Σε μια κλιμάκωση άνευ προηγουμένου, μαχητικά αεροσκάφη χωρών-μελών του ΝΑΤΟ κατέρριψαν ρωσικά drones πάνω από την Πολωνία. Αυτή είναι η πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία που η Συμμαχία εμπλέκεται άμεσα εναντίον ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε έδαφος κράτους-μέλους.

Το περιστατικό, που περιελάμβανε 19 παραβιάσεις του πολωνικού εναέριου χώρου σύμφωνα με τις αρχές, οδήγησε στο κλείσιμο μεγάλων αεροδρομίων της Πολωνίας – μια πρωτοφανής κίνηση από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία.

Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, δήλωσε μετά από έκτακτη υπουργική συνεδρίαση την Τετάρτη: «Αντιμετωπίζουμε πιθανότατα μία μεγάλης κλίμακας πρόκληση».

Ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη έχουν κατ' επανάληψη δοκιμάσει την ετοιμότητα του ΝΑΤΟ, πετώντας κοντά ή και εντός του εναέριου χώρου μελών της Συμμαχίας. Οι χώρες του ΝΑΤΟ εναλλάσσονται στην αποστολή της αεροπορικής αστυνόμευσης κατά μήκος των συνόρων. Αυτές οι αναχαιτίσεις, ένα επικίνδυνο παιχνίδι γάτας-ποντικιού, έχουν ενταθεί μετά τη ρωσική εισβολή του 2022, αλλά μέχρι τώρα περιορίζονταν στα σύνορα.

Οι παραβιάσεις με drones το βράδυ της Τρίτης επεκτάθηκαν πιο δυτικά από ό,τι έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα στον πόλεμο.

Ολλανδικά και πολωνικά πολεμικά αεροσκάφη συμμετείχαν στην επιχείρηση κατάρριψης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών – μερικά από τα οποία εισήλθαν μέσω Λευκορωσίας – μια εξέλιξη την οποία ο Τουσκ χαρακτήρισε πρωτοφανή. Ο Πολωνός πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι καταρρίφθηκαν περίπου τρία έως τέσσερα drones.

«Χαίρομαι που τα ολλανδικά F-35 μπόρεσαν να παράσχουν υποστήριξη. Η Ολλανδία στέκεται ώμο με ώμο με τον σύμμαχό μας στο ΝΑΤΟ, την Πολωνία», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Ντικ Σχοφ στην πλατφόρμα X.

Επιπλέον, τα γερμανικά αντιαεροπορικά συστήματα Patriot που είναι ανεπτυγμένα στην Πολωνία τέθηκαν σε επιφυλακή, ενώ απογειώθηκαν ένα ιταλικό αεροσκάφος έγκαιρης προειδοποίησης και ένα ιπτάμενο τάνκερ, σύμφωνα με τον συνταγματάρχη Μάρτιν Λ. Ο’Ντόνελ, εκπρόσωπο της στρατιωτικής διοίκησης του ΝΑΤΟ.

Μετά το περιστατικό, η Λευκορωσία ανακοίνωσε ότι είχε προειδοποιήσει τη Βαρσοβία για την πιθανότητα εισόδου drones στην Πολωνία, εξαιτίας της ηλεκτρονικής παρεμβολής (jamming) που χρησιμοποιεί η Ουκρανία για να αποκρούσει ρωσικές επιθέσεις.

«Αυτό βοήθησε την πολωνική πλευρά να αντιδράσει γρήγορα στην παρουσία drones», δήλωσε ο Πάβελ Μουραβιέκο, επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων της Λευκορωσίας, προσθέτοντας ότι η ίδια η Λευκορωσία κατέρριψε drones που μπήκαν στον εναέριο χώρο της λόγω της παρεμβολής.

Όπως αναφέρει η Wall Street Journal, ειδικοί επισημαίνουν ότι οι εικόνες που δημοσιεύθηκαν από τα πολωνικά κρατικά μέσα δείχνουν μικρά αεροσκάφη, πιθανώς ρωσικά αναγνωριστικά drones ή δολώματα, γνωστά ως τύπου Gerbera. Ο Ουκρανός ειδικός στην ηλεκτρονική άμυνα, Σερχίι Μπεσκρέστνοφ, δήλωσε ότι η χρήση Gerbera, τα οποία μπορούν να φέρουν κάμερα για αναγνώριση, δείχνει πως η Ρωσία δοκίμαζε την ετοιμότητα του ΝΑΤΟ, αναγκάζοντας την Πολωνία και τους συμμάχους της να ενεργοποιήσουν αντιαεροπορικά συστήματα, ώστε η Μόσχα να αξιολογήσει την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα της αντίδρασης.

