Το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με επικεφαλής τον υπουργό Βασίλη Κικίλια, εγκαινιάζει το «ΑΙΓΙΣ 2», ένα στρατηγικό σχέδιο με στόχο τη θωράκιση των θαλάσσιων συνόρων, με έμφαση στο Αιγαίο, και τον εκσυγχρονισμό του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής. Ο προϋπολογισμός του προγράμματος ξεπερνά τα 500 εκατομμύρια ευρώ και σκοπός του είναι να ενισχύσει τις υπηρεσίες επιτήρησης και ασφάλειας των ελληνικών θαλασσών, εισάγοντας ψηφιακές τεχνολογίες, νέες υποδομές και αυξημένες επιχειρησιακές δυνατότητες.

Βασικός στόχος είναι η αναβάθμιση των μέσων και των υποδομών του Λιμενικού Σώματος, ώστε να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις ποικίλες προκλήσεις, όπως η παράνομη μετανάστευση, η διακίνηση ναρκωτικών, η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και η διαχείριση κρίσεων, συμπεριλαμβανομένων ατυχημάτων και φυσικών καταστροφών.

Στο επίκεντρο του προγράμματος βρίσκεται η δημιουργία ενός υπερσύγχρονου κέντρου επιχειρήσεων για το Λιμενικό και την Ακτοφυλακή, παρόμοιου με αυτό της Πολιτικής Προστασίας. Αυτό το κέντρο θα παρέχει σε πραγματικό χρόνο εικόνα των συνθηκών στη θάλασσα, επιτρέποντας άμεση και συντονισμένη αντίδραση. Το πληροφοριακό σύστημα που θα το υποστηρίζει θα βασίζεται σε τεχνητή νοημοσύνη και θα προσφέρει εργαλεία για το σχεδιασμό αποστολών, την παρακολούθηση περιστατικών, την αξιολόγηση δεδομένων και την υποστήριξη λήψης αποφάσεων, σε όλα τα επίπεδα διοίκησης. Αυτό το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός 18 μηνών, με προϋπολογισμό περίπου 30 εκατομμύρια ευρώ, από τα Ταμεία Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (ΤΑΜΕΥ). Το νέο σύστημα θα βελτιώσει την ανταπόκριση σε κρίσιμα περιστατικά, θα ενισχύσει τη συνεργασία με εθνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς όπως η FRONTEX, η EMSA, η Ελληνική Αστυνομία, το Πυροσβεστικό Σώμα και το ΓΕΕΘΑ, και θα διασφαλίσει μεγαλύτερη διαφάνεια μέσω της καταγραφής και αξιολόγησης όλων των επιχειρησιακών ενεργειών.

Εκτός από το νέο κέντρο επιχειρήσεων, το «ΑΙΓΙΣ 2» περιλαμβάνει την ανανέωση του στόλου με 18 νέα πλοία, τα οποία θα ναυπηγηθούν στην Ελλάδα, ενισχύοντας την εγχώρια βιομηχανία.

Δύο από αυτά θα είναι μεγάλα, άνω των 80 μέτρων, με κόστος περίπου 90 εκατ. ευρώ το καθένα. Η αποστολή τους θα είναι ο έλεγχος των θαλασσίων συνόρων, η εφαρμογή των κανόνων ασφάλειας ναυσιπλοΐας, η έρευνα και διάσωση, η διενέργεια νηοψιών και η καταδίωξη όταν κρίνεται απαραίτητο.

Θα είναι κατασκευασμένα από χάλυβα, θα αναπτύσσουν ταχύτητα τουλάχιστον 26 κόμβων και θα έχουν επιχειρησιακή ικανότητα ακόμη και σε άνεμους 7 ή 8 μποφόρ. Κάθε πλοίο θα διαθέτει ελικοδρόμιο, δύο μη επανδρωμένα αεροσκάφη VTOL, ακτίνα δράσης 4.000 ναυτικών μιλίων και πλήρωμα 40 ατόμων, με δυνατότητα φιλοξενίας άλλων 30 ατόμων και μεταφορική ικανότητα συνολικά 150.

Επιπλέον, θα προμηθευτούμε 6 παράκτια περιπολικά σκάφη άνω των 30 μέτρων, με ταχύτητα άνω των 35 κόμβων για την καταδίωξη πλοίων που παραβιάζουν τη νομοθεσία. Θα είναι μονής γάστρας από χάλυβα ή κράματα αλουμινίου και θα επανδρώνονται από 16 άτομα, με δυνατότητα υποδοχής άλλων 20.

Θα αγοραστούν επίσης 10 καταδιωκτικά περιπολικά μήκους άνω των 18 μέτρων για την επιτήρηση των θαλασσών, τη διενέργεια ελέγχων και νηοψιών, και την καταδίωξη όταν χρειάζεται, με ταχύτητες έως και 60 κόμβους. Το πλήρωμά τους θα είναι εξαμελές και θα μπορούν να μεταφέρουν άλλα 8 άτομα.

Drones τελευταίας τεχνολογίας θα χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση μεγάλων θαλάσσιων εκτάσεων, παρέχοντας δεδομένα σε πραγματικό χρόνο και μειώνοντας τους κινδύνους για το προσωπικό.

Ένα άλλο σημαντικό μέρος του προγράμματος είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με χρηματοδότηση 30 εκατομμυρίων ευρώ από το ΕΣΠΑ 2021 – 2027. Το υπουργείο θα αποκτήσει μια νέα οργανωτική δομή με επτά επιχειρησιακούς πυλώνες: ναυτιλιακή πολιτική και λιμένες, νησιωτική πολιτική, ναυτική εκπαίδευση και πιστοποίηση, διοίκηση και οικονομική διαχείριση, προσωπικό και κατάρτιση, αναβάθμιση τεχνικών υποδομών και υπηρεσίες κυβερνοασφάλειας. Επιπλέον, θα δημιουργηθεί μια κεντρική πλατφόρμα επιχειρησιακής ευφυΐας (BI) για τον συντονισμό και την ταχύτερη ροή πληροφοριών σε όλους τους τομείς.

Το «ΑΙΓΙΣ 2» θα δώσει έμφαση στο εθνικό σύστημα VTMIS (Vessel Traffic Monitoring & Information System), το οποίο επιτηρεί τις θαλάσσιες συγκοινωνίες. Θα αναβαθμιστούν τα υφιστάμενα κέντρα παρακολούθησης σε Πειραιά, Ραφήνα, Λαύριο, Πάτρα, Αντίρριο, Κέρκυρα και Ηγουμενίτσα, και θα δημιουργηθούν τρία νέα κέντρα σε Θεσσαλονίκη, Ελευσίνα και Νεάπολη Βοιών. Αυτή η αναβάθμιση θα επιτρέψει πιο αξιόπιστη εποπτεία των θαλάσσιων μετακινήσεων και καλύτερη διαχείριση της ναυσιπλοΐας, συμβάλλοντας στην ασφάλεια και στην ομαλή λειτουργία του εμπορίου και των μεταφορών.

Τέλος, μεγάλη σημασία δίνεται στην εκπαίδευση του προσωπικού. Τα στελέχη του Λιμενικού θα παρακολουθήσουν προγράμματα που θα τους εφοδιάσουν με νέες ψηφιακές δεξιότητες, ώστε να αξιοποιούν αποτελεσματικά τα προηγμένα τεχνολογικά εργαλεία. Η συστηματική υποστήριξη και κατάρτιση θα αποτελέσουν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής λειτουργίας του Σώματος.