Ελλάδα και Ουκρανία: Συμφωνία για ενεργειακή ασφάλεια και στήριξη
Η Ελλάδα επαναβεβαίωσε τη σταθερή της στήριξη προς την Ουκρανία και την ευρωπαϊκή της προοπτική, τονίζοντας ότι η πορεία διεύρυνσης είναι μια διακυβερνητική διαδικασία που βασίζεται στις επιδόσεις των υποψηφίων κρατών. Στο επίκεντρο της συνάντησης Μητσοτάκη – Ζελένσκι βρέθηκαν η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ουκρανίας και η εμβάθυνση της στρατηγικής συνεργασίας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε την πάγια ελληνική θέση για άμεση και άνευ όρων κατάπαυση των εχθροπραξιών ως πρώτο βήμα προς μια βιώσιμη και διαρκή ειρήνη. Επιβεβαίωσε τη στήριξη προς την Ουκρανία και την ευρωπαϊκή της πορεία, υπογραμμίζοντας ότι η διεύρυνση βασίζεται στις επιδόσεις των υποψηφίων κρατών. Κεντρικό σημείο της συνάντησης ήταν η ενεργειακή συνεργασία των δύο χωρών.
Ο πρωθυπουργός ανέδειξε τον αναβαθμισμένο ρόλο της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή και περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια, σημειώνοντας τις συμφωνίες για την προμήθεια και μεταφορά αμερικανικού LNG μέσω του Κάθετου Διαδρόμου, αλλά και τη νέα συμφωνία ανάμεσα στη ΔΕΠΑ και τη Naftogaz για την ενίσχυση της ενεργειακής θωράκισης της Ουκρανίας.
Στη συζήτηση τέθηκε και η αμυντική συνεργασία, με έμφαση στα αυτόνομα συστήματα και στην πιθανή συνεργασία στον τομέα των θαλάσσιων drones, όπου η Ουκρανία διαθέτει τεχνογνωσία και το αντικείμενο έχει στρατηγική σημασία για την Ελλάδα.
Σύμφωνα με ανακοίνωση, "την 16η Νοεμβρίου 2025, κατόπιν πρόσκλησης του Πρωθυπουργού της Ελληνικής Δημοκρατίας Κυριάκου Μητσοτάκη, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα."
Η επίσκεψη ανέδειξε την ισχυρή και διαχρονική σχέση μεταξύ Ελλάδας και Ουκρανίας, η οποία εδράζεται στους μακραίωνους ιστορικούς δεσμούς και στις κοινές αξίες της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του σεβασμού της κυριαρχίας, της διεθνούς δικαιοταξίας και του διεθνούς δικαίου, καθώς και στην κοινή πεποίθηση ότι τα σύνορα των κρατών δεν μπορούν να αλλάζουν διά της βίας.
Κατά την επίσκεψη, ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συζήτησαν τρόπους ενίσχυσης της συνεργασίας με σκοπό την αποκατάσταση μιας συνολικής, δίκαιης και διαρκούς ειρήνης στην Ουκρανία, καθώς και τη διασφάλιση της σταθερότητας και της ασφάλειας στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στην ευρύτερη Ευρωατλαντική περιοχή.
Οι δύο πλευρές επαναβεβαίωσαν την κοινή δέσμευσή τους για την αντιμετώπιση της ένοπλης ρωσικής επίθεσης και την υπέρβαση των λοιπών συνεχιζόμενων προκλήσεων για την περιφερειακή σταθερότητα και την εδαφική ακεραιότητα, συμπεριλαμβανομένων των χωρικών υδάτων, καθώς και για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων στους τομείς της ασφάλειας, της άμυνας, της οικονομίας, της προστασίας κρίσιμων υποδομών και της ανθρωπιστικής βοήθειας.
Τα μέρη συμφώνησαν στα εξής:
1. Τα μέρη υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη για την επίτευξη πλήρους και άνευ όρων κατάπαυσης του πυρός ως πρώτο βήμα για την έναρξη μιας γνήσιας ειρηνευτικής διαδικασίας, η οποία θα διασφαλίσει μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, σύμφωνα με τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
2. Τα μέρη τονίζουν τη σημασία παροχής στην Ουκρανία αξιόπιστων και ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας – οι οποίες θα αποτρέψουν αποτελεσματικά κάθε επανάληψη ένοπλης επίθεσης- μέσω της ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας. Η Ελλάδα επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να υποστηρίξει την Ουκρανία στην αμετάκλητη πορεία της προς την πλήρη ευρωατλαντική ενσωμάτωση, συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό, τα μέρη θα ενισχύσουν τη συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων κοινών έργων.
