Το υπουργείο Εργασίας σχεδιάζει να φέρει μέχρι το τέλος του έτους ένα νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Στόχος είναι να περιλάβει ρυθμίσεις που αφορούν σημαντικές περικοπές στις παροχές, παράλληλα με νέες διατάξεις για τα επαγγελματικά ταμεία, μια αγορά που παραμένει στάσιμη, παρά τη νομοθετική παρέμβαση του Φεβρουαρίου με την αύξηση του ανώτατου ορίου εισφορών που μπορούν να καταβάλλουν εργαζόμενοι και εργοδότες στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), καθώς και τις φορολογικές ελαφρύνσεις για τις εισφορές υγείας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η υφυπουργός Άννα Ευθυμίου έχει παραδώσει στην υπουργό Εργασίας Νίκη Κεραμέως το πόρισμα του νέου Κανονισμού παροχών, το οποίο προβλέπει περικοπές. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις παροχές ασθενείας, μητρότητας, εργατικού ατυχήματος και αναπηρίας, καθώς και στα έξοδα κηδείας. Αυτή η προσέγγιση αναμένεται να εξορθολογίσει τις παροχές και να δημιουργήσει έναν ενιαίο κανονισμό αντί των 88 που ισχύουν σήμερα. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ορισμένοι ασφαλισμένοι θα δουν μειώσεις, εφόσον σήμερα λαμβάνουν σημαντικά υψηλότερες παροχές.

Ως βάση για τον νέο κανονισμό θα ληφθούν οι παροχές του ΙΚΑ, με συνέπεια χιλιάδες συνταξιούχοι και ασφαλισμένοι των πρώην ταμείων να χάσουν μεγάλο μέρος των προνομίων τους. Από το 2017, όταν όλα τα ταμεία εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ, εκκρεμεί η θέσπιση ενός ενιαίου κανονισμού παροχών. Σήμερα, υπάρχουν περίπου 88 διαφορετικοί κανονισμοί, με αποτέλεσμα οι ασφαλισμένοι να αντιμετωπίζονται διαφορετικά, ανάλογα με το πρώην ταμείο τους. Τα μέλη των πρώην ΔΕΚΟ και τραπεζών εξακολουθούν να απολαμβάνουν πιο γενναιόδωρες παροχές σε σύγκριση με τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ ή του ΟΓΑ, διατηρώντας μεγάλες ανισότητες.

Οι διαφορές είναι ενδεικτικές: το πρώην ΙΚΑ παρέχει 759 ευρώ για έξοδα κηδείας, ο ΟΓΑ 800 ευρώ, ο ΟΑΕΕ 762 ευρώ στους ασφαλισμένους και 1.200 ευρώ στους συνταξιούχους, το Δημόσιο 1.000 ευρώ, ενώ ο Τομέας Ασθένειας Προσωπικού ΟΤΕ χορηγεί 1.570 ευρώ στους άμεσα ασφαλισμένους και 785 στα έμμεσα μέλη. Το πρώην ταμείο δημοτικών υπαλλήλων προσφέρει 1.200 ευρώ. Η ενοποίηση θα οδηγήσει σε ένα κοινό ποσό, πιθανότατα κοντά στα χαμηλότερα όρια.

Η δεύτερη μεγάλη παρέμβαση αφορά την επαγγελματική ασφάλιση, η οποία αναπτύσσεται ως ένας δεύτερος πυλώνας παράλληλα με το δημόσιο σύστημα. Η αγορά των ΤΕΑ, με υπό διαχείριση κεφάλαια ύψους 2,6 δισ. ευρώ, παραμένει ουσιαστικά παγωμένη μετά τον νόμο του 2023, ο οποίος δημιούργησε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο, αλλά επέβαλε και ένα φορολογικό καθεστώς που αποθαρρύνει την ανάπτυξη.

Σύμφωνα με εκπροσώπους των ταμείων, το ισχύον φορολογικό πλαίσιο για τις παροχές – με συντελεστές έως 20% για εφάπαξ και έως 10% για συντάξεις, ανάλογα με τα έτη ασφάλισης – έχει ανακόψει τη δημιουργία νέων ΤΕΑ και έχει περιορίσει το ενδιαφέρον των ασφαλισμένων να συμμετάσχουν. Παρά την αύξηση του ενεργητικού κατά 3,8% το δεύτερο τρίμηνο του 2025 (στα 2,639 δισ. ευρώ από 2,543 δισ. το προηγούμενο τρίμηνο), οι ειδικοί εκτιμούν ότι η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι πολύ μεγαλύτερη. Η ίδια εικόνα αποτυπώνεται και στις τοποθετήσεις: οι επενδύσεις σε χρεωστικούς τίτλους ανήλθαν στα 1,164 δισ. ευρώ, σε μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων στα 902 εκατ. ευρώ, ενώ οι τοποθετήσεις σε μετοχές και λοιπά μέσα παρέμειναν σταθερές στα 423 εκατ. ευρώ.

Η στασιμότητα επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι οι συνολικές καταθέσεις των ταμείων αυξήθηκαν μόλις κατά 25 εκατ. ευρώ, στα 103 εκατ., το ίδιο διάστημα. Παρά τη θετική μεταβολή, στον κλάδο επικρατεί η άποψη ότι το νομοθετικό πλαίσιο λειτούργησε ως τροχοπέδη, βάζοντας φρένο σε κάθε προσπάθεια δημιουργίας νέων σχημάτων.

Οι συζητήσεις επικεντρώνονται στην ανάγκη εξίσωσης των όρων λειτουργίας ανάμεσα στα ΤΕΑ και τα ομαδικά ασφαλιστήρια συμβόλαια, κάτι που δεν είχε προβλεφθεί στον Νόμο 5078/23. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται η δημιουργία ενός νέου προϊόντος ομαδικής επαγγελματικής ασφάλισης, με ενισχυμένη θεσμική θωράκιση και αυστηρούς κανόνες διαφάνειας, που θα λειτουργεί με όρους αντίστοιχους με αυτούς των ΤΕΑ. Παράλληλα, εξετάζεται η δυνατότητα φορητότητας των ασφαλισμένων ανάμεσα στα δύο συστήματα, προκειμένου να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία.

Στο τραπέζι βρίσκονται επίσης αλλαγές στο φορολογικό πλαίσιο, όπως ειδικές φοροαπαλλαγές στη λειτουργία και διαχείριση των ταμείων ή αναπροσαρμογές στους συντελεστές φορολόγησης. Επιπλέον, συζητείται η σύσταση Εθνικού Παρατηρητηρίου Επαγγελματικής Ασφάλισης και Εθνικού Συμβουλίου Επαγγελματικής Ασφάλισης με τη συμμετοχή εκπροσώπων του δεύτερου πυλώνα και της ακαδημαϊκής κοινότητας. Σημαντικό εργαλείο αναμένεται να αποτελέσει και η δημιουργία Πλατφόρμας Συνταξιοδοτικών Πληροφοριών, που θα δίνει στους ασφαλισμένους τη δυνατότητα να ελέγχουν και να συγκρίνουν τις μελλοντικές τους παροχές από όλους τους πυλώνες.