Τα drones Gerbera είναι πιο ευάλωτα σε ηλεκτρονικές παρεμβολές σε σύγκριση με τα Shahed, που η Ρωσία χρησιμοποιεί συνήθως για πλήγματα στην Ουκρανία. Ωστόσο, ο Μπεσκρέστνοφ τόνισε ότι είναι απίθανο τα drones να εισχώρησαν τόσο βαθιά στον πολωνικό εναέριο χώρο αποκλειστικά λόγω ουκρανικού jamming, τόσο λόγω του αριθμού τους όσο και επειδή τα συστήματα δορυφορικής και αδρανειακής πλοήγησης θα είχαν διορθώσει την πορεία τους.

Η εμβέλεια του ουκρανικού jamming φτάνει συνήθως έως και 15 μίλια, ενώ τμήματα drones βρέθηκαν πάνω από 100 μίλια εντός πολωνικού εδάφους. «Η απόσταση είναι πολύ μεγάλη για να οφείλεται στην ουκρανική παρεμβολή· τεχνικά δεν είναι δυνατόν», είπε χαρακτηριστικά.

Το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο ενημερώθηκε για το περιστατικό και την αντίδραση της Συμμαχίας κατά τη διάρκεια προγραμματισμένης συνεδρίασης την Τετάρτη στις Βρυξέλλες. Ο Γενικός Γραμματέας Μαρκ Ρούτε βρίσκεται σε επαφή με την πολωνική ηγεσία και «το ΝΑΤΟ συμβουλεύεται στενά με την Πολωνία», ανέφερε η εκπρόσωπος της Συμμαχίας Άλισον Χαρτ στην πλατφόρμα X.

Ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη εισέρχονται όλο και συχνότερα στον πολωνικό εναέριο χώρο από την Ουκρανία τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς η Μόσχα κλιμακώνει τις επιθέσεις της εναντίον ουκρανικών πόλεων.

Το ΝΑΤΟ αναχαιτίζει τακτικά τις απειλές που προκύπτουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, με την οποία η Πολωνία μοιράζεται σύνορα. Ωστόσο, το τελευταίο περιστατικό είναι η πρώτη φορά που κράτη-μέλη της Συμμαχίας συνεργάστηκαν για να καταρρίψουν ρωσικά όπλα πάνω από έδαφος χώρας-μέλους.

Το επεισόδιο συνέπεσε με μεγάλης κλίμακος στρατιωτικές ασκήσεις της Πολωνίας που ξεκίνησαν νωρίτερα μέσα στον μήνα, πυροδοτώντας ανησυχίες.

Η Ρωσία ετοιμάζεται να ξεκινήσει τις ετήσιες στρατηγικές ασκήσεις της στο δυτικό μέτωπο, συμπεριλαμβανομένης της Λευκορωσίας. Οι ασκήσεις, με την ονομασία Zapad 2025, έχουν προκαλέσει ανησυχία για την ασφάλεια στο ανατολικό άκρο του ΝΑΤΟ. Στο πλαίσιο αυτό, η Πολωνία προχώρησε την Τρίτη στο κλείσιμο των συνόρων της με τη Λευκορωσία.

Σύμφωνα με τοπικούς δημάρχους, τμήματα drones εντοπίστηκαν σε χωριά όπως το Mniszkow στην κεντρική Πολωνία και το Czesniki στα νοτιοανατολικά, καθώς και σε άλλες περιοχές.

Περισσότερο επλήγησαν τα ανατολικά τμήματα της Πολωνίας, μεταξύ των οποίων περιοχές γύρω από τη Βαρσοβία. Η στρατιωτική διοίκηση προειδοποίησε τους κατοίκους να παραμείνουν στα σπίτια τους, ενώ τέσσερα αεροδρόμια έκλεισαν προσωρινά. Τρία, μεταξύ των οποίων και της Βαρσοβίας, άνοιξαν ξανά το πρωί.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Πολωνία πλήττεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Στους πρώτους μήνες της εισβολής, δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν στην ανατολική Πολωνία μετά από ρωσικό πυραυλικό πλήγμα, αν και μεταγενέστερη έρευνα έδειξε ότι πιθανότατα επρόκειτο για ουκρανικούς αντιαεροπορικούς πυραύλους. Μέσα στην Ουκρανία, το προξενικό τμήμα της πολωνικής πρεσβείας στο Κίεβο επλήγη από drone στις 4 Ιουλίου, χωρίς να τραυματιστεί προσωπικό, ενώ τον ίδιο μήνα χτυπήθηκε και ένα μεγάλο εργοστάσιο πολωνικών συμφερόντων.