπαθούν να μαντέψουν αν ο στρατηγός έχει σχέδια να θέσει υποψηφιότητα.

Ανάμεσα στους επισκέπτες περιλαμβάνονται Ουκρανοί βουλευτές, ακτιβιστές, εκπρόσωποι επιχειρηματιών, ακόμη και ο πρώην σύμβουλος του Τραμπ, Πολ Μαναφόρτ, ο οποίος προσέφερε τις υπηρεσίες του ως πολιτικός σύμβουλος σε μια μελλοντική προεκλογική εκστρατεία, προσφορά που ο Ζαλούζνι απέρριψε.

Σύμφωνα με μια καλά ενημερωμένη πηγή, ο Αντρέι Γερμάκ, επικεφαλής του προσωπικού του Ζελένσκι, πρότεινε στον Ζαλούζνι να ενταχθεί στην πολιτική ομάδα του προέδρου σε μια συνάντηση τον περασμένο Νοέμβριο, προκειμένου να παρουσιάσουν ένα ενωμένο μέτωπο ενόψει των μελλοντικών εκλογών.

Ο Ζαλούζνι αρνήθηκε, αλλά δεσμεύτηκε να παραμείνει πιστός, υποσχόμενος ότι δεν θα κριτικάρει δημόσια τον Ζελένσκι όσο συνεχίζεται ο πόλεμος και ότι δεν θα προκαλέσει δυσάρεστες εκπλήξεις στο προεδρικό γραφείο. «Αν αποφασίσω να ασχοληθώ με την πολιτική, θα το μάθετε πρώτα από εμένα, ιδιωτικά», είπε στον Γερμάκ.

Ωστόσο, στο Κίεβο υπάρχει μια αυξανόμενη πεποίθηση ότι ο Ζαλούζνι ετοιμάζεται να μπει στην πολιτική. Ο στρατηγός είναι επιφυλακτικός ακόμη και με τους στενούς συνεργάτες του σχετικά με τα σχέδιά του, αλλά πολλοί υποθέτουν ότι απλώς περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να μπει στη μάχη.

«Έχει επιλέξει την πιο έξυπνη τακτική», δήλωσε ο Volodymyr Fesenko, πολιτικός αναλυτής με έδρα το Κίεβο. «Θα πάρει την τελική απόφαση μόνο την τελευταία στιγμή, λίγο πριν τις εκλογές», επεσήμανε.

Ο Ζαλούζνι ήταν 48 ετών όταν ο Ζελένσκι τον προήγαγε σε αρχιστράτηγο τον Ιούλιο του 2021, μια κίνηση που εξέπληξε τους περισσότερους ανώτερους αξιωματικούς του στρατού, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου.

«Ο Ζαλουζνί ήταν ένας τολμηρός και φιλόδοξος διοικητής, αλλά ήταν και λίγο 'χαζούλης', πιο γνωστός για τα αστεία του με τους στρατιώτες του παρά για την πειθαρχία που τους επέβαλε», έγραψε ο δημοσιογράφος Simon Shuster στη βιογραφία του Ζελένσκι. Ήταν ακριβώς αυτή η ευχάριστη, αντισυμβατική πλευρά του που άρεσε στον Ζελένσκι.

Όταν η Ρωσία άρχισε να συγκεντρώνει στρατεύματα στα σύνορα λίγους μήνες μετά τον διορισμό του, η κυβέρνηση Μπάιντεν προειδοποίησε ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν ενδέχεται να σχεδιάζει πλήρη εισβολή στην Ουκρανία. Στους μήνες που μεσολάβησαν μεταξύ των προειδοποιήσεων των ΗΠΑ τον Οκτώβριο του 2021 και της εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022, ο Ζαλούζνι πίεζε για εντατικότερες προετοιμασίες.

Ωστόσο, ο Ζελένσκι δεν ήταν σίγουρος ότι ο φόβος εισβολής ήταν πραγματικός και θεωρούσε ότι οι υπερβολικές προετοιμασίες θα έσπερναν τον πανικό στον πληθυσμό και θα έδιναν στους Ρώσους τη δικαιολογία που έψαχναν για να εισβάλουν.

Σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ουκρανίας στις 22 Φεβρουαρίου, ο Ζαλούζνι και ο τότε υπουργός Άμυνας, Ολέξι Ρεζνίκοφ, τάχθηκαν υπέρ της επιβολής στρατιωτικού νόμου, ενώ ο Ζελένσκι εξακολουθούσε να ανησυχεί για τον πανικό που θα προκαλούσε. Τελικά, το συμβούλιο ψήφισε την υιοθέτηση λιγότερο αυστηρών μέτρων.

Η Ρωσία εισέβαλε δύο ημέρες αργότερα. Αυτές οι διαφωνίες σχετικά με τις προετοιμασίες για τον πόλεμο, οι οποίες έλαβαν χώρα κυρίως κεκλεισμένων των θυρών και επισκιάστηκαν από την ηρωική στάση του Ζελένσκι μετά την έναρξη της εισβολής, ενδέχεται να επανέλθουν στο προσκήνιο εάν διεξαχθεί εκλογική μάχη μεταξύ των δύο ανδρών.

Μόλις ξεκίνησε η εισβολή, ο Ζελένσκι αρχικά άφησε τη στρατιωτική στρατηγική στον διοικητή του, ενώ ο ίδιος επικεντρώθηκε στην εξασφάλιση διεθνούς υποστήριξης για το Κίεβο. Ο Ζελένσκι έγινε το διεθνές σύμβολο της ανθεκτικότητας της Ουκρανίας, ενώ ο Ζαλούζνι απέκτησε φήμη εντός της χώρας ως ήρωας πολέμου.

Ωστόσο, καθώς η σύγκρουση συνεχιζόταν, η ένταση μεταξύ των δύο ανδρών αυξανόταν. Σχεδόν κάθε συνάντηση κατέληγε σε διαφωνία. Υπήρχε επίσης μια αυξανόμενη ανησυχία μεταξύ της προεδρικής ομάδας σχετικά με τη δημοτικότητα του Ζαλούζνι, όπως έδειξαν μυστικές εσωτερικές δημοσκοπήσεις.

Τον Φεβρουάριο του περασμένου έτους, ο Ζελένσκι απέλυσε τον Ζαλούζνι και ανακοίνωσε ότι τον έστελνε στο Λονδίνο ως πρέσβη, ισχυριζόμενος ότι ο στρατός χρειαζόταν μια «ένεση» νέων ιδεών.