3. Τα μέρη υπογραμμίζουν τη σημασία της ενεργειακής ασφάλειας και του εφοδιασμού με φυσικό αέριο και συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, την ανάπτυξη ανανεώσιμων μορφών ενέργειας και την αποκατάσταση των ενεργειακών υποδομών της Ουκρανίας που έχουν υποστεί ζημιές από τις ρωσικές επιθέσεις. Η Ελλάδα εξέφρασε την ετοιμότητά της να συμβάλει με τεχνογνωσία και πόρους στην ενίσχυση της ενεργειακής ανθεκτικότητας της Ουκρανίας.
4. Τα μέρη συμφώνησαν στην εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας με επίκεντρο την ενίσχυση της ασφάλειας στον θαλάσσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στην ανάπτυξη και χρήση θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAVs), στη διεξαγωγή κοινών ασκήσεων και εκπαιδεύσεων σχετικών με μη επανδρωμένα συστήματα θαλάσσης, καθώς και στην ενισχυμένη ανταλλαγή πληροφοριών για θαλάσσιες απειλές.
5. Αμφότερες οι πλευρές αναγνώρισαν τη σημασία της κυβερνοασφάλειας και συμφώνησαν στην ανάπτυξη κοινών πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της προστασίας κρίσιμων υποδομών και την αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων και υβριδικών απειλών που στοχεύουν αμφότερα τα έθνη.
6. Τα μέρη εξέφρασαν την κοινή τους δέσμευση να υποστηρίξουν τις διεθνείς προσπάθειες για τη διασφάλιση της επιστροφής των παιδιών της Ουκρανίας που έχουν παράνομα απαχθεί από τη Ρωσική Ομοσπονδία, καθώς και για την απόδοση ευθυνών στους υπεύθυνους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
7. Τα μέρη τόνισαν την ανάγκη διατήρησης πολυεπίπεδης πίεσης επί της Ρωσικής Ομοσπονδίας έως ότου αυτή αποσυρθεί πλήρως από τα ουκρανικά εδάφη, συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο και λογοδοτήσει για τις παραβιάσεις που έχει διαπράξει· συμφώνησαν δε να συντονίσουν, όπου είναι σκόπιμο, την πολιτική κυρώσεων προς ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς της.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε τον βαθύ σεβασμό του για το σθένος του ουκρανικού λαού και την εκτίμησή του για την εταιρική σχέση μεταξύ Ελλάδας και Ουκρανίας. Ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τον Πρωθυπουργό Μητσοτάκη και την Ελλάδα για τη συνεπή υποστήριξή τους στην κυριαρχία της Ουκρανίας και για τη συνεχιζόμενη ανθρωπιστική, πολιτική και αμυντική συνδρομή.
Η ΔΕΠΑ Εμπορίας και η ουκρανική Ναφτογκάζ υπέγραψαν Δήλωση Προθέσεων για την προμήθεια φυσικού αερίου στην ουκρανική αγορά από τον Δεκέμβριο 2025 έως τον Μάρτιο 2026, ενισχύοντας την περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία και συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός ευρωπαϊκού πλαισίου ενεργειακής ασφάλειας.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, η μελλοντική συμφωνία προβλέπει τη μεταφορά ποσοτήτων υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω της διαδρομής «Route 1», που υποστηρίζεται από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας. Η συγκεκριμένη διαδρομή εντάσσεται στον Κάθετο Διάδρομο, που ενισχύει τις ροές φυσικού αερίου προς την Ανατολική Ευρώπη.
Στην ανακοίνωση τονίζεται ότι οι δύο κρατικές εταιρείες, μέσα από τη συνεργασία τους, ενισχύουν την ενεργειακή αλληλεγγύη και αξιοποιούν κρίσιμες υποδομές της Ελλάδας για τη διασφάλιση σταθερών ροών φυσικού αερίου κατά μήκος του Κάθετου Διαδρόμου.
