
ΕΕ και Λατινική Αμερική κοντά σε ιστορική συμφωνία: Τι προβλέπει;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών της Λατινικής Αμερικής (Mercosur), ένα βήμα που έρχεται έπειτα από 25 χρόνια διαπραγματεύσεων. Το νομικό κείμενο της συμφωνίας θα δοθεί πλέον στα κράτη-μέλη και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς έγκριση. Για να κατευνάσει τις ανησυχίες της Γαλλίας, η Κομισιόν συμπεριέλαβε δικλίδες ασφαλείας.
Το Παρίσι είχε εκφράσει αντιρρήσεις για την ολοκλήρωση της συμφωνίας ΕΕ-Λατινικής Αμερικής, φοβούμενο ότι οι εισαγωγές βόειου κρέατος και πουλερικών θα έπλητταν τη γαλλική γεωργία και κτηνοτροφία. Ο Γάλλος πρόεδρος είχε προσπαθήσει να μπλοκάρει τη συμφωνία, εκφράζοντας δημόσια τις ανησυχίες του, όπως τον περασμένο Ιούλιο.
Η συμφωνία εταιρικής σχέσης ΕΕ – Mercosur με την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Παραγουάη και την Ουρουγουάη δημιουργεί τη μεγαλύτερη ζώνη ελεύθερων συναλλαγών στον κόσμο, με αγορά άνω των 700 εκατομμυρίων καταναλωτών. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα έχουν πλεονέκτημα "πρώτης κίνησης", επωφελούμενες από χαμηλότερους δασμούς έναντι ανταγωνιστών από άλλες χώρες.
Η συμφωνία, που ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2024, στοχεύει στην εξάλειψη των υψηλών δασμών, επιτρέποντας στην ΕΕ να εξάγει αυτοκίνητα, μηχανήματα και οινοπνευματώδη στην Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Ουρουγουάη και την Παραγουάη. Η συμφωνία είναι σημαντική για τη διαφοροποίηση των εμπορικών σχέσεων της ΕΕ, ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ.
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χαρακτήρισε τη συμφωνία σημαντικό ορόσημο για το οικονομικό μέλλον της ΕΕ. Όπως δήλωσε: "Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και ο αγροδιατροφικός τομέας της Ε.Ε. θα αποκομίσουν άμεσα τα οφέλη των χαμηλότερων τιμολογίων και του χαμηλότερου κόστους συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας".
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναφέρουν ότι η συμφωνία θα αυξήσει τις ετήσιες εξαγωγές της ΕΕ προς τις χώρες της Mercosur έως και 39%, αποφέροντας κέρδη 49 δισεκατομμυρίων ευρώ και εξασφαλίζοντας περισσότερες από 440.000 θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Η συμφωνία θα μειώσει τους υψηλούς δασμούς των χωρών της Λατινικής Αμερικής στις εξαγωγές της ΕΕ, όπως αυτοκίνητα (35%), μηχανήματα (14-20%) και φαρμακευτικά προϊόντα (έως 14%).
Οι εξαγωγές γεωργικών προϊόντων της ΕΕ προς τις χώρες της Mercosur αναμένεται να αυξηθούν σχεδόν κατά 50%, καθώς η συμφωνία μειώνει τους δασμούς σε βασικά προϊόντα όπως το κρασί, τα οινοπνευματώδη ποτά (έως 35%), η σοκολάτα (20%) και το ελαιόλαδο (10%). Η συμφωνία θα στηρίξει επίσης τις εξαγωγές παραδοσιακών γεωργικών προϊόντων της ΕΕ και θα προστατεύσει 344 προϊόντα με γεωγραφικές ενδείξεις.
Η Κομισιόν καθησυχάζει τους Ευρωπαίους γεωργούς και κτηνοτρόφους, καθώς περιορίζει τις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων από τις χώρες της Mercosur σε ένα μικρό ποσοστό της παραγωγής της ΕΕ (1,5% για το βόειο κρέας και 1,3% για τα πουλερικά) και θεσπίζει δικλίδες ασφαλείας για την προστασία από επιβλαβείς αυξήσεις των εισαγωγών.
Προτείνεται η συμπλήρωση της συμφωνίας με νομική πράξη που θα υλοποιεί το κεφάλαιο διμερών δικλίδων ασφαλείας, η οποία θα εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με σκοπό την προστασία των ευαίσθητων γεωργικών τομέων της ΕΕ. Το ζήτημα θα τεθεί προς συζήτηση με τις χώρες της Mercosur για τη διασφάλιση της ομαλής εφαρμογής της συμφωνίας. Ο μηχανισμός με τις δικλίδες ασφαλείας θα είναι νομικά δεσμευτικός ως προς τη ρύθμιση του όγκου και των τιμών των γεωργικών εξαγωγών από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Ωστόσο, υπάρχουν εκτιμήσεις ότι ο πολιτικός χρόνος για την κατάθεση του κειμένου της συμφωνίας προς έγκριση από τα κράτη-μέλη, ειδικά από τη Γαλλία, είναι ακατάλληλος λόγω της πολιτικής κρίσης που αντιμετωπίζει η χώρα. Η Γαλλία δύσκολα θα αποδεχθεί τη συμφωνία και θα κατευνάσει τις ανησυχίες των αγροτών της σχετικά με τις εισαγωγές βόειου κρέατος, πουλερικών, ζάχαρης και ρυζιού από τη Λατινική Αμερική.
Η Ursula von der Leyen έγραψε σε ανάρτησή της στο Twitter:
"The agreements with Mercosur & Mexico are milestones.
Europe doubles down on diversification.
It means new partnerships, with fresh opportunities.
EU businesses and agri-food sector will benefit from lower tariffs, reduced costs.
They will become stronger competition globally".