Μέχρι σήμερα, γνωρίζαμε ότι τα ελληνικά νοικοκυριά αντιμετωπίζουν το υψηλότερο κόστος στέγασης στην Ευρώπη σε σχέση με το εισόδημά τους. Επίσης, γνωρίζουμε ότι κατέχουμε το θλιβερό ρεκόρ του υψηλότερου ποσοστού νοικοκυριών με ληξιπρόθεσμες οφειλές, με το 42% να αδυνατεί να ανταποκριθεί έγκαιρα σε δόσεις δανείων, λογαριασμούς, ενοίκια και αγορές με πίστωση. Στις έρευνες καταναλωτικής εμπιστοσύνης του ΙΟΒΕ, τα ελληνικά νοικοκυριά εμφανίζονται ως τα πιο απαισιόδοξα, με έξι στους δέκα να δηλώνουν ότι μόλις και μετά βίας τα καταφέρνουν.

Μια νέα έρευνα έρχεται τώρα στο φως, πραγματοποιηθείσα από την εταιρεία Compare the Market AU, η οποία κατατάσσει τους Έλληνες ως έναν από τους πιο «στρεσαρισμένους οικονομικά» λαούς στον πλανήτη.

Η εταιρεία, που απευθύνεται στο αυστραλιανό κοινό, δημοσιεύει κάθε δύο χρόνια μια λίστα που αποτυπώνει τις χώρες με το υψηλότερο οικονομικό άγχος, ανάμεσα σε 35 κράτη μέλη του ΟΟΣΑ. Η έρευνα εστιάζει στη σύγκριση πέντε βασικών οικονομικών δεικτών: τον μέσο ετήσιο μισθό, τη μέση ζητούμενη τιμή των οικιστικών ακινήτων, τα ζητούμενα ενοίκια (για διαμέρισμα με δύο υπνοδωμάτια στην πρωτεύουσα ή τη μεγαλύτερη πόλη κάθε χώρας), το μηνιαίο κόστος ζωής για μια τετραμελή οικογένεια και τα ποσοστά ανεργίας. Οι μισθοί έχουν τη μεγαλύτερη βαρύτητα (50% της βαθμολογίας), ενώ οι υπόλοιποι τέσσερις παράγοντες έχουν ισοδύναμη βαρύτητα (12,5% της βαθμολογίας έκαστος).

Συνδυάζοντας τα παραπάνω στοιχεία, η έρευνα κατατάσσει τις χώρες του ΟΟΣΑ σε μια κλίμακα από το 0 έως το 100. Όσο υψηλότερη είναι η βαθμολογία, τόσο καλύτερη είναι η «οικονομική υγεία» των νοικοκυριών. Αντίστροφα, όσο χαμηλότερη είναι η βαθμολογία, τόσο πιο έντονο είναι το οικονομικό άγχος και η πίεση.

Η Ελλάδα βαθμολογείται με 41.05, συγκεντρώνοντας μεσοσταθμικά τη χαμηλότερη βαθμολογία ανάμεσα σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι, μέσα στην τελευταία πενταετία, η θέση της Ελλάδας στην παγκόσμια κατάταξη επιδεινώνεται διαρκώς. Το 2021, η Ελλάδα ήταν η τρίτη πιο «αγχωμένη οικονομικά» χώρα, πίσω από την Κολομβία και την Κόστα Ρίκα. Το 2023, «αναβαθμίστηκε» (με την αρνητική έννοια) στη δεύτερη θέση, ξεπερνώντας σε οικονομικό άγχος την Κολομβία. Φέτος, κατέλαβε την πρωτιά, με τους κατοίκους της να αγωνίζονται ακόμη περισσότερο για να καλύψουν το κόστος ζωής.

Σύμφωνα πάντα με την έρευνα της Compare the Market, η Ελλάδα είναι η χώρα που επηρεάζεται περισσότερο από το οικονομικό άγχος. «Ο μέσος μισθός είναι 26.307 ευρώ, καθιστώντας την μία από τις πιο δύσκολες περιοχές στην Ευρώπη για να βγάλεις ένα αξιοπρεπές εισόδημα. Προσθέστε σε αυτό ένα μηνιαίο ενοίκιο 995 ευρώ, συν μηνιαία έξοδα συνολικού ύψους περίπου 2.743 ευρώ, και αρχίζει να γίνεται σαφές γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι στην Ελλάδα είναι προσεκτικοί με τα οικονομικά τους».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλατφόρμα αντλεί τα στοιχεία για τις τιμές ακινήτων, ενοικίων και κόστους ζωής από διαδικτυακές βάσεις δεδομένων, όπως η Global Property Guide και η Numbeo, οι οποίες απευθύνονται σε ενδιαφερόμενους επενδυτές και στους «παγκόσμιους νομάδες». Γι' αυτό και το ζητούμενο ενοίκιο εμφανίζεται τόσο υψηλό, ενώ διευκρινίζεται ότι αφορά διαμέρισμα στην πρωτεύουσα, από δύο υπνοδωμάτια και πάνω.

Μετά την Ελλάδα, το υψηλότερο οικονομικό άγχος εμφανίζουν τρεις χώρες της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής: η Κολομβία, το Μεξικό και η Κόστα Ρίκα, με βαθμολογία από 44,13 έως 48,76 μονάδες.

