Σε μια κίνηση που αμφισβητεί ευθέως το τουρκολιβυκό μνημόνιο και υποβαθμίζει τις συμφωνίες Άγκυρας-Τρίπολης για έρευνες υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης, η Αίγυπτος διεξάγει έρευνες σε θαλάσσιες περιοχές στα δυτικά σύνορά της. Οι ενέργειες αυτές αποτελούν μια σαφή αμφισβήτηση των τουρκικών διεκδικήσεων στην περιοχή.

Οι έρευνες, που διεξάγονται από το πλοίο σεισμικών ερευνών «Ramform Hyperion», ξεκίνησαν στις 21 Αυγούστου σε μια θαλάσσια περιοχή που η Τρίπολη διεκδικεί βάσει του τουρκολιβυκού μνημονίου. Το Κάιρο είχε απορρίψει αυτόν τον ισχυρισμό με το Προεδρικό Διάταγμα υπ’ αριθμόν 595, στις 11 Δεκεμβρίου 2022, ορίζοντας τα δυτικά θαλάσσια σύνορα της Αιγύπτου με τη Λιβύη. Τώρα, προχωρά σε έμπρακτες ενέργειες, διεξάγοντας έρευνες σε όλη την αμφισβητούμενη περιοχή.

Εξαιρετικά σημαντική είναι η λεπτομέρεια ότι οι έρευνες περιλαμβάνουν ένα θαλάσσιο οικόπεδο που συγκαταλέγεται σε αυτά που η Τρίπολη παραχώρησε στην Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου (ΤΡΑΟ) τον περασμένο Ιούνιο.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της «Κ», στις 21 Αυγούστου, το «Ramform Hyperion» ξεκίνησε σεισμικές έρευνες στο όριο των δυτικών θαλάσσιων ορίων Αιγύπτου-Λιβύης, καλύπτοντας πλήρως το τριγωνικό κομμάτι που η Τρίπολη θεωρεί υπό τη δική της δικαιοδοσία.

Τα δυτικά όρια των θαλάσσιων συνόρων της Αιγύπτου καθορίζονται μονομερώς από το Προεδρικό Διάταγμα 595 (11 Δεκεμβρίου 2022) και δεν περιλαμβάνουν θαλάσσια οικόπεδα προς έρευνα και εκμετάλλευση. Οι Αιγύπτιοι διεξάγουν έρευνες σε μια περιοχή που δεν έχει οριοθετηθεί ακόμη για πιθανές μελλοντικές έρευνες και εκμετάλλευση.

Οι έρευνες αφορούν και το ανατολικό τμήμα του οικοπέδου 4 της Λιβύης, το οποίο η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης (ΝΟC) απέδωσε στην τουρκική ΤΡΑΟ στις 26 Ιουνίου.

Όπως έχει αναφέρει η «Κ», τα τέσσερα οικόπεδα που έχουν αποδοθεί στην ΤΡΑΟ βρίσκονται νότια της μέσης γραμμής Ελλάδας – Λιβύης, λόγω του ενδιαφέροντος κολοσσών όπως η Chevron για τα ελληνικά θαλάσσια οικόπεδα.

Το γεγονός ότι το Κάιρο αγνοεί ένα από αυτά τα οικόπεδα που η Τρίπολη θεωρεί δικό της, με σκοπό τη διαφύλαξη των κρατικών συμφερόντων της Αιγύπτου, καταδεικνύει την εγρήγορση της Αιγύπτου στο γεωπολιτικό παιχνίδι της Ανατολικής Μεσογείου.

Πρόκειται για αμφισβήτηση του τουρκολιβυκού μνημονίου και των τετελεσμένων που έχει επιχειρήσει να δημιουργήσει η Τρίπολη. Η Λιβύη δεν έχει αντιδράσει ακόμη, αλλά εκτιμάται ότι θα μπορούσε να το κάνει σύντομα, πιθανώς μέσω επιστολής ή ρηματικής διακοίνωσης στον ΟΗΕ.

Η Τουρκία επίσης δεν έχει αντιδράσει, ούτε διπλωματικά ούτε επί του πεδίου. Η στάση αυτή αξιολογείται στην Αθήνα με βάση τις αντιδράσεις της Άγκυρας σε άλλες περιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή. Η Τουρκία αντιδρά διαφορετικά όταν ενεργεί σε περιοχή ευθύνης του ψευδοκράτους στη βόρεια Κύπρο.

Με τις έρευνες αυτές, που ξεκίνησαν τον Μάιο και συνεχίζονται από τον Αύγουστο, η Αίγυπτος αποκτά σεισμικά ερευνητικά δεδομένα για την κρίσιμη περιοχή, διατηρώντας προβάδισμα έναντι της Λιβύης.

Είναι ενδιαφέρον ότι δεν ζητήθηκε δέσμευση περιοχής ερευνών από την Αλεξάνδρεια (μέσω NAVTEX) για την ασφάλεια των ναυτιλλομένων, ούτε υπήρξε σχετική αγγελία από τον συντονιστή περιοχής NAVAREA III ή την αρμόδια υπηρεσία των ΗΠΑ (HYDROLANT). Επιπλέον, στην περιοχή έπλεε το ρωσικό υποβρύχιο Novorossiysk (B-261), το οποίο κινούνταν στην επιφάνεια της θάλασσας για λόγους ασφαλείας.