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας, Κωνσταντίνος Ξιφαράς, επισήμανε ότι η συμφωνία «αποτελεί ουσιαστική συνεισφορά στην περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία και στην ενσωμάτωση της αγοράς σε μια κρίσιμη συγκυρία». Όπως είπε, η παράδοση φυσικού αερίου μέσω ενός αξιόπιστου πολυεθνικού διαδρόμου δημιουργεί «μια γέφυρα ενέργειας» ανάμεσα στις υποδομές Ελλάδας και Ουκρανίας, ενισχύοντας τη συνολική ενεργειακή ανθεκτικότητα της Ευρώπης. Πρόσθεσε ότι η προμήθεια αμερικανικού LNG θα γίνει μέσω της ATLANTIC – SEE, στην οποία η ΔΕΠΑ συμμετέχει κατά 40%.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Ναφτογκάζ, Σεργκίι Κορέτσκιι, χαρακτήρισε τη συμφωνία «έναν ακόμη αξιόπιστο δρόμο εισαγωγών για τον επερχόμενο χειμώνα», σημειώνοντας ότι η Ουκρανία διευρύνει τη γεωγραφία των προμηθειών της για να διασφαλίσει θέρμανση στους πολίτες και ενεργειακή ασφάλεια σε ολόκληρη την περιοχή. Ευχαρίστησε τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, καθώς και την ουκρανική κυβέρνηση και τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι για τη συμβολή τους στην επίτευξη της συμφωνίας.
Η Ναφτογκάζ περιγράφεται ως ο κορυφαίος ενεργειακός όμιλος της Ουκρανίας, με δραστηριότητες που καλύπτουν την παραγωγή, τη μεταφορά, την αποθήκευση και την εμπορία φυσικού αερίου και πετρελαίου, καθώς και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας. Παράλληλα, επενδύει σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πράσινο υδρογόνο, βιομεθάνιο και μικρής κλίμακας LNG.
Η ΔΕΠΑ Εμπορίας αποτελεί έναν από τους βασικούς ενεργειακούς ομίλους της Ελλάδας, με σημαντικό ρόλο στην ασφάλεια εφοδιασμού, την προμήθεια φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, την παραγωγή ισχύος και τις επενδύσεις σε ΑΠΕ και εναλλακτικά καύσιμα. Μέσω της κοινοπραξίας ATLANTIC – SEE LNG TRADE ενισχύει τη θέση της στο LNG trading και τις περιφερειακές ενεργειακές διασυνδέσεις, συμβάλλοντας στη μετάβαση σε ένα σύγχρονο και βιώσιμο ενεργειακό σύστημα.
Σαφές μήνυμα καταδίκης για την ένταση των ρωσικών επιθέσεων σε μη στρατιωτικές υποδομές, με θύματα αμάχους, έστειλε ο πρωθυπουργός στις πρώτες του δηλώσεις μετά τη συνάντηση με τον πρόεδρο Ζελένσκι.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ελλάδα στέκεται από την πρώτη στιγμή στο πλευρό της Ουκρανίας απέναντι στη ρωσική εισβολή, χαρακτηρίζοντάς την «αιματηρή επιχείρηση» που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.
Επανέλαβε ότι για την Ελλάδα το απαραβίαστο των συνόρων είναι «αδιαπραγμάτευτο», συνδέοντας τη θέση αυτή με την εμπειρία της Κύπρου, «μιας πληγής που παραμένει ανοιχτή 51 χρόνια».
Υπογράμμισε ότι η Αθήνα στηρίζει την άνευ όρων κατάπαυση των εχθροπραξιών και τη διαμόρφωση συνθηκών για μια δίκαιη ειρήνη, αναφέροντας ότι η χώρα συμμετέχει ενεργά στη στήριξη της Ουκρανίας στα ευρωπαϊκά όργανα, στο Συμβούλιο Ασφαλείας και στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη στρατηγική σχέση των δύο χωρών μέσα από τον νέο ενεργειακό άξονα που διαμορφώνεται από την Ελλάδα προς την Ουκρανία, μέσω του υπό διαμόρφωση Κάθετου Ενεργειακού Διαδρόμου και της σύνδεσης Αλεξανδρούπολης – Οδησσού.
Οπως σημείωσε, η Ουκρανία αποκτά πρόσβαση σε διαφοροποιημένες πηγές ενέργειας, ενώ η Ελλάδα αναδεικνύεται σε κόμβο τροφοδοσίας της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης με αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο.
Στο ίδιο πλαίσιο εντάχθηκε και η δήλωση πρόθεσης για την πώληση φυσικού αερίου που υπέγραψαν η ΔΕΠΑ και η ουκρανική εταιρεία Naftogaz για την κάλυψη των άμεσων χειμερινών αναγκών της Ουκρανίας.
