Μια ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Irvine (UC Irvine) ανακοίνωσε μια σημαντική ανακάλυψη: ένας συνδυασμός φυσικών ενώσεων, η νικοτιναμίδη (μια μορφή της βιταμίνης Β3) και η γαλλική επιγαλλοκατεχίνη, ένα αντιοξειδωτικό που βρίσκεται στο πράσινο τσάι, φαίνεται να αποκαθιστά κρίσιμες ενεργειακές λειτουργίες σε γερασμένα εγκεφαλικά κύτταρα. Επιπλέον, προάγει την απομάκρυνση επιβλαβών πρωτεϊνικών συσσωματωμάτων, οι οποίοι συνδέονται άρρηκτα με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Τα ελπιδοφόρα αποτελέσματα δημοσιεύονται στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό GeroScience.

Στο πλαίσιο της έρευνας, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν νευρώνες που προέρχονταν από ηλικιωμένα ποντίκια, τα οποία είχαν τροποποιηθεί γενετικά ώστε να αποτελούν μοντέλα της νόσου Αλτσχάιμερ. Παρακολούθησαν στενά τις αλλαγές στο επίπεδο της μοριακής ενέργειας, χρησιμοποιώντας έναν γενετικά κωδικοποιημένο αισθητήρα φθορισμού, γνωστό ως GEVAL. Με αυτόν τον αισθητήρα, μέτρησαν τα επίπεδα τριφωσφορικής γουανοσίνης (GTP), ένα θεμελιώδες μόριο ενέργειας για την εύρυθμη λειτουργία των κυττάρων.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα ελεύθερης GTP μειώνονται δραματικά με την πάροδο της ηλικίας, ιδιαίτερα μέσα στα μιτοχόνδρια, που αποτελούν τους «ενεργειακούς κόμβους» των κυττάρων. Αυτή η μείωση οδηγεί σε εξασθένηση της αυτοφαγίας, της ζωτικής διαδικασίας κατά την οποία τα κύτταρα απομακρύνουν κατεστραμμένα συστατικά και ανεπιθύμητες πρωτεΐνες.

Ωστόσο, η χορήγηση νικοτιναμίδης σε συνδυασμό με γαλλική επιγαλλοκατεχίνη για μόλις 24 ώρες οδήγησε σε εντυπωσιακή επαναφορά των επιπέδων GTP σε τιμές αντίστοιχες με αυτές που παρατηρούνται σε νεότερα κύτταρα. Αυτή η αποκατάσταση συνδέθηκε με σημαντικά οφέλη για την υγεία των κυττάρων.

Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Gregory Brewer, επίκουρος καθηγητής βιοϊατρικής μηχανικής στο UC Irvine, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, οι εγκέφαλοί τους εμφανίζουν μείωση στα επίπεδα ενέργειας των νευρώνων, η οποία περιορίζει την ικανότητα απομάκρυνσης ανεπιθύμητων πρωτεϊνών και κατεστραμμένων συστατικών. Διαπιστώσαμε ότι η αποκατάσταση των επιπέδων ενέργειας βοηθά τους νευρώνες να ανακτήσουν αυτήν την κρίσιμη λειτουργία καθαρισμού».

Ο καθηγητής Brewer τόνισε επίσης ότι η GTP είναι μια πηγή ενέργειας που είχε παραμεληθεί μέχρι σήμερα, αλλά φαίνεται να διαδραματίζει έναν ζωτικό ρόλο στις λειτουργίες του εγκεφάλου.

Η ερευνητική ομάδα υποστηρίζει ότι η ενίσχυση των ενεργειακών συστημάτων του εγκεφάλου με ενώσεις που είναι ήδη διαθέσιμες ως συμπληρώματα διατροφής μπορεί να αποτελέσει «μια νέα πορεία προς την αντιμετώπιση της γνωστικής εξασθένησης που σχετίζεται με την ηλικία και της νόσου Αλτσχάιμερ».

Παρόλα αυτά, οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η εφαρμογή αυτών των ευρημάτων στον άνθρωπο απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση. Ο καθηγητής Brewer σημείωσε ότι μια πρόσφατη κλινική δοκιμή, στην οποία συμμετείχαν και ερευνητές του UC Irvine, έδειξε περιορισμένη αποτελεσματικότητα της από του στόματος χορηγούμενης νικοτιναμίδης, λόγω της απενεργοποίησής της στην κυκλοφορία του αίματος.

Στη μελέτη συμμετείχαν επίσης οι Ricardo Santana, ειδικός βιοϊατρικής μηχανικής στο UC Irvine, και ο Joshua McWhirt, επίσης από το UC Irvine, ο οποίος σήμερα είναι υποψήφιος διδάκτορας στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας.

Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι, παρά τα ιδιαίτερα ενθαρρυντικά ευρήματα, η έρευνα παραμένει σε πειραματικό στάδιο. Είναι απαραίτητες επιπλέον μελέτες για την αξιολόγηση της ασφάλειας, της βιοδιαθεσιμότητας και της αποτελεσματικότητας σε ανθρώπινες εφαρμογές.