Ο μέσος εργαζόμενος στην Κολομβία κερδίζει 28.265 δολάρια ΗΠΑ ετησίως (περίπου 24.000 ευρώ), ενώ η ανεργία είναι περίπου στο ίδιο ύψος με την Ελλάδα. Ωστόσο, το κόστος ζωής είναι σημαντικά χαμηλότερο από ό,τι στην Ελλάδα (1550 ευρώ για τετραμελή οικογένεια). Το Μεξικό έχει τον χαμηλότερο μισθό από όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, ενώ τα ενοίκια είναι υπέρογκα και το κόστος ζωής υψηλό. Ο μόνος λόγος που είναι σε σχετικά «καλύτερη» μοίρα από εμάς είναι η χαμηλή ανεργία, που είναι μόλις 2,7%.

Η Κόστα Ρίκα έχει υψηλότερους μισθούς από την Ελλάδα (36.481 δολάρια ή 31.000 ευρώ), αλλά επίσης υψηλότερο κόστος ζωής και ενοίκιο. Μας «κερδίζει» στα σημεία λόγω χαμηλότερης ανεργίας και ελαφρώς χαμηλότερων τιμών ακινήτων.

Την πεντάδα των χωρών με το μεγαλύτερο οικονομικό άγχος συμπληρώνει η Σλοβακία, η οποία έχει τον τρίτο χαμηλότερο μέσο μισθό από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες της λίστας (μετά την Ελλάδα και την Ουγγαρία), με τον μέσο ετήσιο μισθό να ανέρχεται σε 27.608 ευρώ. Σε σύγκριση με το μηνιαίο κόστος διαβίωσης των 2.531 ευρώ, είναι δύσκολο να βρει κανείς χρήματα για αποταμίευση, ειδικά όταν οι τιμές των κατοικιών ανέρχονται σε 3.488 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Όλα αυτά συμβάλλουν στη συνολική βαθμολογία της Σλοβακίας, που είναι 49,05.

Ακολουθούν στην έκτη και έβδομη θέση οι Εσθονοί και οι Πορτογάλοι, με 49,54 και 50,65 βαθμούς αντίστοιχα. Αν και τα ενοίκια στην Εσθονία είναι σχετικά φθηνά και οι μισθοί υψηλότεροι, οι τιμές ακινήτων είναι σημαντικά υψηλότερες από την Ελλάδα.

Εξαιτίας και του υπερτουρισμού, η Πορτογαλία έχει πανάκριβα ενοίκια – πάνω από 1.700 ευρώ για διαμέρισμα με δύο υπνοδωμάτια στη Λισαβόνα. Οι μισθοί, αν και από τους χαμηλότερους στην ΕΕ, είναι αισθητά υψηλότεροι από την Ελλάδα (32.625 ευρώ τον χρόνο), ενώ το κόστος ζωής είναι χαμηλότερο.

Σε σύγκριση με τις άλλες χώρες στην πρώτη δεκάδα του υψηλότερου οικονομικού άγχους, η Νότια Κορέα έχει τον υψηλότερο ετήσιο μέσο μισθό, 49.062 δολάρια ΗΠΑ (41.749 ευρώ).

Το υψηλό οικονομικό άγχος έχει να κάνει με το κόστος στέγασης. Η μέση ζητούμενη τιμή ακινήτων είναι 12.828 δολάρια ή 10.916 ευρώ. Το δε ενοίκιο κοστίζει 3.780 δολάρια (3.216 ευρώ). Τα παραπάνω της δίνουν συνολική βαθμολογία 51,11.

Την 9η και 10η θέση στις χώρες με το μεγαλύτερο οικονομικό άγχος καταλαμβάνουν η Λετονία και η Ουγγαρία, με 51,71 και 52,03 αντίστοιχα. Ο μέσος μισθός στη Λετονία είναι 33.704 ευρώ και στην Ουγγαρία 27.587 ευρώ.

Εκτός της πρώτης δεκάδας, αλλά με υψηλό επίπεδο οικονομικού άγχους, ακολουθούν η Ισπανία και η Χιλή.

Η χώρα με τη μικρότερη οικονομική πίεση είναι το Βέλγιο, με υψηλούς μέσους μισθούς και λογικές τιμές ενοικίου. Ο μέσος όρος των μισθών στο Βέλγιο είναι 63.689 ευρώ ετησίως, καθιστώντας τη χώρα τη δεύτερη καλύτερη στην Ευρώπη όσον αφορά τους μισθούς, μετά την Ελβετία.

Με το κόστος των κατοικιών να ανέρχεται σε 3.524 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και το μηνιαίο κόστος διαβίωσης να είναι περίπου 3.353 ευρώ, οι τιμές στο Βέλγιο παραμένουν σχετικά υψηλές. Ωστόσο, ο υψηλός μέσος μισθός αντισταθμίζει αυτό το γεγονός και δημιουργεί ένα σχετικά σταθερό οικονομικό περιβάλλον. Το ποσοστό ανεργίας της χώρας, που ανέρχεται σε 5,7%, είναι επίσης σχετικά χαμηλό σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία, όπου το ποσοστό ανεργίας ανέρχεται σε 11,4%.

Άλλες χώρες με χαμηλά ποσοστά οικονομικής πίεσης είναι οι ΗΠΑ (76,84), η Αυστρία (72,52) και η Αυστραλία (72,44).