Υπογράμμισε ότι η συμφωνία αυτή αποτελεί εφαρμογή των πρόσφατων ενεργειακών δεσμεύσεων για τη μεταφορά αμερικανικού φυσικού αερίου, σηματοδοτώντας την άμεση ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στη συμφωνία ανάμεσα στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και την εταιρεία Ucranico Energy για έργο αντλησιοταμίευσης που θα ενισχύσει τη σταθερότητα του ουκρανικού δικτύου. «Η Ελλάδα καθίσταται πάροχος ενεργειακής ασφάλειας για την πατρίδα σας», σημείωσε, τονίζοντας ότι αυτές οι πρωτοβουλίες επιταχύνουν την οριστική απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Στις δηλώσεις του αναφέρθηκε επίσης στις προοπτικές περαιτέρω στήριξης της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης. Τόνισε ότι ελληνικές εταιρείες έχουν την τεχνογνωσία να συμβάλουν στον κατασκευαστικό τομέα, στην ψηφιοποίηση της υγείας και στην προστασία πολιτιστικών μνημείων, υπογραμμίζοντας το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της Ελλάδας για την Οδησσό και τους ιστορικούς δεσμούς των δύο λαών.
Κλείνοντας, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στη μακρά αντίσταση των Ουκρανών: «Οι γυναίκες και οι άντρες της Ουκρανίας πολεμούν με γενναιότητα για την ελευθερία τους, εμπνέοντας κάθε δημοκρατικό πολίτη στην Ευρώπη». Επιβεβαίωσε το άριστο επίπεδο συνεργασίας των δύο χωρών και τη δέσμευση της Ελλάδας σε μια πολιτική, οικονομική και ενεργειακή σύμπλευση.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε ανάρτησή του ανακοίνωσε ότι κατά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη υπεγράφη «Επιστολή Προθέσεων» για την προμήθεια φυσικού αερίου στην Ουκρανία τον φετινό χειμώνα.
Oπως ανέφερε, η Ελλάδα βρίσκεται στο πλευρό της Ουκρανίας από τις πρώτες ημέρες της ρωσικής εισβολής και συμμετέχει στη συλλογική προσπάθεια με την Ευρώπη και άλλους εταίρους για τη διαμόρφωση συνθηκών που θα επιτρέψουν την επίτευξη ειρήνης.
Ο Ζελένσκι τόνισε ότι οι περισσότερες ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες, οι εγκαταστάσεις εξόρυξης φυσικού αερίου και οι θερμικές μονάδες της Ουκρανίας έχουν γίνει στόχοι ρωσικών πυραύλων και drones.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η συμφωνία με την Ελλάδα αποτελεί κρίσιμο τμήμα ενός ευρύτερου ενεργειακού πακέτου που έχει προετοιμαστεί για τον χειμώνα, με στόχο τη διασφάλιση επάρκειας σε φυσικό αέριο.
Οι παραδόσεις αναμένεται να ξεκινήσουν τον Ιανουάριο, ενώ πέρα από την άμεση στήριξη προβλέπονται και μακροπρόθεσμες διευθετήσεις.
«Ευχαριστώ τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, την ομάδα, τις εταιρείες, όλους όσοι συμβάλλουν ώστε τέτοιες συμφωνίες να υπάρχουν και να μπορούν να υλοποιούνται. Ευχαριστώ, Ελλάδα», ανέφερε ο Ζελένσκι στην ανάρτησή του.
Ο Ζελένσκι χαρακτήρισε τη φετινή περίοδο «μεγάλη πρόκληση για την Ουκρανία και τον ουκρανικό λαό», αναφερόμενος στις συνεχιζόμενες ρωσικές επιθέσεις με drones, πυραύλους και καθημερινά πλήγματα.
Στο μήνυμά του μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Τασούλα σημείωσε ότι τους τελευταίους μήνες Κίεβο και Αθήνα εργάστηκαν συστηματικά για μια διμερή συμφωνία που ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της Ουκρανίας και οδηγεί, όπως είπε, σε «καλό αποτέλεσμα».
Κατά τη συνάντηση, είπε, συζητήθηκε η ενεργειακή συνεργασία, με επίκεντρο τη συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας και Ελλάδας για την προμήθεια φυσικού αερίου, η οποία, σύμφωνα με τον Ζελένσκι, θα βοηθήσει τη χώρα να ανταποκριθεί στις ανάγκες του χειμώνα.
Παράλληλα, έγινε αναφορά στην προώθηση κοινών έργων, στις διπλωματικές προσπάθειες, στην ανάγκη ενίσχυσης των κυρώσεων κατά της Ρωσίας και στην αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Συζητήθηκε επίσης η συμμετοχή της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, καθώς και οι κοινές πρωτοβουλίες για την επιστροφή των παιδιών από την Ουκρανία που έχουν απαχθεί από τη Ρωσία.
Ο Ζελένσκι υπογράμμισε ότι η Ελλάδα έχει στηρίξει την Ουκρανία σε όλη τη διάρκεια της ρωσικής πλήρους κλίμακας εισβολής και εξέφρασε ευχαριστίες για αυτή τη σταθερή υποστήριξη.