Σε μια περίοδο που η γεωπολιτική ένταση κλιμακώνεται και η Ανατολική Μεσόγειος υφίσταται διαρθρωτικές αλλαγές, η Ελλάδα εφαρμόζει μια στρατηγική εξωτερικής πολιτικής με ενεργό ρόλο, στοχεύοντας στην προάσπιση των εθνικών της συμφερόντων και στην ενίσχυση της περιφερειακής σταθερότητας.

Η εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, Λάνα Ζωχιού, ενημέρωσε ότι η Ελλάδα κινείται με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο, υπερασπιζόμενη τα συμφέροντά της, παρά τις προκλήσεις από γειτονικές χώρες. Η ίδια αναφέρθηκε στις επαφές και τις εξελίξεις που αναμένονται κατά τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, οι οποίες θα διαμορφώσουν τις διπλωματικές πρωτοβουλίες της χώρας.

Ειδικότερα, παρουσιάστηκαν οι δράσεις του Υπουργείου Εξωτερικών, τόσο σε προηγούμενες επαφές όσο και σε αυτές που θα πραγματοποιηθούν από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης έως τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Στις διεθνείς επαφές του προηγούμενου μήνα, ξεχώρισε η επίσκεψη του Σύρου μεταβατικού υπουργού Εξωτερικών, κ. Al-Shaibani, στις 20 Αυγούστου, ως συνέχεια της επίσκεψης του Γιώργου Γεραπετρίτη στη Δαμασκό. Η Ελλάδα υπογράμμισε τη στήριξή της στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, καθώς και την ανάγκη για συμπεριληπτική διακυβέρνηση και σεβασμό στο διεθνές δίκαιο. Επιπλέον, συζητήθηκε η περιφερειακή συνεργασία μέσω του τριμερούς σχήματος Ελλάδας-Κύπρου-Συρίας, που θα εξελιχθεί στη Νέα Υόρκη.

Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Αιγύπτου, κ. Abdelatty, στην Αθήνα στις 6 Αυγούστου, αναδείχθηκε ως στρατηγική συνεργασία με βάση κοινά συμφέροντα και σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο, τόσο γεωπολιτικά όσο και εμπορικά, αλλά και σε σχέση με τις μεταναστευτικές ροές. Όσον αφορά τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά, η Ελλάδα θέτει ως προτεραιότητα τη διασφάλιση του ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της και τη διατήρησή της ως ζωντανού λατρευτικού χώρου.

Συζητήθηκε επίσης η ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου ως αντίδραση στον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό που ανακοίνωσε η Ελλάδα τον Απρίλιο του 2025, η οποία θεωρήθηκε, διπλωματικά, αναμενόμενη, ενώ εκκρεμεί η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με την Αίγυπτο.

Ενημέρωση υπήρξε για τρεις πρόσφατες κινήσεις της Ελλάδας, με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, οι οποίες προκάλεσαν αντιδράσεις: η πρώτη αποτύπωση σε χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού τον Απρίλιο, η προκήρυξη διαγωνισμού για έρευνες εξόρυξης υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης τον Ιούνιο και η καθιέρωση θαλάσσιων πάρκων στο Ιόνιο και το Αιγαίο τον Ιούλιο.

Επιβεβαιώθηκε, επίσης, η συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο Πρόεδρο Τ. Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.

Σχετικά με τα Ελληνοτουρκικά, η κυρία Ζωχιού ανέφερε ότι, παρότι δεν έχει οριστεί ακόμη το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, από τον Δεκέμβριο του 2023 υπάρχουν συζητήσεις και επαφές, με τελευταία τον Ιούνιο του 2025 στην Άγκυρα, για τον γύρο του Πολιτικού Διαλόγου και της Θετικής Ατζέντας, μετά τη συνάντηση για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Η Διακήρυξη των Αθηνών καθιέρωσε τους τρεις πυλώνες του δομημένου διαλόγου.

Το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Εξωτερικών και ο πρωθυπουργός, θα οριστεί βάσει των προγραμμάτων των ηγετών Ελλάδας-Τουρκίας.

Το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Κύπρο και το Ισραήλ χαρακτηρίστηκε έργο γεωστρατηγικής σημασίας, με εξασφαλισμένη ευρωπαϊκή υποστήριξη. Η Ελλάδα παραμένει δεσμευμένη σε αυτό το έργο κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ, το οποίο εδράζεται στο Διεθνές Δίκαιο και θα προχωρήσει βάσει προγραμματισμού.

Η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών επισήμανε ότι η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στις διεθνείς εξελίξεις και ζητήματα, υποστηρίζοντας την ουκρανική κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα. Η χώρα στηρίζει τις διπλωματικές λύσεις και τον σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, καταδικάζοντας τη Ρωσία και τον πόλεμο που διεξάγει, καθώς και την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΗΕ για άμεση κατάπαυση των εχθροπραξιών και προώθηση διαπραγματεύσεων.

Για το Παλαιστινιακό ζήτημα, η Ελλάδα υποστηρίζει τη λύση των δύο κρατών, με βάση τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, δίνοντας προτεραιότητα στην άμεση διακοπή των εχθροπραξιών στη Γάζα, την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και την απελευθέρωση των ομήρων. Η χώρα επιδιώκει την επανέναρξη πολιτικής διαδικασίας, υποστηρίζοντας το δικαίωμα των Παλαιστινίων σε ανεξάρτητο κράτος, χωρίς να τάσσεται υπέρ ή κατά της αναγνώρισης παλαιστινιακού κράτους.

Σχετικά με το πρόγραμμα του υπουργού Εξωτερικών, στις 5 Σεπτεμβρίου μεταβαίνει στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, στις 8 Σεπτεμβρίου θα συναντηθεί στην Αθήνα με τον Belgasem Haftar, γενικό διευθυντή του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης της Λιβύης, και με τη γενική διευθύντρια Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κυρία Gminder. Στις 15 Σεπτεμβρίου, θα υποδεχτεί τον εκτελούντα χρέη υπουργού Εξωτερικών της Λιβύης, κ. Al Baour.

Από 21 μέχρι 26 Σεπτεμβρίου, θα βρίσκεται στη Νέα Υόρκη για την 80η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Η υφυπουργός, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, συναντάται στις 4 Σεπτεμβρίου με τον υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Σερβίας και στις 10 Σεπτεμβρίου θα παραστεί σε γεύμα με πρέσβεις των χωρών της Λατινικής Αμερικής, ενώ θα βρεθεί και στη Νέα Υόρκη, στην Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Πριν τη Νέα Υόρκη θα μεταβεί στην Ουάσιγκτον, όπου θα έχει επαφές στο State Department.

Η συμμετοχή στην 80η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς η Ελλάδα είναι εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας για την περίοδο 2025-2026. Ο υπουργός Εξωτερικών θα έχει διμερείς συναντήσεις, θα συμμετάσχει στο Διατλαντικό Δείπνο που διοργανώνει ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Marco Rubio, και στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στη Διεθνή Διάσκεψη για τη Λύση των Δύο Κρατών.

Η υφυπουργός Εξωτερικών, κυρία Παπαδοπούλου, θα συμμετάσχει σε παράλληλη εκδήλωση για τη θαλάσσια ασφάλεια και σε συζήτηση του Συμβουλίου Ασφαλείας για την τεχνητή νοημοσύνη.