Πάτησε φρένο η ανάπτυξη

Ανάπτυξη στην Ελλάδα: Χρειάζονται 10 χρόνια για επιστροφή στα επίπεδα του 2008;

Οικονομία
Δημοσιεύθηκε  · 3 λεπτά ανάγνωση

Η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της χώρας το β΄ τρίμηνο ήταν 1,7%, λίγο πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (1,6%) και της Ευρωζώνης (1,5%).

Ωστόσο, σύμφωνα με οικονομικούς αναλυτές, με αυτόν τον ρυθμό, η Ελλάδα θα χρειαστεί 10 ολόκληρα χρόνια, έως το 2034, για να επανακτήσει το πραγματικό ΑΕΠ (αποπληθωρισμένο) στα προ κρίσης επίπεδα του 2008. Ένας ταχύτερος ρυθμός της τάξης του 2,4% (σύμφωνα με τις προβλέψεις κυβέρνησης, Τράπεζας της Ελλάδος και Κομισιόν για φέτος) θα μείωνε αυτό το διάστημα στα 7 χρόνια (έως το 2031), ενώ ένας χαμηλότερος ρυθμός 1,3% θα το επιμήκυνε στα 13 χρόνια (έως το 2037).

Οι οικονομολόγοι υπογραμμίζουν την ανάγκη για ταχύτερη ανάπτυξη με ποιοτικά χαρακτηριστικά, ώστε να είναι βιώσιμη. Επισημαίνουν ότι το αρχικό "ελατήριο" έχει εξαντληθεί και απαιτείται διεύρυνση των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας και στροφή του παραγωγικού της προτύπου, διαφορετικά, τα πράγματα μπορεί να επιδεινωθούν με κόστος για το βιοτικό επίπεδο.

Ο Δημήτρης Μαλλιαρόπουλος, σύμβουλος διοίκησης της Τράπεζας της Ελλάδος, παρατηρεί ότι «Η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης το β΄ τρίμηνο 2025 συνδέεται σε κάποιο βαθμό με την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας λόγω της αβεβαιότητας σχετικά με τη δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ. Άρα σε κάποιο βαθμό μπορεί να είναι συγκυριακή. Όμως εν μέρει οφείλεται και σε εσωτερικούς παράγοντες που σχετίζονται με το αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας. Θα πρέπει να μας προβληματίσει το γεγονός ότι, παρά την επιτάχυνση των επενδύσεων τα τελευταία χρόνια, η παραγωγικότητα της εργασίας αυξάνεται με πολύ χαμηλούς ρυθμούς, μόλις κατά 1,2% το 2024 και σχεδόν μηδενικό ρυθμό το β΄ τρίμηνο του 2025». Σύμφωνα με τον ίδιο, οι χαμηλοί ρυθμοί παραγωγικότητας συνδέονται με τη διάρθρωση των επενδύσεων, οι οποίες «επικεντρώνονται σε κλάδους χαμηλής παραγωγικότητας, όπως οι κατασκευές και ο τουρισμός». Για να αλλάξει αυτό, η χώρα πρέπει να επενδύσει περισσότερο σε νέες τεχνολογίες και ανθρώπινο κεφάλαιο, διαφορετικά, «η έλλειψη εργατικού δυναμικού, η οποία είναι πλέον προφανής σε πολλούς κλάδους της οικονομίας, θα οδηγήσει πολύ σύντομα σε ταχεία επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης».

Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαιώνουν την επικέντρωση των επενδύσεων σε κλάδους χαμηλής παραγωγικότητας. Η αύξηση των επενδύσεων κατά 6,5% το β΄ τρίμηνο προήλθε κυρίως από τον μεταφορικό εξοπλισμό (ηλεκτρικά λεωφορεία) και τις κατοικίες. Αντίθετα, οι επενδύσεις σε εξοπλισμό τεχνολογίας πληροφορικής και επικοινωνίας μειώθηκαν.

Ο Τάσος Αναστασάτος, επικεφαλής οικονομολόγος της Eurobank, τονίζει: «Δεδομένου ότι η οικονομία λειτουργεί κοντά σε επίπεδο πλήρους απασχόλησης, δεν μπορούμε να προσβλέπουμε σε κυκλική ανάκαμψη. Πρέπει να επεκτείνουμε τις παραγωγικές μας δυνατότητες. Πώς θα το κάνουμε αυτό; Με περαιτέρω προσέλκυση επενδύσεων και συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα τονώσουν τον μακροχρόνιο δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης».

Ανάλογες επισημάνσεις έκανε και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, σε συνέντευξή του στην «Ημερησία». Όπως είπε, «η μεγάλη εικόνα είναι ότι υπάρχει υπερβάλλουσα ζήτηση στην ελληνική οικονομία, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί κυρίως με ενίσχυση της προσφοράς και της παραγωγής διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών». Επίσης, τόνισε ότι «πρέπει να ενισχύσουμε τις δυνάμεις της προσφοράς. Η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερη παραγωγή. Και περισσότερους παραγωγούς για διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα και υπηρεσίες».

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, οι υπηρεσίες κυριαρχούν στην Ελλάδα. Τον Ιούνιο, η παραγωγή υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 24% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους, ενώ στην Ε.Ε. η αύξηση ήταν 3,3% και στην Ευρωζώνη 2,9%.

Οι αναλυτές επισημαίνουν ότι καθώς το 2026 λήγει η τροφοδότηση των επενδύσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα ερωτήματα για την επόμενη μέρα είναι πιεστικά.